dedekorkut1
Doçent
SEYDA HAZRETLERİ'NİN HAYAT SERÜVENİ
SELİM GÜRBÜZER
Seyda Hazretleri (k.s.), Allah'a giden yolda Sadat-ı Kiram'ın metodunu manevi tasarruflarıyla insanların yüreğine işleyen bir gönül sultanıdır. O, aynı zamanda alışılmışın dışında bir uygulamayla vaazsız, nasihatsiz ve icabında hiçbir kelam etmeye fırsat bulmaksızın etrafında halka oluşturan bir Allah dostudur. Gerçekten de binlerce insanın birbirinden bağımsız kafileler halinde Menzil'e gidip Seyda Hazretleri'nin manevi tasarruf şemsiyesi altında halka oluşturması akıllara durgunluk veren bir hadisedir. Elbette ki bu durumu ne akılla, ne de kitapla izah edilebilir, ancak ve ancak bunu “Allah bir kulunu sevdi mi, isterse bütün dünyayı ayağına getirir” tarzında bir ifadeyle izah edebiliriz. Nitekim her şey sevgi ve sevilmek denen iksir içinde gizlidir. Besbelli ki insanlar akın akın Menzil’i ziyaret etmekten kendini alamıyorlar. Zira Seyda Hazretleri etrafında halka oluşturan kalabalığın sayısına bakmaksızın, Allah'a giden yolda Sadat-ı Kiramın ortaya koyduğu düsturları hem yaşayarak hem de yaşatarak hayırhah daire çizerek ispatlıyor. Meğer bu işin sırrı İslam’ı yaşamak ve yaşatmaktan geçiyormuş.
Bikere her şeyden önce tövbe; işlediği günahlardan dolayı esaret zincirine mahkûm kalan insanların hürriyete giden yolda başvuracağı ilk kapıdır. Sadat-ı Kiram'ın kapısında zaten gelene gelme denilmediği gibi, gidene de gitme denilmez. Kapıda engelleyen hiç bir durum gözükmez, bilhassa burada 'Ne olursan ol yine gel' sözünün tatbikatı tüm açıklığıyla gözler önüne serilir de. Bövlece bu kapıyı aralamanın ilk adımı tövbeyle başlamakta. Çünkü tevbe, esaretten hürriyete kavuşmanın ilk kurtuluş reçetesidir. Kaldı ki Hâcegân yolunda "Her hayrın başında ve sonunda tevbe ediniz" düsturu esastır. Aslında Saadat-ı Kiram daha yolun başında ilk iş olarak sünnete uygun bir uygulamayı icra ediyorlar. Nasıl icra etmesinler ki, bu yolda tevbe huzura edeple varışın ilk lütfudur. Nitekim tarikat-ı Aliye’nin bütün amellerinin başında ve sonunda 25 estağfurullah denmesi bunun içindir. Bir sofi huzura varmaya dursun bir bakmışsın gerek Hatme-i Hâcegânla hatmi şerif eda ederken, gerek Rabıtada tefekkür ederken ve gerekse günlük virdini çekerken 'Estağfurullah' deyip öyle ameline start verir. Yine huzurdan ayrılacağı zamanda 25 'Estağfurullah' deyip işlediği amelleri layık-ı veçhiyle yapamadığının kaygısıyla içten içe nedamet duyarak ayrılır. Derken bütün bu yolun usul ve adaplarını uygulayan sofi, mürşidine olan muhabbeti kat be kat artmış olarak ilerler. İşte bu yüzden Şeyh Ahmed el Haznevi (k.s.) "Muhabbet sofilerin bineğidir" demiştir.
Gerçekten de muhabbet ‘gül neslin’ şavkıdır. Zaten aşk ve muhabbet olmadan gül’ün nübüvvet kokusu nasıl hissedilsin ki. Öyle ya, madem kâinat aşk üzerine yaratılmış, madem her yaratılan cevherin özünde muhabbet ve sevgi seli var o halde aşk-ı muhabbeti nasıl görmezden gelebiliriz ki. Kaldı ki Mürşid-i Kâmilden feyiz ve muhabbet almanın en temel kaidesi Allah Resulü (s.a.v.)’in yoluna sımsıkı sarılmaktan geçmekte. Bakın Gül neslin evladı Seyyid Fevzeddin Hz.leri bu hususta ne diyor:"Kalbim çalışmıyor, ya da beynim çalışmıyor diyorsanız, elbette çalışmaz. Nefsin hevasına kapıldığı sürece Allah'ın muhabbetini gönle yerleştirmek çok zor. Ancak nefsi ıslah ederek muhabbet kapılarını açabilirsiniz. Böylece kalpte çalışır, kafa da çalışır (akl-ı selim)." Anlaşılan bu cümlelerle, sofilerin muhabbet erleri olmasını ve kuru kalabalık olmaktan sakınmalarını dilemekte. Hatta sözlerinin akabinde: "Sofi daima nefsinin zıddını yapmalı. Nefsin hevesine kapılmamalı. Bu yüzden bu hale 'nefse muhalefet' denmiştir. O halde nefsi başıboş bırakmamak gerekir. Şayet insan nefsini kontrol altında tutmazsa o insan kulluk idrakine varamaz. Unutmayalım ki, Allah ile kul arasında en büyük perde nefsidir. Dolayısıyla nefs perdesini kaldırmak elzemdir." İşte bu sözlerden de anlaşıldığı üzere insan nefsin esiri olmamalıdır.
Malum olduğu üzere Seyda Hazretleri (k.s.), Peygamber soyundan gelen bir Evlad-ı Resuldür. Yani soy ağacı bakımdan Resul-i Ekrem (s.a.v.)’in 30’ncu göbekten torunudurlar. Dahası O; ehlibeyt neslinden olmanın şuuruyla hayatını tanzim eden büyük bir zattı. Öyle ki Resulullah (s.a.v.)’in geçirmiş olduğu hayat biçimini esas alıp hayatı boyunca yaşamaya gayret etmiştir. Böylece Seyda Hazretleri'nin Sünnet-i seniyye’ye ittiba etme gayretinin sonucunda Allah Resulü'nün geçirmiş olduğu hayat çizgileri üzerinde tecelli edip gönüllerde Gönüller Sultanı olarak taht kurmuştur. Dile kolay peygamberlik Allah Resulü'ne 40 yaşında gelmişti. Seyda Hazretleri'ne de 40 yaşında halifelik nasib olmuştur. Üstelik Şeyh Ahmed el Haznevi’nin (k.s.) oğlu Şeyh Alâeddin’in işaretiyle Gavs-ı Bilvanisi (k.s.)’ın Medine-i Münevvere'ye götürmesinin akabinde halifelik gerçekleşmiş. Hani tasavvufta üçler yediler kırklardan bahsedilir ya, gerçekten de 40 yaş onun için hayatının dönüm noktası olmasına yetmiştir. Böylece manevi veraset bakımından da altın silsilede 38’nci basamakta yerini alır. Altın halkada yer aldığı silsile Peygamberimizden (s.a.v.) günümüze kadar uzanan manevi halkanın ta kendisi olup bu zincirin 38’nci durağında artık Seyda (k.s) vardır. İyi ki de Seyda (k.s.), altın silsileyi şerife halkasında hak ettiği yerini almış, bu sayede ömrünün geri kalan 21 yılını insanları irşat etmekle geçirecektir. Hatta O, irşat postuna oturmadan evvelde hal ve hareketleriyle babası Gavs Hazretleri’nin çoktan dikkatini çekmiş olsa gerek ki "Ey oğul, Allah sana mübarek eylesin, inşallah İmam-ı Rabbani Hazretleri'ni geçersin" duasına mazhar olacaktır. İşte baba duası bu ya, Seyda (k.s.) 40 yaşında halifeliği aldıktan sonra dur durak bilmeden ömrünü Ümmet-i Muhammed’in kurtuluşuna adayacaktır. Öyle ki artık zamanın iman kurtarma zamanı olduğu bilinciyle arayış içerisinde olan herkesi manevi şemsiyesinin altına alır bile.
Evet, O'nun dergâhına gelen ister Türk, ister Kürt, ister Laz, ister Çerkez her ne olursa olsun aynı halkada "Bir" oluyordu. Yetmedi Menzil’in manevi atmosferinde herkes kardeşçe yaşama şuuruna ermiş oluyordu. Böylece etnik kimlikler ayrılık sebebi olmaktan çıkıp gönüller Lafza-i Celal (Allah adında) ikrarında birleşir de. Nasıl gönüller Lafza-i Celal zikrinde birleşmesin ki, insanlar kalpten Allah Allah dedikçe aşkların en güzeli İlây-ı kelimetullah tutkusu ruh dünyalarında yankı bulup muhabbet fedaisi hüviyete bürünüyorlardı. Elbette ki böyle bir aşk bütün ayrılıkları bertaraf etmeye yetecek güçtedir. Düşünün ki her türden değişik siyasi görüşe sahip insanlar bir bakmışsın eski husumet duygularını bir kenara bırakıp aynı kaba kaşık çalaraktan çorba içtikleri gibi aynı safta Seyda Hz.lerinin imamlığında omuz omuza namaza durmaktalar. Keza Hatme-i Hâcegân halkasında dizler bitişik huşu işinde cem oluyorlar da. İlginçtir bu zamanda insanları bir araya getirip kaynaştırmak mümkün değilken nasıl oluyor da böyle bir atmosferde tüm dünyevi rütbe ve şanlar bir kenara atılıp aynı iklimde kaynaşma olunuyor doğrusu şaşmamak elde değil. Tabii ki, Saadat-ı Kiramın manevi tasarrufatını akılla izah etmek çok zor. Bunu ancak yaşayan bilir, yaşamayan bilmez elbet. Zaten yaşadıkça da Allah Resulü'nün "Ne Arabın Acem'e, ne de Acem'in Arab'a üstünlüğü var. Üstünlük takvadadır" sözlerinin tatbikatını her daim Menzil’de görmek mümkün olabiliyor. Yeter ki tevhid yolunda birlikte yaşamanın bütün çizgilerini Seyda Hazretleri’nin oluşturduğu manevi iklimde tatmanın kıymetini bilelim, gerisi gelir elbet.
Bilhassa Seyda Hazretlerinin hayatına bakıldığında köy köy gezip zahiri ve manevi ilimlerle hemhal olduktan sonra bizatihi babasının adına Buhara dediği Menzil köyünde konaklayıp orada irşad faaliyetlerini yürüttüğünü görürüz. Seyda (k.s), değim yerindeyse konakladığı kuş uçmaz kervan geçmez köyü şehre taşımadı, tam aksine şehir insanlarını akın akın Menzil köyüne taşıyıp ziyaret edilir bir mekân haline getirmiştir. İşte o gün bugündür Menzil hala çekim merkezi olmaya devam etmektedir. İnancımız o dur ki bundan böyle de ziyaretler hiç kesilmeyecektir. Malum O’nun ilk dünyaya teşrif ettiği mekân Siirt'in Kozluk ilçesine bağlı Siyanus köyüdür. Köy çocuğu olmak çok güzeldir elbet, hele ilim uğruna köy köy dolaşıp başka köylere hicret edince de güzelliğine daha da bin güzellik katacaktır. Düşünsenize 1930 yılında doğduğu bu köyden daha 2 yaşında körpe çocukken Siirt’in Baykan ilçesine bağlı Taruni köyüne göç etme şerefine erecektir. Ne iyi etmişler de ailece buraya göç etmişler. Zira 15 yaşına kadar bu köyde hem zahiri hem de manevi ilimler yönünde yetişip gencecik nurani bir çehreye bürünmüş tığ delikanlı olacaktır. Ancak ne var ki bu yaşta ilim bakımından mesafe kat etmesine tahammül edemeyenler huzur vermeyince onun bu köyden gitmesine sebep teşkil edecektir. Hatta kıskançlık ve tahammülsüzlük illeti önce Seyda Hazretleri'nin çıkmasına, akabinde babası Gavs Hz.lerinin bu köyden uzaklaşmasını beraberinde getirecektir. Hani bunda da bir hayır vardır deriz ya hep, meğer bu çıkış ilerisine yönelik bir hazırlığın bir işaret taşıymış. Gerçekten de Seyda Hz.lerinin bu göçü Havil köyünde ikamet eden Hocası Molla Muhyiddin'in yanında 1,5 yıl zahiri ilimleri tahsil için bir göç olduğu anlaşılır. Sonrasında Dilbe'ye gelir ve burada ise dayısı Molla Abdulbaki Hz.leri Hocalık eder. Sonrasında Narlıdere ve Nurşin köyüne hicret etmek vardır. Nurşin’de yarıda bıraktığı ilim tahsilini yine Seyda-i Molla Muhyiddin üstlenecektir. Şimdi tüm bu ilim koşuşturmalarından anlıyoruz ki, Sadat-ı Kiram'ın yolunda gerekirse ilim için dünyanın öbür ucunda da olsa koşuşturma mecburiyeti vardır. Nitekim Seyda Hazretleri de çocukluk yaşından itibaren gerek Muhammed Diyâeddin’in (k.s.) torunu Şeyh Muhammed Nasır’la beraber uzun seneler zahiri ilmi tahsil için diyar diyar dolaşmakla, gerekse en son babası Gavs-ı Bilvanisi (k.s.)'in yanında ilmi icazetini almakla tamamlayacaktır. İlmi icazet almak her baba yiğidin harcı değil elbet. Hele Seyda Hazretleri söz konusu olunca bu üst seviyede doyumsuz bir ilim aşkı durumla karşılaşırız. Nitekim bu uğurda Narlidere köyünden sonra Kasrik köyüne hicret edilir. Fakat Kasrik zaman içerisinde, ilim taleb edenleri madden kaldıramaz hal alır. Bu yüzden ilim için her bakımdan müsait bir mekân olarak Gadir tercih edilir. Bu arada tarihin sayfaları 1964 yılına çevrildiğinde vatani vazifesi için askere gidecektir. Tabii terhis olduğunda Gadir’de tekrar kaldığı yerden durmak yok dergâh hizmetinde yola devam diyecektir. Ancak bir müddet sonra Gadir köyü de Gavs-ı Bilvanisi'yi kabullenmeyecektir, bunun üzerine köyün adına uygun davranıp gadr (göç) edeceklerdir. Gadr edildi de ne oldu, en nihayetinde göçlerin en güzeli gerçekleşip artık hemen herkesin dilinden düşürmediği şu meşhur Menzil köyünde konaklayacaklardır.
Evet, kaderde Menzilde konaklamak da varmış. Zaten Menzil’de Durak köyü demek, dahası onca geçirilen hicret hayatı serüveninden sonra irşadın zirve yapacağı en son duraktır. Üstelik bu durak bize Medine’yi hatırlatır da.
Menzil önceleri kıraç arazili bereketsiz bir köy olması bir yana aynı zamanda pek uğrak bir yer de sayılmazmış. Sanki Gavs-ı Bilvanisi (k.s.)’in yolunun düşeceği anı iple çeker bekler halde dururmuş. Geldiğinde zaten çiçek gibi açılır da. Nasıl çiçek gibi açılmasın ki, Gavs’ın işaretiyle bu topraklar ab-ı hayat suyla buluşur da. Gerçekten de Menzil’de vurulan sondaj sıradan bir sondaj değildi, bilakis çorak ve kıraç olan topraklara hayat katıp zemzemi hatırlatan sondajdır bu. İşte, Gavs'ın işaretiyle çıkartılan bu su zaman içerisinde artan kalabalığa yetmez olunca bu kez Seyda Hz.leri tarafından bir başka sondajla da artan kalabalığın ihtiyaçlarını giderir hale gelecektir. Menzilde halen bugün olmuş bahçeler sulanıyorsa, tarlalar ekilip biçilip elde edilen ürün değirmene gönderiliyorsa biliniz ki mana âleminden işaret edilen bu sondajların neticesi bir durumdur. Yine Türkiye'nin dört bir yanından gelen misafirlere kazanlarla çorba kaynatılıp verilmesi de öyledir. Hakeza değirmende öğütülen unun Fatıma anamızın ekmek mayasıyla yoğrulup fırından çıkan ekmeğin ikram edilmesi de öyledir. Üstelik tüm bu ikramlar hiç kimsenin cebine dokunulmadan sunulmakta. Zaten Sadat-ı Kiram'ın hayatları incelendiğinde dergâhına gelen her kim olursa olsun çorba ve ekmek ikram ettikleri görülecektir. Bu demektir ki Seyda Hazretleri yeni bir şey keşfetmiş değil, sadece yaptığı Sadatlara mutabaat ederekten kıyamete kadar bu güzel geleneği sürdürmek olmuştur.
Her neyse, şimdi gelelim çile zincirinin bir başka halkasına. Günler günleri kovaladığı 1972 yılı gelip çattığında onun için hem hüzün yılı hem de sorumluluk üstlendiği yıl olacaktır. Dile kolay babası Seyyid Abdûhakim el Hüseyni’yi (Gavs-ı Bilvanisi) ebediyete uğurlayacaktır. Bu göç şimdiye kadar ki yaşadığı göçlerden çok farklıydı. Babası 24 Mayıs'ta Allah'a kavuşur da. Her nefis ölümü tadacak hükmü veli kullar içinde geçerli hüküm elbet. Ancak gözü arkada kalmayacaktır. Ne de olsa nakli mekân etmeden 2 yıl önce emaneti oğlu Seyda Hz.lerine Ravzayı Mutahhara’nın yanında halifeliği vermişti. Artık kendisinden sonra ki evrede 21 yıl sürecek yeni bir irşad hayatını sürdürecek oğlunu kabri şerifinde seyreyleyecektir. Zaten Seyda Hz.leri de babasının yokluğunu aratmayacak bir şekilde emaneti üstlenip Menzil’i adeta Şah-ı Nakşibend (k.s.)’ın Kasr-ı Arifan'ı diyebileceğimiz bir mekân hale getirerek adından söz ettirecektir. Ancak şu da var ki irşad süreci içerisinde çileler bir türlü yakasını bırakmayacaktır. Hani elması olan ağaç taşlanır ya, malum Türkiye’de her on yılda yapılan darbeler hep can yakıcı olmuştur. Hele irşad halkası büyüdükçe Seyda Hazretleri'ni bu mekânda rahat bırakmayacaklardır. Allah Resulü'nün hayatında görülen çile yolculuğu Seyda Hazretleri'nin yaşantısına da yansır. Maalesef 12 Eylül ihtilalinin acı meyveleri Seyda Hazretleri'ne de sirayet eder. Maalesef dedik, çünkü Seyda Hz.leri Menzil köyünden alınıp askerler tarafından bir jeeple Gökçeada’ya götürülür. Olsun çokta onun için önemi yok, zaten kendisi sanki hiçbir şey olmamışçasına üç odalı bir eve yerleştiğinde şu mana yüklü sözleri dile getirmekten kendini alamaz da:
"-Şükredin, bir odamız daha oldu. Şükrümüzü artıralım. Bakın hem geniş bir yerde oturuyoruz, hem de bizi koruyan güvenlik görevlilerimiz var. Bizi her yerden gözetiyorlar da.”
Hatta Seyda Hazretleri zaman zaman romatizma ağrıları için Gökçeada'da girdiği kuma baktığında "Sanki Medine'nin kumları gibi" demesi de bir başka mana yüklü inci sözler olarak yankı bulacaktır. Hiç kuşku yoktur ki dilinden dökülen bu inci taneli sözler Allah Resulü'nün, Mekke'den Medine'ye göçünü hatırlatan aynı zamanda Peygamberimize yürekten bağlılığını ortaya koyan sözler olarak gönüllere çoktan nakş olunur da
Seyda Hazretleri'nin ardından
Peki ya hicret sonrası? Malum, mecburi ikamete tabi tutulduğu o yıllarda Başbakan olarak Turgut Özal devreye girer. Başında Kenan Evren olmasına rağmen onun özel gayretleriyle Ankara Gülhane Hastanesi'nde tedavisi gerçekleşir. Neyse ki doktorlar, Ankara'da ikamet edilmesine dair heyet raporu verir de Gökçeada'dan dönüş vuku bulur.
Malum, Özal halkın oyuyla seçilip başbakan olduğunda, Cumhurbaşkanı Kenan Evren'den Seyda Hz.lerinin sürgün cezasının kaldırılmasını ister. Fakat bu isteğinin Evren tarafından hoş karşılanmadığını bizatihi Evren’in kendi anılarında 'Midem Bulandı' itirafından anlıyoruz. Onun midesi bulana dursun Turgut Özal kendine yakışanı yapıp kendi gönül zaviyesinden Gönül Sultanının kıymetini şöyle değerlendirmiştir:
"-O dönemde birçok kişi yargılanmadan cezalandırılıyordu, adı geçen zat da onlardan biriydi. Gökçeada'da mecburi ikamete tabi tutulmuştu, hem de hiçbir sorgulama geçirmeden."
Gerçekten de Özal’ın şahsi gayretleri meyve verir de. Şimdi sormak gerekir, Özal bir Allah dostuna hizmet eder de maneviyattan nasiplenmez mi, hem de Seyda Hz.lerinin yaşadığı suikastın bir benzeri suikasta maruz kalmakla (Kartal Demirağ’ın attığı kurşunun eline isabet etmesiyle), yetmedi Türkî Cumhuriyetlerde zehirlenerek şahadete yürümesiyle nasiplenecektir.
Gökçeada, Ankara derken en nihayet dönüş Menzil'edir. Dönüşü de bir bambaşkadır elbet. Hasretlik öyle yüreğine işlemişti ki, ilk iş Gavs Hazretleri’nin markadını ziyaret, ardından şükür namazı ve Mevlit… Öyle ki hicret dönüşü irşat halkası daha da bir bambaşka hal alacaktır. Adeta Allah Resulünün fetih yıllarını hatırlatan bir irşat gözlemlenir. Biz gözlemleriz de birileri de gözlemlemez mi, malum birtakım mahfillerde sinsi plan kurgulayarak gözlemleyeceklerdir. Pusuya yatıp fırsatını yakaladıklarında harekete geçmeyi ihmal etmeyeceklerdir. Nitekim bir bayram ziyareti esnasında bir gizli el, sofilerin arasına sızaraktan el öpme anında zehirli iğneyi eline saplayıp şırınga edecektir. Bir an kendimizi Seyda Hazretlerinin yerine koyduğumuzu varsaymış olsak feryadı figan eyleyip yeri göğü inleteceğimiz malum, ama o öyle yapmayıp sofilerin linç etmesine mahal bırakmaksızın sanki hiçbir şey olmamışçasına bu fiili işleyen şahsı affeder de. İşte merhamet abidesi olmak budur. Anlaşılan o ki kendisine girişilen bu suikastı bir sünnetin icrası olarak telakki etmiş. Tıpkı Resulullah (s.a.v.)’in Haydar fethinin müteakibinde bir ziyafet sofrasında sunulan zehirli eti birazcık ısırmanın ardından affettiği gibi o da aynısını yapmıştır. Gözden kaçıracağımız bir ilginç yönü de Allah Resulünün vefatına iki yıl kala bu zehir hadisesinin denk düşmüş olmasıdır. İşte tam manasıyla mutabaat budur.
Seyda Hz.lerinin gerek geçirdiği sürgün hayatı, gerek eline zehir şırınga hadisesi, gerekse kendi şahsi hastalıkları onu irşattan alıkoyamadı, bilakis çile çektikçe irşad dairesi daha da dalga dalga yayılıp Allah Resulünün Medine’den Mekke’ye dönüşünde ki fetih günlerini hatırlatan bir büyümeye dönüştü. Kendisi bir ara Menzil'den göz ameliyatı için Ankara'ya teşrif ettiğinde ve daha sonraki yıllarda ise romatizma ağrıları için Afyon'da Jeotermal kaplıcalarında tedavi ve istirahati için geldiklerinde bile bir an olsun irşaddan geri durmamışlardır. Hatta Afyon dönüşü yol güzergâhı boyunca uğradığı bir takım yerlerde Sadat-ı Kiram'ın yoluna girmek isteyen taliplilere tövbe vermeyi de ihmal etmemiştir. Dahası yarın ölecekmiş gibi ahrete çalış hükmü gereği yine bir seferinde yine Afyona geldiğinde vefatına sayılı günler kala, herkesi şaşırtırcasına Afyon'da hutbe irad etmeleri çok ilginç bir vuslat anı olarak tarihe geçecektir. Şöyle ki, Seyda Hz.lerini yakından tanıyanlar şundan eminlerdi ki onun irşat faaliyetlerinden fırsat bulup sohbet edecek vaktinin olmadığıdır. Bu yüzden vefatına yakın dönemlerinde nerden geldiği bilinmeyen ve ansızın ardı arkası kesilmeyen sohbetlerin peşi sıra gelmesi herkesi derin derin düşündürmeye yetmiştir. İşte, bu sohbet onun artık ayrılış işaretiydi. Fakat zihinler o an şaşkın halde bu durumu çözecek basiretten yoksundu. Öyle ki, Seyda Hazretleri'nin veda konuşmasının son cümlelerinde;
"... Sofiler ayakta çok beklediler. O'nun için sohbetime bu arada ara veriyorum. Cuma'ya kadar inşallah evimizde olacağız. Allah hepimizi affetsin..." diyor ve hiç bir sofi "Cuma'ya inşallah evimizde olacağız" sözünden vuslat anının yaklaştığını aklının ucundan bile geçirmiyordu.
Evet, gerçekten de Seyda Hz.leri Cuma evinde oluyor ama bu dünyadan ve çok sevdiği sofilerinden ayrılaraktan 63 yaşında Rasullullah’a mutaabat edip ebedi istirahatgâhında Gavs’ın yanına defnedilerek veda eder. Şeb-i arus eylediği gün ise cumadır. Ve ardından binlerce sofi gözyaşları içinde onu son yolculuğuna uğurlar. İşte o an yürekleri rahatlatacak birine ihtiyaç hâsıl olur ki, işte bu noktada oğlu S. Fevzeddin Hz.leri devreye girip sofileri şöyle teskin eder:
"-Ağlamayın, Allah Resulü'ne ne yapıldıysa, babama da o yapılacak..."
Evet, Seyda Hz.leri Ankara’nın Pursaklar ilçesinde Sultan camiinde cenazesi yıkandıktan sonra tabuta konulur da. Tabut sofilerin omzunda otobüsün üst kısmında koltukların üzerine konularak Menzil'e defnedilmek üzere kafileler eşliğinde yola çıkıldığında boyunlar bükük hüzün doruktadır. Düşünsenize Seyda Hz.leri mevta halde ve son yolculuğunda da sofileriyle beraberdir. Menzile varıldığında bir anda Türkiye'nin dört bir yanından gelen yaklaşık 20 kilometreyi bulan uzunlukta araç kafilesi eşliğinde adeta mahşer gününü hatırlatan bir kalabalık oluşur. Artık vuslat anıdır. Nitekim cenaze namazının akabinde omuzlarda Gavs Hz.lerinin yanında toprağa verilir de. Toprağa verildiğinde Resulullah (s.a.v.)’in "Âlimin ölümü âlemin göçü" sözleri gönüllerde yankı bulur da. İşte bu yankı Hasan Kılıçatan'ın ilahisinde bir başka anlam kazanır da:
Resulüllah'ın torunu
Ceddin Muhammed Nebi
Dertlerin dermanıydın
Sen Gönüller Tabibi
Zühd vera teslimiyet
Nice sırlar sahibi
Bıraktın bizleri
Ağlattın Seydam...
Mevlanaca Gel dedin
Yunusca sevgi dedin
Sevgi ile insanları daima birleştirdin
Ayırmadan hiç kimseyi Hak yola davet ettin.
Karanlıklar içindeydim bir zamanlar ben de
Işık tuttun yoluma olgunlaştım sayende
Bataklıklar içindeydim çiçek oldum sayende
Bıraktın bizleri ağlattın Seyda.
Seydam, Seydam, Seydam
Ağlattın bizleri mübarek Seydam...
Gerçektende Seyda Hazretleri'nin cenazesinde Türkiye’nin her bölgesinden insan ağlıyor ve gözyaşlarının akmasına mani olamıyordu.
O şimdi babası Gavs Hazretleri’nin kabrinin yanı başında medfundur. O sofilerden ayrıldı ama bizden daha da hayırlılara kavuştu. Başta Allah Resulü olmak üzere dört büyük halifemiz Hz. Ebû Bekir-i Sıddık (r.a), Ömer-ül Faruk (r.a), Hz. Osman (r.a) ve Hz. Ali (k.v), Saadat-ı Kiramdan Şah-ı Nakşibend (k.s.) ve İmam-ı Rabbani (k.s.) gibi dostlarına kavuşup böylece Şeb-i Arus'a yürüdü.
O'nun vefatı aslında bizlere dünyanın geçici olduğunu, ahretin ise ebedi hayat olduğunu tekrar hatırlattı. Nitekim S. Fevzeddin Hz.leri bu manada cenaze namazını müteakiben ağlayan sofilere şöyle seslenir de:
"-Resulullah'ın ölümü sırasında Ebû Bekir-i Sıddık (r.a.), ağlayan Müslümanlara dönerek, 'kim Resulullah'a tapıyorsa, O ölümlüdür ve ölmüştür. Kim Allah'a tapıyorsa O diridir' demiştir. Aynı şeyi şimdi biz tekrarlıyoruz. Seydamız Allah'ın rahmetine kavuşmuştur. Biz ona değil, kendimize ağlıyalım. Onun yolundan gidelim. Kurmuş olduğu o evi yaşatalım. Kendimize merkez edinelim. Kendini geride bırakan ölmez buyruluyor. O ilmiyle kendini geride bıraktı ve ölmedi. O'na karşı iki görevimiz var. İlki onun yolunu takip etmek. O seviyeye nasıl çıkmışsa biz de aynı yolu takib ederek o seviyeye çıkmaya çalışmalıyız. Seyda Hazretleri: "Arkamdan bol bol Kur'an-ı Kerim okuyun buyuruyordu. Bizler de arkasından bol bol Kur'an-ı Kerim okuyalım."
Hâsıl-ı kelam Allah’a şükürler olsun ki Seyda Hz.leri bizi yetim bırakmadı. Vefatını müteakip görevi devr alan kardeşi Gavs-ı Sani Abdulbaki (k.s)’de tıpkı Seyda Hz.leri gibi irşad faaliyetlerini aynı kararlılıkla yürütmektedir. Belli ki niyet hayır olunca akıbette hayır olmaktadır.
Vesselam.
Selim Gürbüzer - Seyda Hazretleri'nin hayat serüveni - Enpolitik.com
SELİM GÜRBÜZER
Seyda Hazretleri (k.s.), Allah'a giden yolda Sadat-ı Kiram'ın metodunu manevi tasarruflarıyla insanların yüreğine işleyen bir gönül sultanıdır. O, aynı zamanda alışılmışın dışında bir uygulamayla vaazsız, nasihatsiz ve icabında hiçbir kelam etmeye fırsat bulmaksızın etrafında halka oluşturan bir Allah dostudur. Gerçekten de binlerce insanın birbirinden bağımsız kafileler halinde Menzil'e gidip Seyda Hazretleri'nin manevi tasarruf şemsiyesi altında halka oluşturması akıllara durgunluk veren bir hadisedir. Elbette ki bu durumu ne akılla, ne de kitapla izah edilebilir, ancak ve ancak bunu “Allah bir kulunu sevdi mi, isterse bütün dünyayı ayağına getirir” tarzında bir ifadeyle izah edebiliriz. Nitekim her şey sevgi ve sevilmek denen iksir içinde gizlidir. Besbelli ki insanlar akın akın Menzil’i ziyaret etmekten kendini alamıyorlar. Zira Seyda Hazretleri etrafında halka oluşturan kalabalığın sayısına bakmaksızın, Allah'a giden yolda Sadat-ı Kiramın ortaya koyduğu düsturları hem yaşayarak hem de yaşatarak hayırhah daire çizerek ispatlıyor. Meğer bu işin sırrı İslam’ı yaşamak ve yaşatmaktan geçiyormuş.
Bikere her şeyden önce tövbe; işlediği günahlardan dolayı esaret zincirine mahkûm kalan insanların hürriyete giden yolda başvuracağı ilk kapıdır. Sadat-ı Kiram'ın kapısında zaten gelene gelme denilmediği gibi, gidene de gitme denilmez. Kapıda engelleyen hiç bir durum gözükmez, bilhassa burada 'Ne olursan ol yine gel' sözünün tatbikatı tüm açıklığıyla gözler önüne serilir de. Bövlece bu kapıyı aralamanın ilk adımı tövbeyle başlamakta. Çünkü tevbe, esaretten hürriyete kavuşmanın ilk kurtuluş reçetesidir. Kaldı ki Hâcegân yolunda "Her hayrın başında ve sonunda tevbe ediniz" düsturu esastır. Aslında Saadat-ı Kiram daha yolun başında ilk iş olarak sünnete uygun bir uygulamayı icra ediyorlar. Nasıl icra etmesinler ki, bu yolda tevbe huzura edeple varışın ilk lütfudur. Nitekim tarikat-ı Aliye’nin bütün amellerinin başında ve sonunda 25 estağfurullah denmesi bunun içindir. Bir sofi huzura varmaya dursun bir bakmışsın gerek Hatme-i Hâcegânla hatmi şerif eda ederken, gerek Rabıtada tefekkür ederken ve gerekse günlük virdini çekerken 'Estağfurullah' deyip öyle ameline start verir. Yine huzurdan ayrılacağı zamanda 25 'Estağfurullah' deyip işlediği amelleri layık-ı veçhiyle yapamadığının kaygısıyla içten içe nedamet duyarak ayrılır. Derken bütün bu yolun usul ve adaplarını uygulayan sofi, mürşidine olan muhabbeti kat be kat artmış olarak ilerler. İşte bu yüzden Şeyh Ahmed el Haznevi (k.s.) "Muhabbet sofilerin bineğidir" demiştir.
Gerçekten de muhabbet ‘gül neslin’ şavkıdır. Zaten aşk ve muhabbet olmadan gül’ün nübüvvet kokusu nasıl hissedilsin ki. Öyle ya, madem kâinat aşk üzerine yaratılmış, madem her yaratılan cevherin özünde muhabbet ve sevgi seli var o halde aşk-ı muhabbeti nasıl görmezden gelebiliriz ki. Kaldı ki Mürşid-i Kâmilden feyiz ve muhabbet almanın en temel kaidesi Allah Resulü (s.a.v.)’in yoluna sımsıkı sarılmaktan geçmekte. Bakın Gül neslin evladı Seyyid Fevzeddin Hz.leri bu hususta ne diyor:"Kalbim çalışmıyor, ya da beynim çalışmıyor diyorsanız, elbette çalışmaz. Nefsin hevasına kapıldığı sürece Allah'ın muhabbetini gönle yerleştirmek çok zor. Ancak nefsi ıslah ederek muhabbet kapılarını açabilirsiniz. Böylece kalpte çalışır, kafa da çalışır (akl-ı selim)." Anlaşılan bu cümlelerle, sofilerin muhabbet erleri olmasını ve kuru kalabalık olmaktan sakınmalarını dilemekte. Hatta sözlerinin akabinde: "Sofi daima nefsinin zıddını yapmalı. Nefsin hevesine kapılmamalı. Bu yüzden bu hale 'nefse muhalefet' denmiştir. O halde nefsi başıboş bırakmamak gerekir. Şayet insan nefsini kontrol altında tutmazsa o insan kulluk idrakine varamaz. Unutmayalım ki, Allah ile kul arasında en büyük perde nefsidir. Dolayısıyla nefs perdesini kaldırmak elzemdir." İşte bu sözlerden de anlaşıldığı üzere insan nefsin esiri olmamalıdır.
Malum olduğu üzere Seyda Hazretleri (k.s.), Peygamber soyundan gelen bir Evlad-ı Resuldür. Yani soy ağacı bakımdan Resul-i Ekrem (s.a.v.)’in 30’ncu göbekten torunudurlar. Dahası O; ehlibeyt neslinden olmanın şuuruyla hayatını tanzim eden büyük bir zattı. Öyle ki Resulullah (s.a.v.)’in geçirmiş olduğu hayat biçimini esas alıp hayatı boyunca yaşamaya gayret etmiştir. Böylece Seyda Hazretleri'nin Sünnet-i seniyye’ye ittiba etme gayretinin sonucunda Allah Resulü'nün geçirmiş olduğu hayat çizgileri üzerinde tecelli edip gönüllerde Gönüller Sultanı olarak taht kurmuştur. Dile kolay peygamberlik Allah Resulü'ne 40 yaşında gelmişti. Seyda Hazretleri'ne de 40 yaşında halifelik nasib olmuştur. Üstelik Şeyh Ahmed el Haznevi’nin (k.s.) oğlu Şeyh Alâeddin’in işaretiyle Gavs-ı Bilvanisi (k.s.)’ın Medine-i Münevvere'ye götürmesinin akabinde halifelik gerçekleşmiş. Hani tasavvufta üçler yediler kırklardan bahsedilir ya, gerçekten de 40 yaş onun için hayatının dönüm noktası olmasına yetmiştir. Böylece manevi veraset bakımından da altın silsilede 38’nci basamakta yerini alır. Altın halkada yer aldığı silsile Peygamberimizden (s.a.v.) günümüze kadar uzanan manevi halkanın ta kendisi olup bu zincirin 38’nci durağında artık Seyda (k.s) vardır. İyi ki de Seyda (k.s.), altın silsileyi şerife halkasında hak ettiği yerini almış, bu sayede ömrünün geri kalan 21 yılını insanları irşat etmekle geçirecektir. Hatta O, irşat postuna oturmadan evvelde hal ve hareketleriyle babası Gavs Hazretleri’nin çoktan dikkatini çekmiş olsa gerek ki "Ey oğul, Allah sana mübarek eylesin, inşallah İmam-ı Rabbani Hazretleri'ni geçersin" duasına mazhar olacaktır. İşte baba duası bu ya, Seyda (k.s.) 40 yaşında halifeliği aldıktan sonra dur durak bilmeden ömrünü Ümmet-i Muhammed’in kurtuluşuna adayacaktır. Öyle ki artık zamanın iman kurtarma zamanı olduğu bilinciyle arayış içerisinde olan herkesi manevi şemsiyesinin altına alır bile.
Evet, O'nun dergâhına gelen ister Türk, ister Kürt, ister Laz, ister Çerkez her ne olursa olsun aynı halkada "Bir" oluyordu. Yetmedi Menzil’in manevi atmosferinde herkes kardeşçe yaşama şuuruna ermiş oluyordu. Böylece etnik kimlikler ayrılık sebebi olmaktan çıkıp gönüller Lafza-i Celal (Allah adında) ikrarında birleşir de. Nasıl gönüller Lafza-i Celal zikrinde birleşmesin ki, insanlar kalpten Allah Allah dedikçe aşkların en güzeli İlây-ı kelimetullah tutkusu ruh dünyalarında yankı bulup muhabbet fedaisi hüviyete bürünüyorlardı. Elbette ki böyle bir aşk bütün ayrılıkları bertaraf etmeye yetecek güçtedir. Düşünün ki her türden değişik siyasi görüşe sahip insanlar bir bakmışsın eski husumet duygularını bir kenara bırakıp aynı kaba kaşık çalaraktan çorba içtikleri gibi aynı safta Seyda Hz.lerinin imamlığında omuz omuza namaza durmaktalar. Keza Hatme-i Hâcegân halkasında dizler bitişik huşu işinde cem oluyorlar da. İlginçtir bu zamanda insanları bir araya getirip kaynaştırmak mümkün değilken nasıl oluyor da böyle bir atmosferde tüm dünyevi rütbe ve şanlar bir kenara atılıp aynı iklimde kaynaşma olunuyor doğrusu şaşmamak elde değil. Tabii ki, Saadat-ı Kiramın manevi tasarrufatını akılla izah etmek çok zor. Bunu ancak yaşayan bilir, yaşamayan bilmez elbet. Zaten yaşadıkça da Allah Resulü'nün "Ne Arabın Acem'e, ne de Acem'in Arab'a üstünlüğü var. Üstünlük takvadadır" sözlerinin tatbikatını her daim Menzil’de görmek mümkün olabiliyor. Yeter ki tevhid yolunda birlikte yaşamanın bütün çizgilerini Seyda Hazretleri’nin oluşturduğu manevi iklimde tatmanın kıymetini bilelim, gerisi gelir elbet.
Bilhassa Seyda Hazretlerinin hayatına bakıldığında köy köy gezip zahiri ve manevi ilimlerle hemhal olduktan sonra bizatihi babasının adına Buhara dediği Menzil köyünde konaklayıp orada irşad faaliyetlerini yürüttüğünü görürüz. Seyda (k.s), değim yerindeyse konakladığı kuş uçmaz kervan geçmez köyü şehre taşımadı, tam aksine şehir insanlarını akın akın Menzil köyüne taşıyıp ziyaret edilir bir mekân haline getirmiştir. İşte o gün bugündür Menzil hala çekim merkezi olmaya devam etmektedir. İnancımız o dur ki bundan böyle de ziyaretler hiç kesilmeyecektir. Malum O’nun ilk dünyaya teşrif ettiği mekân Siirt'in Kozluk ilçesine bağlı Siyanus köyüdür. Köy çocuğu olmak çok güzeldir elbet, hele ilim uğruna köy köy dolaşıp başka köylere hicret edince de güzelliğine daha da bin güzellik katacaktır. Düşünsenize 1930 yılında doğduğu bu köyden daha 2 yaşında körpe çocukken Siirt’in Baykan ilçesine bağlı Taruni köyüne göç etme şerefine erecektir. Ne iyi etmişler de ailece buraya göç etmişler. Zira 15 yaşına kadar bu köyde hem zahiri hem de manevi ilimler yönünde yetişip gencecik nurani bir çehreye bürünmüş tığ delikanlı olacaktır. Ancak ne var ki bu yaşta ilim bakımından mesafe kat etmesine tahammül edemeyenler huzur vermeyince onun bu köyden gitmesine sebep teşkil edecektir. Hatta kıskançlık ve tahammülsüzlük illeti önce Seyda Hazretleri'nin çıkmasına, akabinde babası Gavs Hz.lerinin bu köyden uzaklaşmasını beraberinde getirecektir. Hani bunda da bir hayır vardır deriz ya hep, meğer bu çıkış ilerisine yönelik bir hazırlığın bir işaret taşıymış. Gerçekten de Seyda Hz.lerinin bu göçü Havil köyünde ikamet eden Hocası Molla Muhyiddin'in yanında 1,5 yıl zahiri ilimleri tahsil için bir göç olduğu anlaşılır. Sonrasında Dilbe'ye gelir ve burada ise dayısı Molla Abdulbaki Hz.leri Hocalık eder. Sonrasında Narlıdere ve Nurşin köyüne hicret etmek vardır. Nurşin’de yarıda bıraktığı ilim tahsilini yine Seyda-i Molla Muhyiddin üstlenecektir. Şimdi tüm bu ilim koşuşturmalarından anlıyoruz ki, Sadat-ı Kiram'ın yolunda gerekirse ilim için dünyanın öbür ucunda da olsa koşuşturma mecburiyeti vardır. Nitekim Seyda Hazretleri de çocukluk yaşından itibaren gerek Muhammed Diyâeddin’in (k.s.) torunu Şeyh Muhammed Nasır’la beraber uzun seneler zahiri ilmi tahsil için diyar diyar dolaşmakla, gerekse en son babası Gavs-ı Bilvanisi (k.s.)'in yanında ilmi icazetini almakla tamamlayacaktır. İlmi icazet almak her baba yiğidin harcı değil elbet. Hele Seyda Hazretleri söz konusu olunca bu üst seviyede doyumsuz bir ilim aşkı durumla karşılaşırız. Nitekim bu uğurda Narlidere köyünden sonra Kasrik köyüne hicret edilir. Fakat Kasrik zaman içerisinde, ilim taleb edenleri madden kaldıramaz hal alır. Bu yüzden ilim için her bakımdan müsait bir mekân olarak Gadir tercih edilir. Bu arada tarihin sayfaları 1964 yılına çevrildiğinde vatani vazifesi için askere gidecektir. Tabii terhis olduğunda Gadir’de tekrar kaldığı yerden durmak yok dergâh hizmetinde yola devam diyecektir. Ancak bir müddet sonra Gadir köyü de Gavs-ı Bilvanisi'yi kabullenmeyecektir, bunun üzerine köyün adına uygun davranıp gadr (göç) edeceklerdir. Gadr edildi de ne oldu, en nihayetinde göçlerin en güzeli gerçekleşip artık hemen herkesin dilinden düşürmediği şu meşhur Menzil köyünde konaklayacaklardır.
Evet, kaderde Menzilde konaklamak da varmış. Zaten Menzil’de Durak köyü demek, dahası onca geçirilen hicret hayatı serüveninden sonra irşadın zirve yapacağı en son duraktır. Üstelik bu durak bize Medine’yi hatırlatır da.
Menzil önceleri kıraç arazili bereketsiz bir köy olması bir yana aynı zamanda pek uğrak bir yer de sayılmazmış. Sanki Gavs-ı Bilvanisi (k.s.)’in yolunun düşeceği anı iple çeker bekler halde dururmuş. Geldiğinde zaten çiçek gibi açılır da. Nasıl çiçek gibi açılmasın ki, Gavs’ın işaretiyle bu topraklar ab-ı hayat suyla buluşur da. Gerçekten de Menzil’de vurulan sondaj sıradan bir sondaj değildi, bilakis çorak ve kıraç olan topraklara hayat katıp zemzemi hatırlatan sondajdır bu. İşte, Gavs'ın işaretiyle çıkartılan bu su zaman içerisinde artan kalabalığa yetmez olunca bu kez Seyda Hz.leri tarafından bir başka sondajla da artan kalabalığın ihtiyaçlarını giderir hale gelecektir. Menzilde halen bugün olmuş bahçeler sulanıyorsa, tarlalar ekilip biçilip elde edilen ürün değirmene gönderiliyorsa biliniz ki mana âleminden işaret edilen bu sondajların neticesi bir durumdur. Yine Türkiye'nin dört bir yanından gelen misafirlere kazanlarla çorba kaynatılıp verilmesi de öyledir. Hakeza değirmende öğütülen unun Fatıma anamızın ekmek mayasıyla yoğrulup fırından çıkan ekmeğin ikram edilmesi de öyledir. Üstelik tüm bu ikramlar hiç kimsenin cebine dokunulmadan sunulmakta. Zaten Sadat-ı Kiram'ın hayatları incelendiğinde dergâhına gelen her kim olursa olsun çorba ve ekmek ikram ettikleri görülecektir. Bu demektir ki Seyda Hazretleri yeni bir şey keşfetmiş değil, sadece yaptığı Sadatlara mutabaat ederekten kıyamete kadar bu güzel geleneği sürdürmek olmuştur.
Her neyse, şimdi gelelim çile zincirinin bir başka halkasına. Günler günleri kovaladığı 1972 yılı gelip çattığında onun için hem hüzün yılı hem de sorumluluk üstlendiği yıl olacaktır. Dile kolay babası Seyyid Abdûhakim el Hüseyni’yi (Gavs-ı Bilvanisi) ebediyete uğurlayacaktır. Bu göç şimdiye kadar ki yaşadığı göçlerden çok farklıydı. Babası 24 Mayıs'ta Allah'a kavuşur da. Her nefis ölümü tadacak hükmü veli kullar içinde geçerli hüküm elbet. Ancak gözü arkada kalmayacaktır. Ne de olsa nakli mekân etmeden 2 yıl önce emaneti oğlu Seyda Hz.lerine Ravzayı Mutahhara’nın yanında halifeliği vermişti. Artık kendisinden sonra ki evrede 21 yıl sürecek yeni bir irşad hayatını sürdürecek oğlunu kabri şerifinde seyreyleyecektir. Zaten Seyda Hz.leri de babasının yokluğunu aratmayacak bir şekilde emaneti üstlenip Menzil’i adeta Şah-ı Nakşibend (k.s.)’ın Kasr-ı Arifan'ı diyebileceğimiz bir mekân hale getirerek adından söz ettirecektir. Ancak şu da var ki irşad süreci içerisinde çileler bir türlü yakasını bırakmayacaktır. Hani elması olan ağaç taşlanır ya, malum Türkiye’de her on yılda yapılan darbeler hep can yakıcı olmuştur. Hele irşad halkası büyüdükçe Seyda Hazretleri'ni bu mekânda rahat bırakmayacaklardır. Allah Resulü'nün hayatında görülen çile yolculuğu Seyda Hazretleri'nin yaşantısına da yansır. Maalesef 12 Eylül ihtilalinin acı meyveleri Seyda Hazretleri'ne de sirayet eder. Maalesef dedik, çünkü Seyda Hz.leri Menzil köyünden alınıp askerler tarafından bir jeeple Gökçeada’ya götürülür. Olsun çokta onun için önemi yok, zaten kendisi sanki hiçbir şey olmamışçasına üç odalı bir eve yerleştiğinde şu mana yüklü sözleri dile getirmekten kendini alamaz da:
"-Şükredin, bir odamız daha oldu. Şükrümüzü artıralım. Bakın hem geniş bir yerde oturuyoruz, hem de bizi koruyan güvenlik görevlilerimiz var. Bizi her yerden gözetiyorlar da.”
Hatta Seyda Hazretleri zaman zaman romatizma ağrıları için Gökçeada'da girdiği kuma baktığında "Sanki Medine'nin kumları gibi" demesi de bir başka mana yüklü inci sözler olarak yankı bulacaktır. Hiç kuşku yoktur ki dilinden dökülen bu inci taneli sözler Allah Resulü'nün, Mekke'den Medine'ye göçünü hatırlatan aynı zamanda Peygamberimize yürekten bağlılığını ortaya koyan sözler olarak gönüllere çoktan nakş olunur da
Seyda Hazretleri'nin ardından
Peki ya hicret sonrası? Malum, mecburi ikamete tabi tutulduğu o yıllarda Başbakan olarak Turgut Özal devreye girer. Başında Kenan Evren olmasına rağmen onun özel gayretleriyle Ankara Gülhane Hastanesi'nde tedavisi gerçekleşir. Neyse ki doktorlar, Ankara'da ikamet edilmesine dair heyet raporu verir de Gökçeada'dan dönüş vuku bulur.
Malum, Özal halkın oyuyla seçilip başbakan olduğunda, Cumhurbaşkanı Kenan Evren'den Seyda Hz.lerinin sürgün cezasının kaldırılmasını ister. Fakat bu isteğinin Evren tarafından hoş karşılanmadığını bizatihi Evren’in kendi anılarında 'Midem Bulandı' itirafından anlıyoruz. Onun midesi bulana dursun Turgut Özal kendine yakışanı yapıp kendi gönül zaviyesinden Gönül Sultanının kıymetini şöyle değerlendirmiştir:
"-O dönemde birçok kişi yargılanmadan cezalandırılıyordu, adı geçen zat da onlardan biriydi. Gökçeada'da mecburi ikamete tabi tutulmuştu, hem de hiçbir sorgulama geçirmeden."
Gerçekten de Özal’ın şahsi gayretleri meyve verir de. Şimdi sormak gerekir, Özal bir Allah dostuna hizmet eder de maneviyattan nasiplenmez mi, hem de Seyda Hz.lerinin yaşadığı suikastın bir benzeri suikasta maruz kalmakla (Kartal Demirağ’ın attığı kurşunun eline isabet etmesiyle), yetmedi Türkî Cumhuriyetlerde zehirlenerek şahadete yürümesiyle nasiplenecektir.
Gökçeada, Ankara derken en nihayet dönüş Menzil'edir. Dönüşü de bir bambaşkadır elbet. Hasretlik öyle yüreğine işlemişti ki, ilk iş Gavs Hazretleri’nin markadını ziyaret, ardından şükür namazı ve Mevlit… Öyle ki hicret dönüşü irşat halkası daha da bir bambaşka hal alacaktır. Adeta Allah Resulünün fetih yıllarını hatırlatan bir irşat gözlemlenir. Biz gözlemleriz de birileri de gözlemlemez mi, malum birtakım mahfillerde sinsi plan kurgulayarak gözlemleyeceklerdir. Pusuya yatıp fırsatını yakaladıklarında harekete geçmeyi ihmal etmeyeceklerdir. Nitekim bir bayram ziyareti esnasında bir gizli el, sofilerin arasına sızaraktan el öpme anında zehirli iğneyi eline saplayıp şırınga edecektir. Bir an kendimizi Seyda Hazretlerinin yerine koyduğumuzu varsaymış olsak feryadı figan eyleyip yeri göğü inleteceğimiz malum, ama o öyle yapmayıp sofilerin linç etmesine mahal bırakmaksızın sanki hiçbir şey olmamışçasına bu fiili işleyen şahsı affeder de. İşte merhamet abidesi olmak budur. Anlaşılan o ki kendisine girişilen bu suikastı bir sünnetin icrası olarak telakki etmiş. Tıpkı Resulullah (s.a.v.)’in Haydar fethinin müteakibinde bir ziyafet sofrasında sunulan zehirli eti birazcık ısırmanın ardından affettiği gibi o da aynısını yapmıştır. Gözden kaçıracağımız bir ilginç yönü de Allah Resulünün vefatına iki yıl kala bu zehir hadisesinin denk düşmüş olmasıdır. İşte tam manasıyla mutabaat budur.
Seyda Hz.lerinin gerek geçirdiği sürgün hayatı, gerek eline zehir şırınga hadisesi, gerekse kendi şahsi hastalıkları onu irşattan alıkoyamadı, bilakis çile çektikçe irşad dairesi daha da dalga dalga yayılıp Allah Resulünün Medine’den Mekke’ye dönüşünde ki fetih günlerini hatırlatan bir büyümeye dönüştü. Kendisi bir ara Menzil'den göz ameliyatı için Ankara'ya teşrif ettiğinde ve daha sonraki yıllarda ise romatizma ağrıları için Afyon'da Jeotermal kaplıcalarında tedavi ve istirahati için geldiklerinde bile bir an olsun irşaddan geri durmamışlardır. Hatta Afyon dönüşü yol güzergâhı boyunca uğradığı bir takım yerlerde Sadat-ı Kiram'ın yoluna girmek isteyen taliplilere tövbe vermeyi de ihmal etmemiştir. Dahası yarın ölecekmiş gibi ahrete çalış hükmü gereği yine bir seferinde yine Afyona geldiğinde vefatına sayılı günler kala, herkesi şaşırtırcasına Afyon'da hutbe irad etmeleri çok ilginç bir vuslat anı olarak tarihe geçecektir. Şöyle ki, Seyda Hz.lerini yakından tanıyanlar şundan eminlerdi ki onun irşat faaliyetlerinden fırsat bulup sohbet edecek vaktinin olmadığıdır. Bu yüzden vefatına yakın dönemlerinde nerden geldiği bilinmeyen ve ansızın ardı arkası kesilmeyen sohbetlerin peşi sıra gelmesi herkesi derin derin düşündürmeye yetmiştir. İşte, bu sohbet onun artık ayrılış işaretiydi. Fakat zihinler o an şaşkın halde bu durumu çözecek basiretten yoksundu. Öyle ki, Seyda Hazretleri'nin veda konuşmasının son cümlelerinde;
"... Sofiler ayakta çok beklediler. O'nun için sohbetime bu arada ara veriyorum. Cuma'ya kadar inşallah evimizde olacağız. Allah hepimizi affetsin..." diyor ve hiç bir sofi "Cuma'ya inşallah evimizde olacağız" sözünden vuslat anının yaklaştığını aklının ucundan bile geçirmiyordu.
Evet, gerçekten de Seyda Hz.leri Cuma evinde oluyor ama bu dünyadan ve çok sevdiği sofilerinden ayrılaraktan 63 yaşında Rasullullah’a mutaabat edip ebedi istirahatgâhında Gavs’ın yanına defnedilerek veda eder. Şeb-i arus eylediği gün ise cumadır. Ve ardından binlerce sofi gözyaşları içinde onu son yolculuğuna uğurlar. İşte o an yürekleri rahatlatacak birine ihtiyaç hâsıl olur ki, işte bu noktada oğlu S. Fevzeddin Hz.leri devreye girip sofileri şöyle teskin eder:
"-Ağlamayın, Allah Resulü'ne ne yapıldıysa, babama da o yapılacak..."
Evet, Seyda Hz.leri Ankara’nın Pursaklar ilçesinde Sultan camiinde cenazesi yıkandıktan sonra tabuta konulur da. Tabut sofilerin omzunda otobüsün üst kısmında koltukların üzerine konularak Menzil'e defnedilmek üzere kafileler eşliğinde yola çıkıldığında boyunlar bükük hüzün doruktadır. Düşünsenize Seyda Hz.leri mevta halde ve son yolculuğunda da sofileriyle beraberdir. Menzile varıldığında bir anda Türkiye'nin dört bir yanından gelen yaklaşık 20 kilometreyi bulan uzunlukta araç kafilesi eşliğinde adeta mahşer gününü hatırlatan bir kalabalık oluşur. Artık vuslat anıdır. Nitekim cenaze namazının akabinde omuzlarda Gavs Hz.lerinin yanında toprağa verilir de. Toprağa verildiğinde Resulullah (s.a.v.)’in "Âlimin ölümü âlemin göçü" sözleri gönüllerde yankı bulur da. İşte bu yankı Hasan Kılıçatan'ın ilahisinde bir başka anlam kazanır da:
Resulüllah'ın torunu
Ceddin Muhammed Nebi
Dertlerin dermanıydın
Sen Gönüller Tabibi
Zühd vera teslimiyet
Nice sırlar sahibi
Bıraktın bizleri
Ağlattın Seydam...
Mevlanaca Gel dedin
Yunusca sevgi dedin
Sevgi ile insanları daima birleştirdin
Ayırmadan hiç kimseyi Hak yola davet ettin.
Karanlıklar içindeydim bir zamanlar ben de
Işık tuttun yoluma olgunlaştım sayende
Bataklıklar içindeydim çiçek oldum sayende
Bıraktın bizleri ağlattın Seyda.
Seydam, Seydam, Seydam
Ağlattın bizleri mübarek Seydam...
Gerçektende Seyda Hazretleri'nin cenazesinde Türkiye’nin her bölgesinden insan ağlıyor ve gözyaşlarının akmasına mani olamıyordu.
O şimdi babası Gavs Hazretleri’nin kabrinin yanı başında medfundur. O sofilerden ayrıldı ama bizden daha da hayırlılara kavuştu. Başta Allah Resulü olmak üzere dört büyük halifemiz Hz. Ebû Bekir-i Sıddık (r.a), Ömer-ül Faruk (r.a), Hz. Osman (r.a) ve Hz. Ali (k.v), Saadat-ı Kiramdan Şah-ı Nakşibend (k.s.) ve İmam-ı Rabbani (k.s.) gibi dostlarına kavuşup böylece Şeb-i Arus'a yürüdü.
O'nun vefatı aslında bizlere dünyanın geçici olduğunu, ahretin ise ebedi hayat olduğunu tekrar hatırlattı. Nitekim S. Fevzeddin Hz.leri bu manada cenaze namazını müteakiben ağlayan sofilere şöyle seslenir de:
"-Resulullah'ın ölümü sırasında Ebû Bekir-i Sıddık (r.a.), ağlayan Müslümanlara dönerek, 'kim Resulullah'a tapıyorsa, O ölümlüdür ve ölmüştür. Kim Allah'a tapıyorsa O diridir' demiştir. Aynı şeyi şimdi biz tekrarlıyoruz. Seydamız Allah'ın rahmetine kavuşmuştur. Biz ona değil, kendimize ağlıyalım. Onun yolundan gidelim. Kurmuş olduğu o evi yaşatalım. Kendimize merkez edinelim. Kendini geride bırakan ölmez buyruluyor. O ilmiyle kendini geride bıraktı ve ölmedi. O'na karşı iki görevimiz var. İlki onun yolunu takip etmek. O seviyeye nasıl çıkmışsa biz de aynı yolu takib ederek o seviyeye çıkmaya çalışmalıyız. Seyda Hazretleri: "Arkamdan bol bol Kur'an-ı Kerim okuyun buyuruyordu. Bizler de arkasından bol bol Kur'an-ı Kerim okuyalım."
Hâsıl-ı kelam Allah’a şükürler olsun ki Seyda Hz.leri bizi yetim bırakmadı. Vefatını müteakip görevi devr alan kardeşi Gavs-ı Sani Abdulbaki (k.s)’de tıpkı Seyda Hz.leri gibi irşad faaliyetlerini aynı kararlılıkla yürütmektedir. Belli ki niyet hayır olunca akıbette hayır olmaktadır.
Vesselam.
Selim Gürbüzer - Seyda Hazretleri'nin hayat serüveni - Enpolitik.com
