GENCAKINCI
Profesör
- Katılım
- 21 Ağu 2009
- Mesajlar
- 1,666
- Tepkime puanı
- 26
- Puanları
- 0
Osmanlı Dünyasında Yahudi Kira Kadınlar
Hıristiyan Dünyası'nı terk etmek zorunda kalan İspanya Yahudileri, 1492 yılında Türk topraklarına göçmüşlerdir. Bu göçmenler, dönemin gözde mesleklerini yeni vatanlarında da sürdürmüşler ve önemli bir ekonomik düzeye ulaşmışlardır. Türklerin ilgisizliği nedeniyle ekonomik konularda uzmanlaşmışlardır. Öyle ki, İstanbul, Edine, Gelibolu gibi büyük darphanelerin yönetimini eline geçiren Yahudiler, XVI. yüzyılın en büyük imparatorluğunda, bir Altın Çağ" yaşamışlardır.
Yahudi kadınları da, Saray'ın harem dairesi ile yakın bir diyalog içerisine girmişler ve önemli görevler üstlenmişlerdir. Bu kadınlara, "ekonomik danışman'' anlamına gelen "Kira Kadın'' denilmektedir. Bu kadınlar,dış dünya ile ilişkileri bulunmayan Saray Haremi’ne, arka merdivenlerden girmeyi başarmışlar ve Saray'dan bir beklentisi olan herkes, onların aracılığını istemiştir.
Kira Kadınlara, Klasik Dönemde rastlıyoruz. Adları ise, daha sonraki Müslüman adıyla bildiğimiz Fatma Hatun (ö.1548), Ester Handali (ö. 1590) ve Esparanzo Malchi (ö. 1600)’dir.
Bu konuda bazı sonuçlar çıkarmak gerekirse; Osmanlı Devleti’nin Klasik Dönemi’nde Yahudiler, ekonominin önemli aktörleri olmuşlar ve bu durum, onlara duyulan ihtiyaçtan kaynaklanmıştır.
Onlar; Harem’in sıkıcı atmosferinden Batı Dünyası’na açılan bir pencere olmuşlardır. Ama, rüşvet ve adam kayırma gibi çirkin konularda da kullanılmışlardır. Bu da, Yükseliş Dönemi’ni tamamlayan Osmanlı Devleti’nde, tehlike çanlarının çaldığını ve Duraklama Dönemi’nin başladığının bir göstergesidir.
Mahir AYDIN - BELLETEN Dergisi, 243, Cilt: LXV - Sayı: 243 - Yıl: 2001 Ağustos
Hıristiyan Dünyası'nı terk etmek zorunda kalan İspanya Yahudileri, 1492 yılında Türk topraklarına göçmüşlerdir. Bu göçmenler, dönemin gözde mesleklerini yeni vatanlarında da sürdürmüşler ve önemli bir ekonomik düzeye ulaşmışlardır. Türklerin ilgisizliği nedeniyle ekonomik konularda uzmanlaşmışlardır. Öyle ki, İstanbul, Edine, Gelibolu gibi büyük darphanelerin yönetimini eline geçiren Yahudiler, XVI. yüzyılın en büyük imparatorluğunda, bir Altın Çağ" yaşamışlardır.
Yahudi kadınları da, Saray'ın harem dairesi ile yakın bir diyalog içerisine girmişler ve önemli görevler üstlenmişlerdir. Bu kadınlara, "ekonomik danışman'' anlamına gelen "Kira Kadın'' denilmektedir. Bu kadınlar,dış dünya ile ilişkileri bulunmayan Saray Haremi’ne, arka merdivenlerden girmeyi başarmışlar ve Saray'dan bir beklentisi olan herkes, onların aracılığını istemiştir.
Kira Kadınlara, Klasik Dönemde rastlıyoruz. Adları ise, daha sonraki Müslüman adıyla bildiğimiz Fatma Hatun (ö.1548), Ester Handali (ö. 1590) ve Esparanzo Malchi (ö. 1600)’dir.
Bu konuda bazı sonuçlar çıkarmak gerekirse; Osmanlı Devleti’nin Klasik Dönemi’nde Yahudiler, ekonominin önemli aktörleri olmuşlar ve bu durum, onlara duyulan ihtiyaçtan kaynaklanmıştır.
Onlar; Harem’in sıkıcı atmosferinden Batı Dünyası’na açılan bir pencere olmuşlardır. Ama, rüşvet ve adam kayırma gibi çirkin konularda da kullanılmışlardır. Bu da, Yükseliş Dönemi’ni tamamlayan Osmanlı Devleti’nde, tehlike çanlarının çaldığını ve Duraklama Dönemi’nin başladığının bir göstergesidir.
Mahir AYDIN - BELLETEN Dergisi, 243, Cilt: LXV - Sayı: 243 - Yıl: 2001 Ağustos