Osmanlı Devleti'nin beşinci sultanı Çelebi Mehmed, 1382 yılında doğmuştur. Babası Sultan Yıldırım Bayezid, annesi ise Germiyanoğulları Beylerinden Süleyman Şah'ın kızı Devlet Hatun'dur. Çelebi Mehmed, ilk eğitimini aldıktan sonra 1391 (veya 1393) yılında Amasya Sancakbeyliği'ne tayin edildi. Babasının muhtelif askerî faaliyetlerine iştirak ederek ona yardımcı oldu.
1402 yılında cereyan eden ve Osmanlı Devleti'ni uzun yıllar sürecek bir gâile içine atan Ankara Meydan Savaşı'nda Osmanlı ordusunun ihtiyat kuvvetlerinin komutanlığını yapmaktaydı. Savaşın yenilgiyle neticelenmesiyle Osmanlı tarihine "Fetret devri" olarak geçen ve 1413 yılına kadar devam eden meş'um bir dönem yaşandı.
Bu dönemde Çelebi Mehmed, kardeşleri İsa, Musa ve Süleyman Çelebilerle kıyasıya bir saltanat mücadelesine girişmiş, neticede son şehzade Musa Çelebi'nin tasfiyesiyle Çelebi Mehmed birliği ve dirliği yeniden tesis etmiştir. Bundan dolayı kendisine Osmanlı Devleti'nin ikinci kurucusu da denmektedir. Çelebi Mehmed, Osmanlı tahtına kesin şekilde oturduktan sonra Anadolu'da birliğin yeniden sağlanması için çalıştı.
Çünkü Ankara Savaşı'ndan sonra Timur, Yıldırım Bayezid'in ortadan kaldırdığı Anadolu'daki beylikleri yeniden ihyâ etmişti. Özellikle Karamanoğulları ile mücadele çeşitli fâsılarla uzun müddet devam etmiştir.
Fetret devrinin ortaya çıkardığı içtimaî bozuklukların tesiriyle yaşanan bir diğer hâdise de Şeyh Bedreddin hâdisesidir. Şehzade Musa Çelebi'nin kazaskerliğini yapan Şeyh Bedreddin, batınî fikirleri ile halk arasında bir kargaşa çıkarmaya çalışmış, destekçilerinden Börklüce Mustafa ve Torlak Kemal'in Batı Anadolu bölgesinde çıkardığı isyanlar asayişi uzun süre tehdit etmiştir.
Çelebi Sultan Mehmed döneminde Balkanlarda da önemli faaliyetlerde bulunulmuş, Arnavutluk'ta elden çıkan yerler geri alınmış, Bosna, Hırvatistan, Erdel ve Eflak'ta Osmanlı hâkimiyet ve nüfuzu sağlanmıştır. Denizlerde ise Yıldırım Bayezid döneminde başlayan gelişme bir müddet duraklamıştır. Bu alandaki güçlü devletlerden birisi olan Venedik'le yaşanan muharebe mağlubiyetle neticelenmiş, bütün donanma imha edilmiştir.
Çelebi Sultan Mehmed bizzat katıldığı 24 önemli savaşta kırk civarında ok, kılıç ve mızrak yarası almış kahraman bir gazidir. Edirne'de katıldığı bir sürek avında felç geçirerek atından düşmüş, bir iki gün içerisinde de vefat etmiştir (Mayıs 1421). Vefat edeceğini anlayınca, ölümünün duyulmasıyla yaşanabilecek kötü hâdiseleri engellemek için çevresindekilere vasiyette bulunarak, Amasya'da sancakbeyi bulunan oğlu Şehzade Murad gelinceye kadar ölümünün gizlenmesini istemiş, neticede Şehzade Murad Bursa'ya gelerek tahta oturuncaya kadar 42 gün boyunca vefatı halk ve askerden gizlenmiştir. Vefat ettiğinde 43 (veya 47) yaşında olan Çelebi Sultan Mehmed, Bursa'da kendinin yaptırdığı Yeşil Türbe'ye defnedilmiştir.
Çelebi Mehmed, Osmanlı padişahlarının büyüklerinden azim ve metanet sahibi, yüksek ahlâklı, devlet işlerinde itidalli ve sabırlı bir kimse idi. Mekânı Cennet olsun.
Mayısta Yaşanan Bazı Hâdiseler
4 Mayıs 672 Eyüp Sultan'ın Vefatı
6 Mayıs 767 İmam-ı A'zam Ebû Hanife'nin Vefatı
3 Mayıs 1481 Fatih Sultan Mehmed'in Vefatı
14 Mayıs 1560 Cerbe Deniz Zaferi
Sızıntı Dergisi-Mayıs 2010
Mehmet HALEOĞLU