Ehl-i Sünnet
Kıdemli Üye
- Katılım
- 5 Şub 2011
- Mesajlar
- 3,061
- Tepkime puanı
- 139
- Puanları
- 0
TELEFON, TABLET YA DA BİLGİSAYAR EKRANINDAKİ KUR'AN SAYFALARINA ABDESTSİZ DOKUNULABİLİR Mİ?
Dört mezhebin ortak görüşüne göre abdestsiz olan kişinin mushafa dokunması caiz olmamakla birlikte ezberinden Kur'an okuması caizdir. Cünüp kimsenin mushafa dokunması da ezberden okuması da caiz değildir. Buna karşılık Zâhirî mezhebine göre abdestsiz ve cünüp kimseler Kur'an'ı ezberden okuyabileceği gibi mushafa da dokunabilirler.
Günümüzde Kur'an-ı kerim akıllı cep telefonları, tabletler,bilgisayar ekranlarında okunabilmektedir. Bu durumda mushaf ile ilgili olan "abdestsiz tutmanın / dokunmanın caiz olmaması" hükmünü ekranında Kur'an sayfası bulunan cep telefonu, tablet ve bilgisayara da kıyas yoluyla uygulayabilir miyiz? Bu esnada telefonun, tabletin ve bilgisayarın Kur'an sayfası yazılı olan ekranına abdestsiz ve cünüp olarak dokunulabilir mi?
Bu konuda ileri sürülmesi muhtemel iki görüşü ve bu görüşler lehine sürülebilecek delilleri serdedip bir tercihte bulunalım:
BİRİNCİ GÖRÜŞ
Ekrandaki Kur'an sayfasına abdestsiz dokunmak caiz değildir. Bu görüş lehine ileri sürülebilecek deliller şunlar olabilir:
1. Allah, Kur'an'a ancak temiz olanların dokunacağını belirtmiştir. (Vâkıa, 79)
Bu âyet geldiği esnada Kur'an "mushaf" halinde değildi. Şu halde ister kitap ister sayfa isterse ekranda yansıtma şeklinde olsun Kur'an'ın yazılı olduğu bir cisme abdestsiz dokunmak caiz olmaz.
2. Kur'an'ı Kur'an kılan şey sayfa ve mürekkep değildir. Nitekim Hanefîlere göre ve Şâfiîlerdeki bir görüşe göre üzerinde âyet yazılı dirhemlere cünüp kimsenin dokunması haramdır. Şu halde dokunmanın haramlığı mushafa özgü değildir.
3. Mushafa dokunmak haram kabul edildiği halde dijital ekranda yazılı Kur'an sayfasına abdestsiz ve cünüp dokunmaya izin verilirse bir tutarsızlık söz konusu olmuş olur. O zaman mübarek ve kutsal sayılan şey mushafın cilt, kağıt ve mürekkebi olmuş olur.
4. Dijital ekranda yazılı Kur'an'ı mushaf hükmünde görmediğimiz takdirde ekranda Kur'an sayfası varken o telefonla tuvalet, hamam vb. yerlere girilmesinde de sakınca görülmemesi gerekir. Oysa bu Kur'an'a saygısızlık anlamına gelir.
Bunun bir adım ötesi, abdestsiz olan kişinin o şekilde telefonu tutmasının da caiz olmamasıdır.
İKİNCİ GÖRÜŞ
Bu görüşe göre dijital ekranda olan Kur'an sayfasına abdestsiz dokunulabilir. Bu görüş lehine ileri sürülebilecek deliller şunlar olabilir:
1) Yukarıdaki âyette sözü edilen şey "Kur'an'a abdestsiz dokunmak" değil, levh-i mahfuzda Kur'an'ın yazılı olduğu yere tertemiz olan meleklerden başkasının giremeyeceğini belirtmektir. Zaten âyetin bağlamı da bunu göstermektedir.
2. Üzerinde âyet yazılı dirhemlere dokunmayı haram kabul edenler yalnızca Hanefîlerdir. Cumhura göre bu haram değildir.
3. Hz. Peygamber, müslüman olmayan ülke liderlerine içinde âyet yazılı mektuplar göndermiştir. Onlar müslüman olmadığı gibi abdest ve gusül de almıyorlardı.
4. Dijital ekranın mushafa kıyaslanması doğru değildir. Çünkü;
a) Mushaf ile Kur'an, müminler nezdinde özdeş kabul edilir. Mushafın Kur'an'ı yazılı halde barındırdığı bütün müminler tarafından bilinmektedir. O mushafı kim görürse görsün onun Kur'an olduğunu bilir. Ona saygısızlık yapmak, yere atmak vs. caiz olmaz. Dijital ekran ise Kur'an'la özdeş görülmez. Kur'an, o an ekrana yansıyan bir görüntüden ibarettir.
b) Mushafta yazılı bulunan sayfalar sabittir, silinmez. Buna karşılık ekranda olan Kur'an sayfası sabit değildir, sadece bir yansımadır. Telefonda başka bir program açıldığında, telefonun şarjı bittiğinde ekrandan gitmektedir. Bu durum, ekrana mushaf muamelesi yapılmasına engel olur.
c) Eğer dijital ekranda görünen Kur'an sayfasına mushaf muamelesi yapacak olursak o zaman mushafı aynanı karşısına koyduğumuzda aynaya, ya da yansıtma âleti ile bir duvara yansıttığımızda duvara da abdestsiz dokunmak caiz olmaz.
TERCİH VE DEĞERLENDİRME
1. Mushafın kendisine bile abdestsiz dokunulup dokunulmayacağı konusunda bir icmadan söz etmek mümkün değildir. Âlimlerin çoğunluğu [cumhur] abdestsiz dokunmayı caiz kabul etmemiş, azınlık sayıda da olsa her dönemde mushafa abdestsiz dokunulabileceğini savunanlar olmuştur.
2. Dijital ortamları mushafa kıyaslamak kıyas açısından problemlidir. Kıyası engelleyen durumlar yukarıda ikinci görüşün delilleri serdedilirken belirtilmiştir.
3. Şahsen ikinci görüşü tercih etmekle birlikte bu tercih yalnızca abdestli dokunmak ve okumakla ilgilidir. Bu durum, dijital ekranda Kur'an sayfası açıkken o aleti yere bırakma, tuvalet vb. yerlere sokmanın caiz olduğu anlamına gelmez. Kur'an'a saygı ve ihtiyat bu gibi fiillerin haram sayılmasını gerektirir.
4. Abdestsiz olarak dokunma konusunda ikinci görüşü kabul etmekle birlikte cünüp olarak üzerinde Kur'an yazılı ekrana dokunmayı doğru görmüyorum. Her halükârda ihtiyata riayet ve Allah'ın şiarlarını tazim takvaya en uygun olan davranıştır. Vallahu a'lem.
"İşte böyle; kim Allah'ın şiarlarını yüceltirse, şüphesiz bu, kalblerin takvasındandır. " [Hac, 32]
(Soner Duman /22.Mart.2017/Çarşamba)
Dört mezhebin ortak görüşüne göre abdestsiz olan kişinin mushafa dokunması caiz olmamakla birlikte ezberinden Kur'an okuması caizdir. Cünüp kimsenin mushafa dokunması da ezberden okuması da caiz değildir. Buna karşılık Zâhirî mezhebine göre abdestsiz ve cünüp kimseler Kur'an'ı ezberden okuyabileceği gibi mushafa da dokunabilirler.
Günümüzde Kur'an-ı kerim akıllı cep telefonları, tabletler,bilgisayar ekranlarında okunabilmektedir. Bu durumda mushaf ile ilgili olan "abdestsiz tutmanın / dokunmanın caiz olmaması" hükmünü ekranında Kur'an sayfası bulunan cep telefonu, tablet ve bilgisayara da kıyas yoluyla uygulayabilir miyiz? Bu esnada telefonun, tabletin ve bilgisayarın Kur'an sayfası yazılı olan ekranına abdestsiz ve cünüp olarak dokunulabilir mi?
Bu konuda ileri sürülmesi muhtemel iki görüşü ve bu görüşler lehine sürülebilecek delilleri serdedip bir tercihte bulunalım:
BİRİNCİ GÖRÜŞ
Ekrandaki Kur'an sayfasına abdestsiz dokunmak caiz değildir. Bu görüş lehine ileri sürülebilecek deliller şunlar olabilir:
1. Allah, Kur'an'a ancak temiz olanların dokunacağını belirtmiştir. (Vâkıa, 79)
Bu âyet geldiği esnada Kur'an "mushaf" halinde değildi. Şu halde ister kitap ister sayfa isterse ekranda yansıtma şeklinde olsun Kur'an'ın yazılı olduğu bir cisme abdestsiz dokunmak caiz olmaz.
2. Kur'an'ı Kur'an kılan şey sayfa ve mürekkep değildir. Nitekim Hanefîlere göre ve Şâfiîlerdeki bir görüşe göre üzerinde âyet yazılı dirhemlere cünüp kimsenin dokunması haramdır. Şu halde dokunmanın haramlığı mushafa özgü değildir.
3. Mushafa dokunmak haram kabul edildiği halde dijital ekranda yazılı Kur'an sayfasına abdestsiz ve cünüp dokunmaya izin verilirse bir tutarsızlık söz konusu olmuş olur. O zaman mübarek ve kutsal sayılan şey mushafın cilt, kağıt ve mürekkebi olmuş olur.
4. Dijital ekranda yazılı Kur'an'ı mushaf hükmünde görmediğimiz takdirde ekranda Kur'an sayfası varken o telefonla tuvalet, hamam vb. yerlere girilmesinde de sakınca görülmemesi gerekir. Oysa bu Kur'an'a saygısızlık anlamına gelir.
Bunun bir adım ötesi, abdestsiz olan kişinin o şekilde telefonu tutmasının da caiz olmamasıdır.
İKİNCİ GÖRÜŞ
Bu görüşe göre dijital ekranda olan Kur'an sayfasına abdestsiz dokunulabilir. Bu görüş lehine ileri sürülebilecek deliller şunlar olabilir:
1) Yukarıdaki âyette sözü edilen şey "Kur'an'a abdestsiz dokunmak" değil, levh-i mahfuzda Kur'an'ın yazılı olduğu yere tertemiz olan meleklerden başkasının giremeyeceğini belirtmektir. Zaten âyetin bağlamı da bunu göstermektedir.
2. Üzerinde âyet yazılı dirhemlere dokunmayı haram kabul edenler yalnızca Hanefîlerdir. Cumhura göre bu haram değildir.
3. Hz. Peygamber, müslüman olmayan ülke liderlerine içinde âyet yazılı mektuplar göndermiştir. Onlar müslüman olmadığı gibi abdest ve gusül de almıyorlardı.
4. Dijital ekranın mushafa kıyaslanması doğru değildir. Çünkü;
a) Mushaf ile Kur'an, müminler nezdinde özdeş kabul edilir. Mushafın Kur'an'ı yazılı halde barındırdığı bütün müminler tarafından bilinmektedir. O mushafı kim görürse görsün onun Kur'an olduğunu bilir. Ona saygısızlık yapmak, yere atmak vs. caiz olmaz. Dijital ekran ise Kur'an'la özdeş görülmez. Kur'an, o an ekrana yansıyan bir görüntüden ibarettir.
b) Mushafta yazılı bulunan sayfalar sabittir, silinmez. Buna karşılık ekranda olan Kur'an sayfası sabit değildir, sadece bir yansımadır. Telefonda başka bir program açıldığında, telefonun şarjı bittiğinde ekrandan gitmektedir. Bu durum, ekrana mushaf muamelesi yapılmasına engel olur.
c) Eğer dijital ekranda görünen Kur'an sayfasına mushaf muamelesi yapacak olursak o zaman mushafı aynanı karşısına koyduğumuzda aynaya, ya da yansıtma âleti ile bir duvara yansıttığımızda duvara da abdestsiz dokunmak caiz olmaz.
TERCİH VE DEĞERLENDİRME
1. Mushafın kendisine bile abdestsiz dokunulup dokunulmayacağı konusunda bir icmadan söz etmek mümkün değildir. Âlimlerin çoğunluğu [cumhur] abdestsiz dokunmayı caiz kabul etmemiş, azınlık sayıda da olsa her dönemde mushafa abdestsiz dokunulabileceğini savunanlar olmuştur.
2. Dijital ortamları mushafa kıyaslamak kıyas açısından problemlidir. Kıyası engelleyen durumlar yukarıda ikinci görüşün delilleri serdedilirken belirtilmiştir.
3. Şahsen ikinci görüşü tercih etmekle birlikte bu tercih yalnızca abdestli dokunmak ve okumakla ilgilidir. Bu durum, dijital ekranda Kur'an sayfası açıkken o aleti yere bırakma, tuvalet vb. yerlere sokmanın caiz olduğu anlamına gelmez. Kur'an'a saygı ve ihtiyat bu gibi fiillerin haram sayılmasını gerektirir.
4. Abdestsiz olarak dokunma konusunda ikinci görüşü kabul etmekle birlikte cünüp olarak üzerinde Kur'an yazılı ekrana dokunmayı doğru görmüyorum. Her halükârda ihtiyata riayet ve Allah'ın şiarlarını tazim takvaya en uygun olan davranıştır. Vallahu a'lem.
"İşte böyle; kim Allah'ın şiarlarını yüceltirse, şüphesiz bu, kalblerin takvasındandır. " [Hac, 32]
(Soner Duman /22.Mart.2017/Çarşamba)
