hikem din düşmanı desem
bakla kısmını es geçmişin
suizan, bir kimseyi kötü zannetmektir. kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(ey iman edenler, suizan etmekten kendinizi koruyun! zannetmenin bazısı günahtır.) [hucurat 12]
günah olan zan, iyi kimseyi kötü zannetmektir. günahının affolunmayacağını sanmak, Allahü teâlâya suizan olur. müslümanı fâsık zannetmek suizan olur. suizan haramdır. haram işleyen kimseyi bilir ve onu sevmezse, suizan olmaz, buğd-i fillah olur, sevap olur.
müslümanın bir ayıbını görünce, ona hüsnü zan etmeli, teviline çalışmalıdır! kalbe gelen bir düşünce, suizan olmaz. kalbin o tarafa kayması, meyletmesi suizan olur. hadis-i şerifte, (suizan, yanlış karar vermeye sebep olur) buyuruldu. (müslim)
salih veya fâsık olduğu bilinmeyen müslümana hüsnü zan etmelidir! hüsnü zan, suizannın tersidir. bir kimseyi iyi zannetmektir. hüsnü zan edileceklerin başında Allahü teâlâ gelir. hadis-i şerifte, (Allahü teâlâya hüsnü zan etmek ibadettir) buyuruldu. Allah’ın rahmetinin, affının bol olduğunu bilmelidir. günahlarımız çok olsa da Allahü teâlânın affedebileceğini düşünmek hüsnü zan olur. kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(de ki, ey çok günah işlemekle haddi aşan kullarım, Allah’ın rahmetinden [bizi affetmez diye] ümidinizi kesmeyin! çünkü Allah, [iman ehlinin] bütün günahlarını hiç şüphesiz affeder. elbette o, sonsuz mağfiret ve nihayetsiz merhamet sahibidir.) [zümer 53]
imam-ı gazali hazretleri buyuruyor ki:
kim, zan ile, başkasının kötü olduğunu kabul ederse, onu gıybet eder, ona dil uzatır. onu kötü, kendini iyi bilir. bu da, helakine sebep olur.
günah işleyen müslümana kâfir denmez. çünkü ehl-i sünnete göre, bir insan günah işlemekle kâfir olmaz. bid'at fırkaları, günah işleyene, kendileri gibi düşünmeyen müslümanlara kâfir demek sapıklığında bulunmuşlardır.
bir savaşta, kelime-i şehadet getiren birisini öldüren kimseye, resulullah efendimiz, (kelime-i şehadet söyleyen kimseyi niçin öldürdün?) buyurdu. o kimse de, (dili ile söylüyordu ama kalbi ile inkâr ediyordu) dedi. (kalbini yarıp da baktın mı?) diyerek onu tekdir buyurdu.
onun için mümine kâfir demekten, ona lanet etmekten sakınmalıdır! lanet, sahibine döner. hadis-i şerifte, (kul, lanet edince, lanet edilen buna müstahak değilse, kendine döner) buyuruldu. (beyheki)
hadis-i şerifte, (insanların kalblerini yarmak, gizli şeylerini anlamak için emrolunmadım) buyuruldu. (m. kâinat)
zan ile hareket etmek yanlıştır. zan kesin bilgi değildir. kur'an-ı kerimde de mealen buyuruldu ki:
(zan, haktan [ilimden] hiçbir şeyin yerini tutmaz.) [yunus 36]
imam-ı rabbani hazretleri de buyuruyor ki:
bir müslümanı suçlu sanarak, dedikodu yapmak, çok çirkindir. zan ile, bir müslümana sapık demek, münafık demek, kincilik olur. bu iftiralar doğru değilse, söyleyen sapık ve kâfir olur.
hadis-i şerifte (müslümana kâfir diyenin kendisi kâfir olur) buyuruldu. (buhari)
var gerisini sen düşün veri cik.
