Kürtçede "Hode" kelimesi ?

Cenan · 18 Kas 2011

Allah razı olsun :gul

zulk@rneyn · 18 Kas 2011

alanyali07' Alıntı:
Kardeşim konuyla alakası yok ama imzanda yer alan "haksızlığın karşısında susan dilsiz şeytandır" sözünün hangi kaynakta hadis-i şerif olarak geçtiğini sormak istedim..bi zaman merak etmiştim de bulamamıştım..

sorunluysa kaldırayım imzamdan...
İnternet ten bulup koymuştuk.

Allah bizi affetsin...

uyarın için saol.

Allah razı olsun.

ibrahimi · 19 Kas 2011

Biz de Mevla veya Rab deriz.Kürtler Hode demiş,pek sorun olacağını düşünmüyorum.

kebîkec · 20 Kas 2011

Allah (Azze ve Celle) Yerine Tanrı Kullanmak Doğrumudur?

"Allah" lafzı, Yüce Yaratıcının özel ismidir. Bu isim, O'nun kemal, cemal ve celal sıfatlarının ifade ettiği anlamların tamamını kapsar. Allah'ın diğer isimleri Allah'ı tasvir ederler.
"Allah" özel isminin hiçbir dilde tam karşılığı yoktur.İlah, tanrı ve benzeri isimler, hem gerçek ve hem de gerçek olmayan tanrılar için müşterek olarak kullanılırlar. Bu kelimeler Allah özel isminin tam karşılığı değildirler.
Tanrı kelimesi ise köken itibariyle Türkçe bir kelimedir.

Bazıları Tanrı kelimesinin, 'gökyüzü' ve 'şafak' manalarına gelen 'tan' dan türediğini belirtmektedir. Kelimenin Çağatayca'da Tengri, Yakutça'da Tangora, Tanara, Altaylarda Teneri, Kazanlar'da Tengri , Teri vb. şekillerinde yazıldığı belirtilmektedir. Kaşgarlı Mahmud, Tanrı kelimesini şöyle açıklamıştır: "Tengri, yüce Tanrı manasına gelir. Kâfirler göğe Tengri derler. Yine bu adamlar büyük bir dağ, ulu bir ağaç gibi gözlerine ulu görünen her şeye Tengri, hakîm kişiye de Tengriken derler" (Divan-ı Lügâti't-Türk, Çev. Besim Atalay, Ankara 1941, s.111, 376).

Günümüz Orta Asya'sında yaşayan Türk dillerinde Tengri kelimesi "Tanrı" ve "gök" manalarını ifade etmektedir. Türkiye Türkçe'sinde Tanrı kelimesi yalnız Allah karşılığında kullanılmıştır. Orhun Âbideleri'nde Tengri kelimesi daima ilâhi bir kudreti ifade eder. (Muharrem Ergin, Orhun Abideleri, İstanbul 1970).
Atalarımız Müslüman olmadan önce inandıkları mabud için bu kelimeyi kullanmışlardır. O zamanki lehçe ile onlar "Tengri" dedikleri zaman, inandıkları mabudu kastediyorlardı. Bu kelime sonra biraz değişikliğe uğrayarak 'Tanrı' şeklini almıştır. Tanrı, aslında mabud demektir ve bir çok muhakkık ilim adamının da ifade ettiği gibi Arapça'daki "İlâh"ın, Fransızca'daki "Dieu"nun, Farsça'daki "Hudâ'nın, İngilizce'deki "God"un karşılığı olan bir kelimedir. Ama hiçbir zaman, Cenab-ı Hakk'ın bütün Esmâ-i Hüsnâsını (Allah'ın güzel isimlerini) içeren, İsm-i Zât olan 'Allah' kelimesinin karşılığı değildir. Bu bakımdan bir çok ilim adamı 'Tanrı' kelimesinin 'Allah' kelimesinin yani Lafza-i celâlin yerini tutamayacağını ifade etmektedirler.
Buna göre Tanrı kelimesi, ilâh kelimesi yerinde kullanılabilir. Tıpkı Huda, Yezdan, Çalap, Diyo ve God kelimelerinin ilah yerinde kullanılabildiği gibi. Fakat Allah yerinde kullanılamaz. Allah, Cenâb-ı Hakk'ın Zâtının has ismidir. Onun için "La ilahe illallah" diyoruz; fakat "La Allah'a illallah" demiyoruz. Evvelâ ilâhlar, tanrılar ne varsa hepsi nefyediliyor, sonra da isbatta, Mutlak Ma'bud getiriliyor ve sadece Allah vardır, deniliyor. Mevlid yazarı Süleyman Çelebi, bu hususu çok güzel ayırt ederek mevlidine Allah adıyla başlamış ve "Birdir Allah ondan artık tanrı yok" deyip, her iki kelimeyi yerli yerinde kullanmıştır.(Bak: Elmalılı, Hak Dini, Kuran Dili, 1/ 24,25).Elmalılı merhumun da ifade ettiği gibi 'Allah' ismi celâli ile Allah'tan başka hiçbir mabut anılmamıştır. Yani onun adaşı yoktur. Allah lafza-i celâlinin tesniyesi(ikili) ve çoğulu da yoktur. Tanrı, Hüdâ gibi isimler Allah gibi özel isim değildir. Arapça'da ilah kelimesinin çoğulunun 'âlihe' olduğu gibi Tanrı kelimesi de çoğul olarak kullanılabilir. Bunlar 'Allah' için de batıl ilahlar için de kullanılabilir. 'Allah' lafza-i celâlinin ise çoğulu yoktur. Yani 'allahlar' denmemiştir ve denemez. Birisi derse onun cahilliğine verilir.

Ancak insanlar bazen 'Tanrı' kelimesinin Allah lafzının yerinde kullanılabileceği kanaatinde oldukları veya iki kelime arasında fark görmedikleri yahut aradaki nüansı önemsemedikleri belki de buna pek dikkat etmedikleri yahut da bu inceliği bilmedikleri için Allah lafza-i celâli yerine Tanrı kelimesini kullanabilmektedirler. Tanrı kelimesini bu saydığımız sebeplerle kullananlara, maksadına bakmadan tepki göstermek doğru olmaz. Bunun yerine en doğru ve en güzel kullanımın yerleşmesi için çalışmak gerekir. Nitekim tarihimizde de 'Tanrı' kelimesi, Türk Atasözlerinde 'Allah' lafza-i celâlinin karşılığında kullanılmıştır. "Büyüklük Tanrıya yakışır", "Tanrı rızkını kuluyla birlikte yaratır" vb. ata sözlerimizde bu kullanımın örneklerini görmek mümkündür.

Bunun gibi günümüz Türkiye'sinde yaşayan Türklerden bir kısmı ve bugün hudutlarımız dışında kalan ülkelerde yaşayan bazı Türkler de Allah ve Tanrı kelimelerini aynı kavramı ifade etmek için bir arada kullanmaktadırlar. Bu tür misalleri çoğaltmak mümkündür. İstiklâl Marşı şairi M. Ãkif de "Demek almayacak Tanrı selâmını bile" mısraında Allah yerine Tanrı kelimesini kullanmıştır. Yunus Emre "Suyun akar yalap yalap / Böyle emreylemiş Çalap" derken Çalap kelimesini kullanmıştır. Yine Mehmet Akif İstiklal marşında " Canı, cananı bütün varımı alsın da Hüda / Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda" diyerek Tanrı kelimesi konumundaki Hüdâ'yı kullanmaktadır. Ancak belirttiğimiz gibi 'Allah' ismi ile Allah'dan başka hiçbir mâbud anılmamıştır.Bu ismin benzeri yoktur. Tanrı ve Hüdâ isimleri Allah gibi özel bir isim değil aksine ilâh, rab, mâbud gibi genel isimlerdir. Arapça'da "ilâh"ın çoğuluna "âlihe", "rabb"ın çoğuluna "erbâb", Farsça'da "Hüda"nın çoğuluna da "Hüdâyân" denilir. Ancak Allah'ın çoğuluna "Allahlar" denildiği ne işitilmiş, ne görülmüştür (Elmalılı, Hak Dini, Kuran Dili, 1/ 24).

Hiçbir dil başka dildeki kelime ve terimleri tam olarak karşılayamaz. Bu bakımdan kendine has anlamları olan 'Allah' lafza-i celâlinin de tam karşılığını bir başka dilde bulmak mümkün değildir. Bu sebeple mümkün mertebe Yüce 'Allah'ın ism-i celâlini anmak gerektiğinde tüm Müslümanların ortak kullanımını da dikkate alarak yalnız Allah kelimesi kullanılmalıdır.

Kaynak

alanyali07 · 20 Tem 2014

Bugün yine bir tv kanalında kürtçe bir dini sohbet vardı, tekrar dikkatimi çekti..
1 saat kadar sohbet oldu, bir kere dahi Allah lafzı geçmedi ya..devamlı "Hode" denildi.."Hode-i teala" ..
bu durum beni rahatsız etti,bende mi bi tuhaflık var yoksa "Allah" lafzını hiç kullanmamak mı anormal bi durum

Muminaga · 20 Tem 2014

Tam olarak yazılışı Xwedé, Xuda, anlam olarak sahip-yaratan anlamına geliyor.
Yezidi kürt ve zerdüşt kürtler de bu lafzı kullanıyor.
Çok ilginçtir fetocuların Kürtçe yayın yapan kanalında da bu ifade kullanılmıştır.
HÜDAPAR, Mustazafların rehber tv kanalında Wxedé xuda denildiğine hiç rastlamadım.

Ebu Computer · 20 Tem 2014

Hode diye duyduğunuz kelime Hüda anlamındadır.

Şive fakı yöre farkı ile Hode kelimesine dönmüş.

Yada ''Hüda-i teala'' dediler siz Hode anladınız.

Hüda kelimesine gelecek olursak

Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
Şüheda fışkıracak, toprağı sıksan şüheda!
Canı, cananı, bütün varımı alsın da Hüda,
Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.

Kelimenin aslı farsçadır.

İran'da kullanıldığı gibi Osmanlı'da da kullanmıştır.

Kürtçe'de ki hali Hode...

Kafaya takılacak bir mesele değil...

Ama bilinen isimleri kullanmak daha güzel olsa gerek...

Selam ve dua ile...

Hakperest · 20 Tem 2014

kürtler xwude cc -ya da yazılışı her nasılsa- kelimesini yanlız Allah cc için kullanırlar
tanrı karşılığı, sanem (put) ya da ilah kelimesini kullanırlar;
dolayısıyla problem yok diye düşünüyorum

Yetim · 20 Tem 2014

Tanrı kelamı şirk olduğu halde bu kelama itirazı eden yok halbuki tanrı kelamına itiraz etmek büyük sevabken kimse oralı dahi olmaz

Fakat çok garip

Hu'da kelamının tartışması yapılıyor

Alla'hu' hu

kgul 'hu (ihlası Şerif )

valla'hu

Gördüğünüz gibi hep hu

isterseiniz

Allah ismi şeriflerinin zikri izahatlı açılımlarını araştırın ...

alanyali07 · 20 Tem 2014

Ebu Computer' Alıntı:
Hode diye duyduğunuz kelime Hüda anlamındadır.

Şive fakı yöre farkı ile Hode kelimesine dönmüş.

Yada ''Hüda-i teala'' dediler siz Hode anladınız.

hode diye telaffuz ediliyor..kürt arkadaşlarım da hode diyor..biliyorum hüda anlamında olduğunu..ama hüda denmiyor..hode deniyor..diyarbakırlı urfalı vanlı tüm arkadşlarım hode diyor..

Bana tuhaf gelen Hüdanıın Hodenin kullanılması DEĞİL.. !! tabiki kullanılabilir..
Bana tuhaf gelen,
Allah lafzının hiç kullanılmaması..
sanki tedavülden kaldırılmış gibi..
Kürtçe meale baktım..
Her Allah lafzı yerine yezdan ya da Huda kullanılmış..
Yani Allah lafzını kullanmak kürtçede yasak mı nedir anlamadım..
Halbuki Allah lafzının yerini hiçbir çeviri meal tutmaz,türkçe meallerde genelde bu sebepten Allah yerine başka birşey kullanılmaz..

MEsela bu besmelenin kürtçe meali..Allah lafzı Yezdana çevrilmiş.. Allah denince kürtler anlamıyor mu sanki.. ?
Bi navê Yezdanê Dilovan ê Dilovîn.

Ebu Computer · 20 Tem 2014

Yetim' Alıntı:
Tanrı kelamı şirk olduğu halde bu kelama itirazı eden yok halbuki tanrı kelamına itiraz etmek büyük sevabken kimse oralı dahi olmaz

Fakat çok garip

Hu'da kelamının tartışması yapılıyor

Alla'hu' hu

kgul 'hu (ihlası Şerif )

valla'hu

Gördüğünüz gibi hep hu

isterseiniz

Allah ismi şeriflerinin zikri izahatlı açılımlarını araştırın ...

Sayın @Yetim

Sizin görüşünüz zorlama bir teori olmuş.

Ve ben bu görüşe katılmıyorum.

Nedeni şudur ki Hüda kelimesi aslen farsçadır.

Farsça olması nedeni ile İslamdan yüzyıllar önce de kullanılıyordu.

Örneğin çerkezler Allah kelimesine karşılık ''Tha'' kelimesini kullanır.

Hu farklı kelime Hüda farklı kelime.

Selam ve dua ile...

Ahmet · 20 Tem 2014

Xwede ji te razi be.

Muminaga · 20 Tem 2014

yazılışı Xwedé Xuda Kürtçe lehçe ve aksana göre değişiyor.
okunuşu Huda dır

Kaçak · 20 Tem 2014

Dil mecbur olduğumuz bir durum ...
varlığımızı temsil eder ...
bu anlamda dil kutsaldır ...
Arapça değil, dil kutsaldır ....
dil insandır ...
insan mı ?
boşverin ...

alanyali07 · 21 Tem 2014

Xwede ji te razi be.

Bu ne arkadaş.."razi" arapça olarak kullan..ama Allah lafzına gelince hemen değiştirmek..
Allah ji te razi be dense, anlaşılmıyor mu, Allah kelimesine yabancı mı kürtçe konuşanlar..yapmayın..
Bana hiç samimi ve mantıklı gelmiyor kimse kusura bakmasın..
Türkçede de Tanrı razı olsun denilse, hemen itirazlar yükselir..(haklı olarak)
Birşeyin kullanılabilir olması başka,"evet kullanılabilir" denilir, ama tamamen orjinalini,aslını tedavülden kaldırmak gibi sürekli olan şeyler apayrı mevzu..

ALI25 · 4 May 2015

Farsca da Huda denilir idi. Hédey veya Hede diye gibide söylenir bir isim baska diller de degisik denilirmiyor mu yada söylenmiyor o söz baska olarak dan.

spesifik · 29 Nis 2016

alanyali07' Alıntı:
Xwede ji te razi be.

Bu ne arkadaş.."razi" arapça olarak kullan..ama Allah lafzına gelince hemen değiştirmek..
Allah ji te razi be dense, anlaşılmıyor mu, Allah kelimesine yabancı mı kürtçe konuşanlar..yapmayın..
Bana hiç samimi ve mantıklı gelmiyor kimse kusura bakmasın..
Türkçede de Tanrı razı olsun denilse, hemen itirazlar yükselir..(haklı olarak)
Birşeyin kullanılabilir olması başka,"evet kullanılabilir" denilir, ama tamamen orjinalini,aslını tedavülden kaldırmak gibi sürekli olan şeyler apayrı mevzu..

Xwede ji te razi be. =)
hâlâ aynı mı düşünüyoruz merak ettim de =)

alanyali07 · 29 Nis 2016

Büşra' Alıntı:
Xwede ji te razi be. =)
hâlâ aynı mı düşünüyoruz merak ettim de =)

Evet halen aynı düşünüyorum çünkü hala Allah ismi mevcut

kebîkec · 29 Nis 2016

Alanyalı 2 dakikada cevabı yapıştırmış.

spesifik · 29 Nis 2016

alanyali07' Alıntı:
Evet halen aynı düşünüyorum çünkü hala Allah ismi mevcut

Yozgatta annenin kız kardeşine hala diyorlar
Halaya bibi =)
Buna alışamadık mesela
bazı şeyler gelenekten yerleşiyor kanımca
Kürtlere bu yerleşkenin kaynağı nedir..buna bakılması daha doğru olur...
Çünki böyle bir ayrıntıya dikkat edecek kadar beyinlerini yoramadılar
izin verilmedi ...

Kürtçede "Hode" kelimesi ?

Ordinaryus

Profesör

Has Uşak

İhvan Forum Üye

Kıdemli Üye

Yeni

Kıdemli Üye

Kıdemli Üye

Kısıtlı Erişim

Kıdemli Üye

Kıdemli Üye

Çöl Aslanı

Yeni

Yeni

Kıdemli Üye

Kıdemli Üye

آزادی قید و بند

Kıdemli Üye

İhvan Forum Üye

آزادی قید و بند