Değerli dostlar Zeynep hatun bakın neler söylemiş;
Bilinmek istedin alem yarattın
Kendi suretinde Adem yarattın
Havva'yı Adem'e hem dem yarattın
Adem Havva adlı kullar bahane..
Açarsak
İlk bakışta Allah'ın insanlara,insanların da,Allah'a benzediği anlamı çıkıyorsa da,burada evvela suret nedir? onu bilmemiz lazımdır.Aşıklar,ehlullah,şeriata muhalif bir söz söylemezler.Resulullah Efendimiz bir hadisi şeriflerinde (Halakallahü ademe ala suretihi) buyuruyor. "Allahu Teala Adem'i kendi sureti üzerine halketti." Burada da suret diyor.Biz suret deyince bir şekil anlıyoruz,esasında suret şekil demek değildir.
Biraz evvel de dedik ki Allah hem manadır,hem surettir.Allah'ın mana oluşu zatı itibariyledir.Fakat zatı da suretlenmeyince idraki mümkün değildir.Onun için Resulullah Efendimiz (La tefekkerü fi zatillahi tefekkerü fi alaillahi) "Siz Allah'ın zatını tefekkür etmeyin ancak,sıfatlarını tefekkür edin" buyuruyor.Buradan şu anlaşılıyor.Zatı,sıfatlarından ayrı değildir.Siz sıfatlarda zatı ilahiyeyi arayınız.
Bu konuyu bir misalle açıklayacak olursak; bir elma çekirdeğinin içersinde elmanın ağacı,kökü,dalları,budakları inkar edilebilir mi? Edilemez.Çünkü o çekirdeğin içersinde bunların hepsi var.Var olduğu görünmüyor,ama biliniyor.Bunun tecrübesini yapacak olursak,yetiştirici evvela çekirdeği toprağın içersine atar.Isıyı,suyu,havayı verir.Bu durumda çekirdek filizlenir,sonra o filizler ağaç olur ve elmasını vermeye başlar.Bu misalden o çekirdeğin içersinde elma ağacının mevcut olduğunu ilmen anlayabiliriz.
Burada vermiş olduğumuz misalden anlaşılacağı üzere,Allahu Teala Hazretleri zatı itibariyle bir çekirdek gibidir.Sıfatlanması halinde suretlenmiş olur.Allah'ın varlığı da bu şekilde anlaşılmış olur.Nasıl o çekirdek,filizlenip büyüyünce ağaç oldu.Kendi meyvesini gösterdi ise,Cenabı Allah da zatını hayatıyla izhar edip açığa çıkardı.Ayrıca imiyle,duymasıyla,görmesiyle,iradesiyle,kudretiyle,kelamıyla zatını açıklamış oluyor.İşte Allah Adem'i kendi sureti üzere halk etti,denilmesinin manası budur.Suret sıfatlar demektir.Biraz önce dedik,Allah hem surettir,hem manadır.Zatı itibariyle manadır,sıfatları itibariyle de surettir.
İşte Allah'ın sıfatları bu saymış olduğumuz sıfatlardır.Bu sıfatlar nerededir? Eğer biz Allah'ın bu sıfatlarını arayacak olursak nerede bulabiliriz? Ancak insanlarda bulabiliriz.Bundan dolayı Mısri Niyazi Efendi Hazretleri bir nutkunda diyor:
Hakkı istersen yürü insana bak
Şemsi zat yüzünde rahşan eylemiş
Cenabı Allah kendi suretini Adem'de tecelli ettiriyor.Adem'e emanet olarak veriyor.Fakat,insan bu emanetin kendine verildiğini cehaletinden dolayı bilemiyor ve kendi malı gibi kullanıyor.Sonra da zalim ve cahillerden oluyor.Eğer bu sıfatları Cenabı Allah'ın kendisine emanet olarak verdiğini bilseydi,o emaneti iyi muhafaza eder ve emanete ihanet etmezdi.Nasıl ki bir insan arkadaşına bir emanet verir,arkadaşı da o emaneti canı gibi muhafaza eder,çünkü emanettir.Arkadaşı gelip o emaneti isteyecek.Fakat sen o emaneti kendi malın gibi kullanmış isen,arkadaşın sana kırılır,gücenir.Sen de emanete ihanet etmiş sayılırsın.
Demek ki kendi suretinde adem yarattın,denilmesindeki hikmet,Cenabı Allah'ın insanları kendi sıfatlarıyla halk etmesinden dolayı olmuş oluyor.
Bir insanın insan oluşu,bu sıfatlarladır.Muhiddini Arabi Hazretleri insana neden insan ve halife denildi? diyor.Cenabı Allah'ın tüm varlıklarını inhisar altına aldığından dolayı diyor.Demek ki Allah'ın mevcud olan varlığı sayılan,subut olan bu sıfatlarıdır.İnsanı insan yapan,bu sıfatlardır.İşte bu suret üzerine Cenabı Allah insanları halk etmiş oluyor.Bunları bilip anlayan,idrak eden bir kimse gerçekleri anlamış olur.Fakat kendisinde mevcut olan bu varlıkların Hakk'ın olduğunu bilmeyip de kendisinin olduğunu zanneden kimselere yarın bunun hesabı sorulacaktır.Çünkü Cenabı Allah bizlere soruyu,verdiği varlıklardan dolayı soracaktır.
İlim ilim bilmektir,
İlim kendin bilmektir.
Sen kendin bilmezsin,
Bu nice okumaktır.
Okudum,bildim deme,
Çok taat kıldım deme.
Kişi,Hakk'ı bilmezsin,
Ha bir kuru emektir..
Yunus kaç asırdan beri uyandırmaya çalışıyor. Hepimizin uyanmasına vesile olur İNŞALLAH....
HAKLA KALIN HAKİKATLE KALIN....
