Tanrı’nın Sözü olan Kutsal Kitap bize Tanrı’nın neye benzeyip neye benzemediğini bildirir. Kutsal Kitap’ın yetkisi olmadan, Tanrı’nın niteliklerini açıklamaya çalışmak bir fikirden öteye gitmez ve bu da özellikle Tanrı’yı anlama konusunda çoğu kez kendi başına yanlıştır (Eyüp 42:7). Tanrı’yı anlamaya çalışmanın bizim için önemli olduğunu söylemek yetersiz kalır. Tanrı’yı anlamaya çalışmamak, Tanrı’nın isteğine aykırı olarak sahte tanrılar belirlememize, onların peşinden gidip onlara tapınmamıza neden olabilir (Mısır’dan Çıkış 20:3-5).
Sadece Tanrı’nın Kendisi hakkında bildirmeyi seçtikleri bilinebilir. Tanrı’nın nitelikleri ya da özelliklerinden biri, “ışık”tır ve bu da O’nun Kendisi hakkındaki bilgileri Kendisinin bildirdiği anlamına gelir (Yeşaya 60:19; Yakup 1:17). Tanrı’nın Kendisi hakkındaki bilgileri bildirdiği unutulmamalıdır (İbraniler 4:1). Yaratılış, Kutsal Kitap ve beden alıp insan olan Tanrı Sözü (yani İsa Mesih) Tanrı’nın nasıl olduğunu bilmemize yardımcı olur.
İşe, Tanrı’nın Yaratıcımız ve bizim de O’nun yarattıklarının bir parçası olduğumuz (Yaratılış 1:1; Mezmur 24:1) ve O’nun benzerliğinde yaratıldığımızı anlayarak başlayalım. İnsan, Tanrı’nın yarattığı bütün diğer şeylerin üzerindedir ve ona yaratılış üzerinde egemenlik verilmiştir (Yaratılış 1:26-28). Yaratılış, düşüş tarafından bozulmuştur ama yine de Tanrı’nın işleri hakkında bir fikir verir (Yaratılış 3:17-18; Romalılar 1:19-20). Yaratılışın büyüklüğünü, karmaşıklığını, güzelliğini ve düzenini düşünerek Tanrı’nın ne kadar huşu verici olduğu hakkında bir fikir edinebiliriz.
Tanrı’nın isimlerinden bazılarını okumak da Tanrı’nın nasıl olduğu konusundaki araştırmamızda bize yardımcı olabilir. Bu isimleri aşağıda görmekteyiz:
Elohim – kuvvetli Olan, ilahi (Yaratılış 1:1)
Adonai - Rab, Efendi-hizmetkâr ilişkisini belirtir (Mısır’dan Çıkış 4:10, 13)
El Elyon – En Yüce Olan, en kuvvetli Olan (Yaratılış 14:20)
El Roi – her şeyi gören kuvvetli Kişi (Yaratılış 16:13)
El Shaddai – Yüce Tanrı (Yaratılış 17:1)
El Olam – Sonsuz Tanrı (Yeşaya 40:28)
Yahweh – Rab, kendiliğinden var olan sonsuz Tanrı anlamında “Ben’im,” (Mısır’dan Çıkış 3:13, 14).
Tanrı sonsuzdur, bunun anlamı O’nun bir başlangıcı olmadığı ve varlığının hiçbir zaman son bulmayacağıdır. Tanrı ölümsüz ve sonsuzdur (Yasa’nın Tekrarı 33:27; Mezmur 90:2; 1 Timoteos 1:17). Tanrı değişmez, bu da Tanrı’nın kesinlikle güvenilir olduğu anlamına gelir (Malaki 3:6; Çölde Sayım 23:19; Mezmur 102:26, 27). Tanrı kimseyle kıyaslanamaz, işleri ve varlığı bakımından O’nun gibi olan kimse yoktur. Tanrı eşsiz benzersiz ve kusursuzdur (2 Samuel 7:22; Mezmur 86:8; Yeşaya 40:25; Matta 5:48). Tanrı anlaşılmaz, O’na akıl sır ermez, anlaşılamaz, O’nu tamamen anlamak imkânsızdır (Yeşaya 40:28; Mezmur 145:3; Romalılar 11:33, 34).
Tanrı adildir, Tanrı insanlar arasında ayrım yapıp bazılarını kayırmaz (Yasa’nın Tekrarı 32:4; Mezmur 18:30). Tanrı’nın gücü her şeye yeter, Tanrı bütün kuvvete sahiptir ve Kendisini hoşnut eden her şeyi yapabilir, ama etkinlikleri her zaman kişiliğinin geri kalan kısmıyla uyum içinde olacaktır (Vahiy 19:6; Yeremya 32:17, 27). Tanrı aynı anda her yerde birden bulunur ama bu Tanrı’nın her şey olduğu anlamına gelmez (Mezmur 139:7-13; Yeremya 23:23). Tanrı, her şeyi bilir, yani Tanrı bizim herhangi bir anda ne düşündüğümüz dahil, geçmişi, şimdiyi ve geleceği bilir. Tanrı her şeyi bildiği için, adaleti her zaman adil bir şekilde yerine getirecektir (Mezmur 139:1-5; Süleyman’ın Özdeyişleri 5:21).
Tanrı birdir, başka bir Tanrı yoktur ve O bizim yüreklerimizin en derin ihtiyaç ve özlemlerini karşılayabilecek tek Kişi’dir. Sadece Tanrı, tapınma ve adanmışlığımıza layıktır (Yasa’nın Tekrarı 6:4). Tanrı doğrudur, yani günah ve kötülükleri görmezden gelemez ve gelmez. Tanrı’nın doğruluğu ve adaletinden ötürü, günahlarımızın bağışlanabilmesi için, günahlarımız İsa’nın üzerine konulduğunda O’nun Tanrı’nın gazabına katlanması gerekmişti (Mısır’dan Çıkış 9:27; Matta 27:45-46; Romalılar 3:21-26).
Tanrı egemendir, yani her şeyin üzerindedir. Yarattığı her şey iş birliği yapsa bile O’nun amaçlarının gerçekleşmesini engelleyemez (Mezmur 93:1; 95:3; Yeremya 23:20). Tanrı ruhtur, yani görülmez (Yuhanna 1:18; 4:24). Tanrı, Üçlü Birlik’tir. O aynı özden, eşit güç ve yüceliğe sahip üç Kişi’den oluşan tek Tanrı’dır. Tanrı gerçektir, hiçbir zaman bozulmadan kalacaktır ve yalan söyleyemez (Mezmur 117:2; 1 Samuel 15:29).
Tanrı kutsaldır, her türlü ahlaksal kirlenmeden ayrıdır ve bunlara düşmandır. Tanrı bütün kötülükleri görür ve bunlar O’nu kızdırır. Tanrı’dan yakıp yok eden bir ateş olarak söz edilir (Yeşaya 6:3; Habakkuk 1:13; Mısır’dan Çıkış 3:2, 4-5; İbraniler 12:29). Tanrı lütufkârdır ve lütfu, iyiliğine, şefkati, merhameti ve sevgisi dahildir. Tanrı’nın lütfu olmasaydı, O’nun kutsallığı bizi huzurundan atmasına neden olurdu. Hamdolsun ki, durum böyle değildir çünkü Tanrı her birimizi şahsen tanımayı arzular (Mısır’dan Çıkış 34:6; Mezmur 31:19; 1 Petrus 1:3; Yuhanna 3:16, 17:3).
Tanrı, sonsuz bir varlık olduğundan hiçbir insan bu Tanrı-boyundaki soruyu yanıtlayamaz ama Tanrı’nın Sözü aracılığıyla, Tanrı’nın kim ve nasıl olduğu hakkında birçok şey öğrenebiliriz. Duam, hepimizin O’nu bütün yüreğimizle aramaya devam etmemizdir (Yeremya 29:13).Şimdi daha az anlaşılan üçlü birlik kavramına bakalım. Hıristiyanlığın Üçlü Birlik kavramının en zor yanı, bunu yeterli bir şekilde açıklamanın mümkün olmayışıdır. Üçlü Birlik, bir insanın açıklaması bir yana, anlaması tamamen imkânsız olan bir kavramdır. Tanrı bizden çok daha büyüktür, bu yüzden O’nu tamamen anlamayı beklememeliyiz. Kutsal Kitap, Baba’nın Tanrı, İsa’nın Tanrı ve Kutsal Ruh’un Tanrı olduğunu öğretir. Kutsal Kitap ayrıca bir tek Tanrı olduğunu da öğretir. Üçlü Birlik’in farklı kişilerinin birbirleriyle ilişkisi hakkında bazı gerçekleri anlayabilsek bile, nihai olarak bu konu insan aklı için anlaşılmazdır. Ancak bu, Üçlü Birlik’in doğru olmadığı ya da Kutsal Kitap’ın öğretilerini temel almadığı anlamına gelmez.
Üçlü Birlik, tek Tanrı’nın üç Kişi’de var olmasıdır. Bunun hiçbir şekilde üç tane Tanrı olduğunu önermediğini anlamalıyız. Bu konuyu incelerken, “Üçlü Birlik” sözünün Kutsal Yazılar’da yer almadığını aklımızda tutalım. Bu terim, birde üç olan—üç tane beraber var olan, birlikte sonsuz olan Kişi’nin Tanrı’yı oluşturmasını tanımlamaya çalışmak için kullanılır. “Üçlü Birlik” sözüyle temsil eden kavramın Kutsal Kitap’ta yer alması çok önemlidir.
Aşağıda Tanrı Sözü’nün Üçlü Birlik hakkında söyledikleri yer almaktadır:
1) Bir tek Tanrı vardır (Yasa’nın Tekrarı 6:4; 1 Korintliler 8:4; Galatyalılar 3:20; 1 Timoteos 2:5).
2) Üçlü Birlik üç Kişi’den oluşur (Yaratılış 1:1, 26; 3:22; 11:7; Yeşaya 6:8, 48:16, 61:1; Matta 3:16-17, 28:19; 2 Korintliler 13:14). Yaratılış 1:1’de, İbranice’de çoğul bir isim olan Elohim kullanılmıştır. Yaratılış 1:26, 3:22, 11:7 ve Yeşaya 6:8’de “biz” şeklinde çoğul bir zamir kullanır. Elohim sözcüğü ve “biz” zamiri, İbranice’de kesinlikle ikiden fazladan söz eden çoğul biçimlerdir. Bu durum Üçlü Birlik için belirgin bir sav oluşturmadığı halde, Tanrı’nın çoğulluk yönünü belirtir. İbranice’de Tanrı anlamına gelen Elohim sözcüğü kesinlikle Üçlü Birlik’e imkân veren bir sözcüktür.
Yeşaya 48:16 ve 61:1’de Oğul, Baba ve Kutsal Ruh’tan söz ederek konuşmaktadır. Burada konuşanın Oğul olduğunu görmek için, Yeşaya 61:1’i Luka 4:14-19’la kıyaslayın. Matta 3:16-17 İsa’nın vaftiz olayını tanımlar. Bu ayetlerde Baba Tanrı, Oğul’dan hoşnut olduğunu ilan ederken Kutsal Ruh Tanrı’nın Oğul’un üzerine indiği görülmektedir. Matta 28:19 ve 2 Korintliler 13:14 Üçlü Birlik’teki üç ayrı kişisinin örnekleridir.
3) Üçlü Birlik’in üyeleri çeşitli ayetlerde birbirlerinden ayrılmışlardır. Eski Antlaşma’da “RAB” ismi “Rab” isminden ayrılmıştır (Yaratılış 19:24; Hoşea 1:4). RAB’bin bir Oğlu vardır (Mezmur 2:7, 12; Süleyman’ın Özdeyişleri 30:2-4). Ruh, “RAB”den (Çölde Sayım 27:18) ve “Tanrı”dan (Mezmur 51:10-12) ayırt edilir. Oğul Tanrı, Baba Tanrı’dan ayırt edilir (Mezmur 45:6-7; İbraniler 1:8-9). Yeni Antlaşma olan İncil’de İsa, Baba’nın bir Yardımcı yani Kutsal Ruh’u göndereceğinden söz eder (Yuhanna 14:16-17). Bu da, İsa’nın Kendisini Baba ya da Kutsal Ruh olarak görmediğini gösterir. Ayrıca Müjdeler’de İsa’nın Baba’yla konuştuğu bütün diğer zamanları da düşünün. İsa Kendisine hitap ederek mi konuşuyordu? Hayır. Üçlü Birlik’in bir başka kişisine, Baba’ya hitap ederek konuşuyordu.
4) Üçlü Birlik’in her üyesi Tanrı’dır. Baba Tanrı’dır (Yuhanna 6:27; Romalılar 1:7; 1 Petrus 1:2). Oğul Tanrı’dır (Yuhanna 1:1, 14; Romalılar 9:5; Koloseliler 2:9; İbraniler 1:8; 1 Yuhanna 5:20). Kutsal Ruh Tanrı’dır (Elçilerin İşleri 5:3-4; 1 Korintliler 3:16).
5) Üçlü Birlik’in içinde sıralama vardır. Kutsal Yazılar, Kutsal Ruh’un Baba ve Oğul’un altında olduğunu ve Oğul’un da Baba’nın altında olduğunu gösterir. Bu içsel bir ilişkidir ve Üçlü Birlik’teki hiçbir kişinin tanrılığını inkâr etmez. Bu sadece, bizim sınırlı akıllarımızın, sonsuz Tanrı hakkında anlayamayacağı bir alandır. Oğul hakkında bakınız Luka 22:42, Yuhanna 5:36, Yuhanna 20:21 ve 1 Yuhanna 4:14. Kutsal Ruh hakkında bkz. Yuhanna 14:16, 14:26, 15:26, 16:7 ve özellikle Yuhanna 16:13-14.
6) Üçlü Birlik’in bireylerinin farklı görevleri vardır. Baba evrenin (1 Korintliler 8:6; Vahiy 4:11); ilahi vahiy (Vahiy 1:1); kurtuluş (Yuhanna 3:16-17) ve İsa’nın insan işlerinin nihai kaynağı ya da nedenidir (Yuhanna 5:17, 14:10). Bütün bu şeyleri Baba başlatır.
Oğul, Baba’nın Kendisi aracılığıyla aşağıdaki işleri yaptığı vekilidir: evrenin yaratılışı ve korunup devam ettirilmesi (1 Korintliler 8:6; Yuhanna 1:3; Koloseliler 1:16-17); ilahi vahiy (Yuhanna 1:1, 16:12-15; Matta 11:27; Vahiy 1:1) ve kurtuluş (2 Korintliler 5:19; Matta 1:21; Yuhanna 4:42). Baba bütün bu şeyleri Kendi vekili olarak işlev gören Oğul aracılığıyla yapar.
Kutsal Ruh, Baba’nın aşağıdaki işleri yapma aracıdır: evrenin yaratılışı ve korunup devam ettirilmesi (Yaratılış 1:2; Eyüp 26:13; Mezmur 104:30); ilahi vahiy (Yuhanna 16:12-15; Efesliler 3:5; 2 Petrus 1:21), kurtuluş (Yuhanna 3:6; Titus 3:5; 1 Petrus 1:2) ve İsa’nın işleri (Yeşaya 61:1; Elçilerin İşleri 10:38). Böylece, Baba bütün bu şeyleri Kutsal Ruh’un gücüyle yapar.
Üçlü Birlik’e örnek vermek için birçok girişimde bulunulmuştur. Ancak popüler örneklerin hiçbiri tamamen doğru değildir: Yumurta (ya da elma) örnekleri yeterli değildir çünkü yumurtanın kabuğu, beyazı ve sarısı, yumurtanın kısımlarıdır, bu kısımlar kendi başlarına yumurta değildirler, aynı şekilde elmanın kabuğu, meyvesi ve çekirdekleri de elmanın kısımlarıdır ama bu kısımlar kendi başlarına elma değildir. Baba, Oğul ve Kutsal Ruh, Tanrı’nın kısımları değildir; her biri Tanrı’dır. Su örneği biraz daha iyidir ama yine de Üçlü Birlik’i yeterli bir şekilde tanımlamakta yetersizdir. Sıvı, buhar ve buz, suyun biçimleridir. Baba, Oğul ve Kutsal Ruh, Baba’nın biçimleri değildir, her biri Tanrı’dır. Bu yüzden bu örnekler bize Üçlü Birlik hakkında bir fikir verse de, verdikleri bu fikir tamamen doğru değildir. Sonsuz bir Tanrı, sınırlı bir örnekle tamamen tanımlanamaz.
Üçlü Birlik doktrini, Hıristiyan kilisesinin tarihinin bütünü boyunca bölücü bir konu olmuştur. Üçlü Birlik’in ana yönleri Tanrı Sözü’nde açıkça sunulduğu halde, yan konuların bazıları çok açık değildir. Baba Tanrı’dır, Oğul Tanrı’dır ve Kutsal Ruh Tanrı’dır—ama bir tek Tanrı vardır. Kutsal Kitap’ın Üçlü Birlik doktrini budur. Bunun ötesinde, konunun üzerinde bir dereceye kadar tartışılabilir ve bu da gerekli değildir. Üçlü Birlik’i sınırlı insansal akıllarımızla tamamen tanımlamaya çalışmak yerine, Tanrı’nın büyüklüğü ve O’nun sonsuz yüksek doğasına odaklanmanın bize daha çok yararı olur. “Tanrı'nın zenginliği ne büyük, bilgeliği ve bilgisi ne derindir! O'nun yargıları ne denli akıl ermez, yolları ne denli anlaşılmazdır! "Rab'bin düşüncesini kim bilebildi? Ya da kim O'nun öğütçüsü olabildi?” (Romalılar 11:33-34).
Sadece Tanrı’nın Kendisi hakkında bildirmeyi seçtikleri bilinebilir. Tanrı’nın nitelikleri ya da özelliklerinden biri, “ışık”tır ve bu da O’nun Kendisi hakkındaki bilgileri Kendisinin bildirdiği anlamına gelir (Yeşaya 60:19; Yakup 1:17). Tanrı’nın Kendisi hakkındaki bilgileri bildirdiği unutulmamalıdır (İbraniler 4:1). Yaratılış, Kutsal Kitap ve beden alıp insan olan Tanrı Sözü (yani İsa Mesih) Tanrı’nın nasıl olduğunu bilmemize yardımcı olur.
İşe, Tanrı’nın Yaratıcımız ve bizim de O’nun yarattıklarının bir parçası olduğumuz (Yaratılış 1:1; Mezmur 24:1) ve O’nun benzerliğinde yaratıldığımızı anlayarak başlayalım. İnsan, Tanrı’nın yarattığı bütün diğer şeylerin üzerindedir ve ona yaratılış üzerinde egemenlik verilmiştir (Yaratılış 1:26-28). Yaratılış, düşüş tarafından bozulmuştur ama yine de Tanrı’nın işleri hakkında bir fikir verir (Yaratılış 3:17-18; Romalılar 1:19-20). Yaratılışın büyüklüğünü, karmaşıklığını, güzelliğini ve düzenini düşünerek Tanrı’nın ne kadar huşu verici olduğu hakkında bir fikir edinebiliriz.
Tanrı’nın isimlerinden bazılarını okumak da Tanrı’nın nasıl olduğu konusundaki araştırmamızda bize yardımcı olabilir. Bu isimleri aşağıda görmekteyiz:
Elohim – kuvvetli Olan, ilahi (Yaratılış 1:1)
Adonai - Rab, Efendi-hizmetkâr ilişkisini belirtir (Mısır’dan Çıkış 4:10, 13)
El Elyon – En Yüce Olan, en kuvvetli Olan (Yaratılış 14:20)
El Roi – her şeyi gören kuvvetli Kişi (Yaratılış 16:13)
El Shaddai – Yüce Tanrı (Yaratılış 17:1)
El Olam – Sonsuz Tanrı (Yeşaya 40:28)
Yahweh – Rab, kendiliğinden var olan sonsuz Tanrı anlamında “Ben’im,” (Mısır’dan Çıkış 3:13, 14).
Tanrı sonsuzdur, bunun anlamı O’nun bir başlangıcı olmadığı ve varlığının hiçbir zaman son bulmayacağıdır. Tanrı ölümsüz ve sonsuzdur (Yasa’nın Tekrarı 33:27; Mezmur 90:2; 1 Timoteos 1:17). Tanrı değişmez, bu da Tanrı’nın kesinlikle güvenilir olduğu anlamına gelir (Malaki 3:6; Çölde Sayım 23:19; Mezmur 102:26, 27). Tanrı kimseyle kıyaslanamaz, işleri ve varlığı bakımından O’nun gibi olan kimse yoktur. Tanrı eşsiz benzersiz ve kusursuzdur (2 Samuel 7:22; Mezmur 86:8; Yeşaya 40:25; Matta 5:48). Tanrı anlaşılmaz, O’na akıl sır ermez, anlaşılamaz, O’nu tamamen anlamak imkânsızdır (Yeşaya 40:28; Mezmur 145:3; Romalılar 11:33, 34).
Tanrı adildir, Tanrı insanlar arasında ayrım yapıp bazılarını kayırmaz (Yasa’nın Tekrarı 32:4; Mezmur 18:30). Tanrı’nın gücü her şeye yeter, Tanrı bütün kuvvete sahiptir ve Kendisini hoşnut eden her şeyi yapabilir, ama etkinlikleri her zaman kişiliğinin geri kalan kısmıyla uyum içinde olacaktır (Vahiy 19:6; Yeremya 32:17, 27). Tanrı aynı anda her yerde birden bulunur ama bu Tanrı’nın her şey olduğu anlamına gelmez (Mezmur 139:7-13; Yeremya 23:23). Tanrı, her şeyi bilir, yani Tanrı bizim herhangi bir anda ne düşündüğümüz dahil, geçmişi, şimdiyi ve geleceği bilir. Tanrı her şeyi bildiği için, adaleti her zaman adil bir şekilde yerine getirecektir (Mezmur 139:1-5; Süleyman’ın Özdeyişleri 5:21).
Tanrı birdir, başka bir Tanrı yoktur ve O bizim yüreklerimizin en derin ihtiyaç ve özlemlerini karşılayabilecek tek Kişi’dir. Sadece Tanrı, tapınma ve adanmışlığımıza layıktır (Yasa’nın Tekrarı 6:4). Tanrı doğrudur, yani günah ve kötülükleri görmezden gelemez ve gelmez. Tanrı’nın doğruluğu ve adaletinden ötürü, günahlarımızın bağışlanabilmesi için, günahlarımız İsa’nın üzerine konulduğunda O’nun Tanrı’nın gazabına katlanması gerekmişti (Mısır’dan Çıkış 9:27; Matta 27:45-46; Romalılar 3:21-26).
Tanrı egemendir, yani her şeyin üzerindedir. Yarattığı her şey iş birliği yapsa bile O’nun amaçlarının gerçekleşmesini engelleyemez (Mezmur 93:1; 95:3; Yeremya 23:20). Tanrı ruhtur, yani görülmez (Yuhanna 1:18; 4:24). Tanrı, Üçlü Birlik’tir. O aynı özden, eşit güç ve yüceliğe sahip üç Kişi’den oluşan tek Tanrı’dır. Tanrı gerçektir, hiçbir zaman bozulmadan kalacaktır ve yalan söyleyemez (Mezmur 117:2; 1 Samuel 15:29).
Tanrı kutsaldır, her türlü ahlaksal kirlenmeden ayrıdır ve bunlara düşmandır. Tanrı bütün kötülükleri görür ve bunlar O’nu kızdırır. Tanrı’dan yakıp yok eden bir ateş olarak söz edilir (Yeşaya 6:3; Habakkuk 1:13; Mısır’dan Çıkış 3:2, 4-5; İbraniler 12:29). Tanrı lütufkârdır ve lütfu, iyiliğine, şefkati, merhameti ve sevgisi dahildir. Tanrı’nın lütfu olmasaydı, O’nun kutsallığı bizi huzurundan atmasına neden olurdu. Hamdolsun ki, durum böyle değildir çünkü Tanrı her birimizi şahsen tanımayı arzular (Mısır’dan Çıkış 34:6; Mezmur 31:19; 1 Petrus 1:3; Yuhanna 3:16, 17:3).
Tanrı, sonsuz bir varlık olduğundan hiçbir insan bu Tanrı-boyundaki soruyu yanıtlayamaz ama Tanrı’nın Sözü aracılığıyla, Tanrı’nın kim ve nasıl olduğu hakkında birçok şey öğrenebiliriz. Duam, hepimizin O’nu bütün yüreğimizle aramaya devam etmemizdir (Yeremya 29:13).Şimdi daha az anlaşılan üçlü birlik kavramına bakalım. Hıristiyanlığın Üçlü Birlik kavramının en zor yanı, bunu yeterli bir şekilde açıklamanın mümkün olmayışıdır. Üçlü Birlik, bir insanın açıklaması bir yana, anlaması tamamen imkânsız olan bir kavramdır. Tanrı bizden çok daha büyüktür, bu yüzden O’nu tamamen anlamayı beklememeliyiz. Kutsal Kitap, Baba’nın Tanrı, İsa’nın Tanrı ve Kutsal Ruh’un Tanrı olduğunu öğretir. Kutsal Kitap ayrıca bir tek Tanrı olduğunu da öğretir. Üçlü Birlik’in farklı kişilerinin birbirleriyle ilişkisi hakkında bazı gerçekleri anlayabilsek bile, nihai olarak bu konu insan aklı için anlaşılmazdır. Ancak bu, Üçlü Birlik’in doğru olmadığı ya da Kutsal Kitap’ın öğretilerini temel almadığı anlamına gelmez.
Üçlü Birlik, tek Tanrı’nın üç Kişi’de var olmasıdır. Bunun hiçbir şekilde üç tane Tanrı olduğunu önermediğini anlamalıyız. Bu konuyu incelerken, “Üçlü Birlik” sözünün Kutsal Yazılar’da yer almadığını aklımızda tutalım. Bu terim, birde üç olan—üç tane beraber var olan, birlikte sonsuz olan Kişi’nin Tanrı’yı oluşturmasını tanımlamaya çalışmak için kullanılır. “Üçlü Birlik” sözüyle temsil eden kavramın Kutsal Kitap’ta yer alması çok önemlidir.
Aşağıda Tanrı Sözü’nün Üçlü Birlik hakkında söyledikleri yer almaktadır:
1) Bir tek Tanrı vardır (Yasa’nın Tekrarı 6:4; 1 Korintliler 8:4; Galatyalılar 3:20; 1 Timoteos 2:5).
2) Üçlü Birlik üç Kişi’den oluşur (Yaratılış 1:1, 26; 3:22; 11:7; Yeşaya 6:8, 48:16, 61:1; Matta 3:16-17, 28:19; 2 Korintliler 13:14). Yaratılış 1:1’de, İbranice’de çoğul bir isim olan Elohim kullanılmıştır. Yaratılış 1:26, 3:22, 11:7 ve Yeşaya 6:8’de “biz” şeklinde çoğul bir zamir kullanır. Elohim sözcüğü ve “biz” zamiri, İbranice’de kesinlikle ikiden fazladan söz eden çoğul biçimlerdir. Bu durum Üçlü Birlik için belirgin bir sav oluşturmadığı halde, Tanrı’nın çoğulluk yönünü belirtir. İbranice’de Tanrı anlamına gelen Elohim sözcüğü kesinlikle Üçlü Birlik’e imkân veren bir sözcüktür.
Yeşaya 48:16 ve 61:1’de Oğul, Baba ve Kutsal Ruh’tan söz ederek konuşmaktadır. Burada konuşanın Oğul olduğunu görmek için, Yeşaya 61:1’i Luka 4:14-19’la kıyaslayın. Matta 3:16-17 İsa’nın vaftiz olayını tanımlar. Bu ayetlerde Baba Tanrı, Oğul’dan hoşnut olduğunu ilan ederken Kutsal Ruh Tanrı’nın Oğul’un üzerine indiği görülmektedir. Matta 28:19 ve 2 Korintliler 13:14 Üçlü Birlik’teki üç ayrı kişisinin örnekleridir.
3) Üçlü Birlik’in üyeleri çeşitli ayetlerde birbirlerinden ayrılmışlardır. Eski Antlaşma’da “RAB” ismi “Rab” isminden ayrılmıştır (Yaratılış 19:24; Hoşea 1:4). RAB’bin bir Oğlu vardır (Mezmur 2:7, 12; Süleyman’ın Özdeyişleri 30:2-4). Ruh, “RAB”den (Çölde Sayım 27:18) ve “Tanrı”dan (Mezmur 51:10-12) ayırt edilir. Oğul Tanrı, Baba Tanrı’dan ayırt edilir (Mezmur 45:6-7; İbraniler 1:8-9). Yeni Antlaşma olan İncil’de İsa, Baba’nın bir Yardımcı yani Kutsal Ruh’u göndereceğinden söz eder (Yuhanna 14:16-17). Bu da, İsa’nın Kendisini Baba ya da Kutsal Ruh olarak görmediğini gösterir. Ayrıca Müjdeler’de İsa’nın Baba’yla konuştuğu bütün diğer zamanları da düşünün. İsa Kendisine hitap ederek mi konuşuyordu? Hayır. Üçlü Birlik’in bir başka kişisine, Baba’ya hitap ederek konuşuyordu.
4) Üçlü Birlik’in her üyesi Tanrı’dır. Baba Tanrı’dır (Yuhanna 6:27; Romalılar 1:7; 1 Petrus 1:2). Oğul Tanrı’dır (Yuhanna 1:1, 14; Romalılar 9:5; Koloseliler 2:9; İbraniler 1:8; 1 Yuhanna 5:20). Kutsal Ruh Tanrı’dır (Elçilerin İşleri 5:3-4; 1 Korintliler 3:16).
5) Üçlü Birlik’in içinde sıralama vardır. Kutsal Yazılar, Kutsal Ruh’un Baba ve Oğul’un altında olduğunu ve Oğul’un da Baba’nın altında olduğunu gösterir. Bu içsel bir ilişkidir ve Üçlü Birlik’teki hiçbir kişinin tanrılığını inkâr etmez. Bu sadece, bizim sınırlı akıllarımızın, sonsuz Tanrı hakkında anlayamayacağı bir alandır. Oğul hakkında bakınız Luka 22:42, Yuhanna 5:36, Yuhanna 20:21 ve 1 Yuhanna 4:14. Kutsal Ruh hakkında bkz. Yuhanna 14:16, 14:26, 15:26, 16:7 ve özellikle Yuhanna 16:13-14.
6) Üçlü Birlik’in bireylerinin farklı görevleri vardır. Baba evrenin (1 Korintliler 8:6; Vahiy 4:11); ilahi vahiy (Vahiy 1:1); kurtuluş (Yuhanna 3:16-17) ve İsa’nın insan işlerinin nihai kaynağı ya da nedenidir (Yuhanna 5:17, 14:10). Bütün bu şeyleri Baba başlatır.
Oğul, Baba’nın Kendisi aracılığıyla aşağıdaki işleri yaptığı vekilidir: evrenin yaratılışı ve korunup devam ettirilmesi (1 Korintliler 8:6; Yuhanna 1:3; Koloseliler 1:16-17); ilahi vahiy (Yuhanna 1:1, 16:12-15; Matta 11:27; Vahiy 1:1) ve kurtuluş (2 Korintliler 5:19; Matta 1:21; Yuhanna 4:42). Baba bütün bu şeyleri Kendi vekili olarak işlev gören Oğul aracılığıyla yapar.
Kutsal Ruh, Baba’nın aşağıdaki işleri yapma aracıdır: evrenin yaratılışı ve korunup devam ettirilmesi (Yaratılış 1:2; Eyüp 26:13; Mezmur 104:30); ilahi vahiy (Yuhanna 16:12-15; Efesliler 3:5; 2 Petrus 1:21), kurtuluş (Yuhanna 3:6; Titus 3:5; 1 Petrus 1:2) ve İsa’nın işleri (Yeşaya 61:1; Elçilerin İşleri 10:38). Böylece, Baba bütün bu şeyleri Kutsal Ruh’un gücüyle yapar.
Üçlü Birlik’e örnek vermek için birçok girişimde bulunulmuştur. Ancak popüler örneklerin hiçbiri tamamen doğru değildir: Yumurta (ya da elma) örnekleri yeterli değildir çünkü yumurtanın kabuğu, beyazı ve sarısı, yumurtanın kısımlarıdır, bu kısımlar kendi başlarına yumurta değildirler, aynı şekilde elmanın kabuğu, meyvesi ve çekirdekleri de elmanın kısımlarıdır ama bu kısımlar kendi başlarına elma değildir. Baba, Oğul ve Kutsal Ruh, Tanrı’nın kısımları değildir; her biri Tanrı’dır. Su örneği biraz daha iyidir ama yine de Üçlü Birlik’i yeterli bir şekilde tanımlamakta yetersizdir. Sıvı, buhar ve buz, suyun biçimleridir. Baba, Oğul ve Kutsal Ruh, Baba’nın biçimleri değildir, her biri Tanrı’dır. Bu yüzden bu örnekler bize Üçlü Birlik hakkında bir fikir verse de, verdikleri bu fikir tamamen doğru değildir. Sonsuz bir Tanrı, sınırlı bir örnekle tamamen tanımlanamaz.
Üçlü Birlik doktrini, Hıristiyan kilisesinin tarihinin bütünü boyunca bölücü bir konu olmuştur. Üçlü Birlik’in ana yönleri Tanrı Sözü’nde açıkça sunulduğu halde, yan konuların bazıları çok açık değildir. Baba Tanrı’dır, Oğul Tanrı’dır ve Kutsal Ruh Tanrı’dır—ama bir tek Tanrı vardır. Kutsal Kitap’ın Üçlü Birlik doktrini budur. Bunun ötesinde, konunun üzerinde bir dereceye kadar tartışılabilir ve bu da gerekli değildir. Üçlü Birlik’i sınırlı insansal akıllarımızla tamamen tanımlamaya çalışmak yerine, Tanrı’nın büyüklüğü ve O’nun sonsuz yüksek doğasına odaklanmanın bize daha çok yararı olur. “Tanrı'nın zenginliği ne büyük, bilgeliği ve bilgisi ne derindir! O'nun yargıları ne denli akıl ermez, yolları ne denli anlaşılmazdır! "Rab'bin düşüncesini kim bilebildi? Ya da kim O'nun öğütçüsü olabildi?” (Romalılar 11:33-34).