-Z-
-Z-
za’f (A.) [ ضعف ] zayıflık, zaaf.
za’f gelmek zayıflamak.
za’ferân (A.) [ زعفران ] safran.
za’fî (A.) [ ضعفی ] zayıflıkla ilgili, zaaf ile ilgili.
za’fiyyet (A.) [ ضعفيت ] zayıflık, zafiyet.
zâbıta (A.) [ ضابطه ] güvenlik görevlisi.
zâbih (A.) [ ذابح ] boğazlayan.
zâbit (A.) [ ضابط ] subay.
zâbitân (A.-F.) [ ضابطان ] subaylar.
zabt (A.) [ 1 [ ضبط .tutma. 2.ele geçirme. 3.kavrama.
zabt edilmek ele geçirilmek.
zabt etmek ele geçirmek.
zabtiye nâzırı emniyet genel müdürü.
zabtiye nezâreti emniyet genel müdürlüğü.
zabtiyye (A.) [ ضبطيه ] güvenlik güçleri, polis, jandarma.
zabtnâme (A.-F.) [ ضبط نامه ] tutanak, zabıt yazısı.
zabtürabt (A.) [ ضبط و ربط ] disiplin.
zâc (A.) [ زاج ] göztaşı.
zâd (A.) [ زاد ] azık.
zâd (F.) [ 1 [ زاد .doğmuş. 2.doğum.
zâde (F.) [ 1 [ زاده .doğmuş. 2.evlat.
zâdegân (F.) [ زادگان ] soylular, aristokratlar.
zâdgegânlık satmak soyluluk taslamak.
zafer (A.) [ ظفر ] üstünlük kazanma.
zaferyâb (A.-F.) [ ظفریاب ] üstünlük kazanan, muzaffer olan.
zaferyâb olmak üstünlük kazanmak, muzaffer olmak.
zâğ (F.) [ زاغ ] karga.
zağan (F.) [ زغن ] çaylak.
zahâir (A.) [ ذخائر ] zahireler.
zâhib (A.) [ 1 [ ذاهب .giden. 2.sanıya kapılan.
zâhib olmak 1.gitmek. 2.sanıya kapılmak.
zâhid (A.) [ زاهد ] aşırı dindar, zühd ile uğraşan.
zâhidâne (A.-F.) [ زاهدانه ] zahitçe.
zâhir (A.) [ 1 [ ظاهر .ortaya çıkan, görünen, zuhur eden. 2.belli, açık, aşikâr.
3.sanırım. 4.görünüş, dış yüz.
zâhir olmak ortaya çıkmak, görünmek, zuhur etmek.
zâhirbîn (A.-F.) [ ظاهربين ] sadece görünüşe bakan.
zahîre (A.) [ ذخيره ] depolanmış erzak.
zâhiren (A.) [ ظاهرا ] görünüşte, görünüşe göre.
zâhirî (A.) [ ظاهری ] dış görünüş ile ilgili, görünüşteki.
zâhirperest (A.-F.) [ ظاهرپرست ] sadece dış görünüşe bakan.
zahm (F.) [ زخم ] yara.
zahmdâr (F.) [ زخمدار ] yaralı.
zahme (F.) [ 1 [ زخمه .vuruş. 2.yara. 3.tezene, mızrap.
zahmet (A.) [ 1 [ زحمت .sıkıntı, meşakkat. 2.güç.
zahmzede (F.) [ زخم زده ] yaralı.
zahr (A.) [ 1 [ ظهر .sırt, arka. 2.arka yüz.
zahriye (A.) [ ظهریه ] kağıdın arka yüzündeki yazı.
zâid (A.) [ 1 [ زائد .artık. 2.artan. 3.artı. 4.gereksiz.
zaîf (A.) [ ضعيف ] zayıf, güçsüz.
zâik (A.) [ ذائق ] tadan, tadına varan.
zâika (A.) [ ذائقه ] tat alma duyusu.
zâil (A.) [ زائل ] yok olan, yok olucu.
zâil olmak yok olmak, ortadan kalkmak.
zâir (A.) [ زائر ] ziyaretçi.
zâkir (A.) [ ذاکر ] zikreden.
zakkûm (A.) [ 1 [ زقوم .zakkum ağacı. 2.zıkkım.
zâl (F.) [ زال ] saçları ağarmış, ihtiyar.
zalâm (A.) [ ظلام ] karanlık.
zâlim (A.) [ ظالم ] zulüm eden.
zâlimâne (A.-F.) [ ظالمانه ] zalimce.
zamâim (A.) [ ضمائم ] ekler.
zamâne (A.) [ 1 [ زمانه .devir. 2.felek.
zamîme (A.) [ ضميمه ] ek.
zamimeten (A.) [ ضميمة ] ek olarak.
zâmin (A.) [ ضامن ] tazmin eden.
zamîr (A.) [ 1 [ ضمير .gönül. 2.iç. 3.zamir, adıl.
zamm (A.) [ ضم ] ekleme, arttırma.
zamm edilmek eklenmek, arttırılmak.
zamm etmek eklemek, arttırmak.
zamm olunmak eklenmek, ilave edilmek.
zamme (A.) [ ضمه ] ötre.
zan (A.) [ ظن ] zan, sanı.
zanbak (A.) [ زنبق ] zambak.
zanîn (A.) [ ظنين ] zan altında bulunan.
zann (A.) [ ظن ] zan, sanı.
zannedilmek sanılmak.
zannetmek sanmak.
zânû (F.) [ زانو ] diz.
zapt bk. zabt.
zapt edilmek ele geçirmek.
zapt etmek ele geçirmek.
zaptiye bk. zabtiyye
zâr (F.) [ 1 [ زار .perişan, ağlayan, inleyen. 2.inilti.
zâr (F.) [ زار ] yer.
zâr etmek ağlayıp inlemek.
zâr olmak ağlayıp inlemek.
zarâfet (A.) [ ظرافت ] zariflik.
zarar (A.) [ ضرر ] ziyan.
zarardîde (A.-F.) [ ضرردیده ] zarar gören.
zarb (A.) [ ضرب ] vuruş.
zarbhâne (A.-F.) [ ضرب خانه ] darphane.
zarf (A.) [ 1 [ ظرف .kap. 2.mektup zarfı. 3.zarf.
zarfiyyet (A.) [ ظرفيت ] kapasite.
zârî (F.) [ زاری ] inleme, zar zar ağlama.
zâri’ (A.) [ زارع ] ekici, çiftçi.
zarîf (A.) [ ظریف ] zarafet sahibi, nazik, nüktedan.
zarîfâne (A.-F.) [ ظریفانه ] zarifçe.
zarûrât (A.) [ ضرورات ] sıkıntılar, mecburiyetler.
zarûret (A.) [ 1 [ ضرورت .sıkıntı. 2.yoksulluk. 3.zorunluluk.
zarûrî (A.) [ ضروری ] zorunlu.
zarûriyyât (A.) [ ضروریات ] zorunluluklar.
zât (A.) [ 1 [ ذات .kişi. 2.kendi.
zâten (A.) [ ذاتا ] aslında.
zâtî (A.) [ ذاتی ] kişisel.
zâtülcenb (A.) [ ذات الجنب ] akciğer zarı iltihabı, zatülcenp.
zâtürrie (A.) [ ذات الرئه ] zatürriye, akciğer iltihabı.
zav’ (A.) [ ضوء ] ışık.
zavâhir (A.) [ ظواهر ] dış yüzler.
zâviye (A.) [ 1 [ زاویه .açı. 2.köşe. 3.küçük tekke.
zâyi’ (A.) [ ضایع ] kaybolan.
zâyi’ etmek kaybetmek, yitirmek.
zâyi’ olmak kaybolmak, yitmek.
zâyi’ât (A.) [ ضایعات ] kayıplar.
zebân (F.) [ زبان ] dil.
zebândıraz (F.) [ زبان دراز ] dili uzun.
zebâne (F.) [ 1 [ زبانه .yalaz. 2.dilimsi.
zebânzed (F.) [ زبانزد ] ünlü, dillerde dolaşan.
zeber (F.) [ زبر ] üst.
zebercedî (A.) [ زبرجدی ] fıstık yeşili.
zebh (A.) [ ذبح ] boğazlama.
zebh edilmek boğazlanmak, kesilmek.
zebh etmek boğazlamak, kesmek.
zebîh (A.) [ ذبيح ] kesilmiş hayvan, boğazlanmış.
zebîl (A.) [ 1 [ زبيل .pislik. 2.gübre.
zebûn (F.) [ 1 [ زبون .alçak. 2.aciz, zavallı. 3.güçsüz.
zebûn etmek 1.alçaltmak. 2.aciz bırakmak. 3.güçsüz bırakmak.
zebûn olmak 1.alçalmak. 2.aciz kalmak. 3.güçsüz kalmak.
zecr (A.) [ 1 [ زجر .zorlama. 2.eziyet etme.
zecrî (A.) [ زجری ] zorlayarak, zorlayıcı.
zede (F.) [ 1 [ زده .vurmuş, dövmüş. 2.vurulmuş, dövülmüş. 3.uğramış, müptela
olmuş.
zehâb (A.) [ 1 [ ذهاب .gidiş. 2.sanıya kapılma.
zeheb (A.) [ ذهب ] altın.
zehr (A.) [ زهر ] çiçek.
zehr (F.) [ زهر ] zehir, ağı.
zehre (A.) [ زهره ] çiçek.
zehrhand (F.) [ زهرخند ] acı gülüş.
zehrnâk (F.) [ زهرناک ] zehirli.
zekâ (A.) [ ذکا ] zekilik.
zekan (A.) [ زقن ] çene.
zekâvet (A.) [ ذکاوت ] zekilik.
zeker (A.) [ 1 [ ذکر .erkek. 2.erkeklik üreme organı.
zelâzil (A.) [ زلازل ] depremler.
zelîl (A.) [ ذليل ] düşkün, zavallı.
zell (A.) [ زل ] sürçme, kayma.
zelzele (A.) [ زلزله ] deprem.
zemân (A.) [ 1 [ زمان .zaman. 2.çağ. 3.süre.
zemâne (A.) [ 1 [ زمانه .devir. 2.felek.
zemherîr (A.) [ زمهریر ] karakış.
zemîm (A.) [ ذميم ] kötü.
zemîn (F.) [ 1 [ زمين .yer. 2.dünya. 3.fon. 4.konu, alan.
zeminbûsî (F.) [ زمين بوسی ] saygı ile yer öpme.
zemistan (F.) [ زمستان ] kış.
zemistânî (F.) [ زمستانی ] kışlık.
zemm (A.) [ ذم ] kötüleme, yerme.
zemm edilmek kötülenmek, yerilmek.
zemm etmek kötülemek, yermek.
zemzeme (A.) [ 1 [ زمزمه .melodi. 2.mırıltı.
zen (F.) [ زن ] kadın.
zenâdıka (A.) [ زنادقه ] zındıklar.
zenâne (F.) [ 1 [ زنانه .kadınca, kadınsı. 2.kadın işi.
zenb (A.) [ ذنب ] suç, günah.
zenbîl (A.) [ زنبيل ] zembil.
zenbûrek (F.) [ زنبورک ] zemberek.
zencebîl (A.) [ زنجبيل ] zencefil.
zencî (A.) [ زنجی ] siyahî, zenci.
zencîr (F.) [ زنجير ] zincir.
zencîrî (F.) [ 1 [ زنجيری .zincirli. 2.zincirlik deli.
zendeka (A.) [ زندقه ] zındıklık.
zendost (F.) [ زن دوست ] zampara.
zeneb (A.) [ ذنب ] kuyruk.
zenehdân (F.) [ زنخدان ] çene.
zeng (F.) [ 1 [ زنگ .zil. 2.pas.
zengî (F.) [ زنگی ] zenci, siyahî.
zengûle (F.) [ 1 [ زنگوله .çan. 2.çıngırak.
zenne (F.) [ زنه ] kadın rolünü üstlenen erkek sanatçı.
zenperest (F.) [ زن پرست ] kadın düşkünü.
zer (F.) [ 1 [ زر .altın. 2.akçe.
zer’ (A.) [ زرع ] ekim.
zerâfe (A.) [ زرافه ] zürafa.
zerbâf (F.) [ زرباف ] sırmacı.
zerd (F.) [ زرد ] sarı.
zerdâlû (F.) [ زردالو ] zerdali.
zerde (F.) [ 1 [ زرده .zerde. 2.sarılık. 3.safran.
zerdûz (F.) [ زردوز ] sırmacı.
zerefşân (F.) [ زرافشان ] altın saçılmış, altın yaldızlı.
zerger (F.) [ زرگر ] kuyumcu.
zerharîd (F.) [ زرخرید ] köle.
zerîn (F.) [ زرین ] altından.
zerk (A.) [ زرق ] deri altına verme, şırınga etme.
zerrâ’ (A.) [ زراع ] ekici, çiftçi.
zerrâk (A.) [ زراق ] ikiyüzlü.
zerrât (A.) [ ذرات ] zerreler.
zerre (A.) [ 1 [ ذره .en küçük parça, molekül. 2.azıcık, birazcık.
zerreşikâf (A.-F.) [ ذره شکاف ] kılı kırk yaran.
zerrin (F.) [ زرین ] altından.
zevâl (A.) [ 1 [ زوال .yok olma, yok oluş. 2.batma. 3.öğle.
zevâlnâpezîr (A.-F.) [ زوال ناپذیر ] yok olmayan, kalıcı.
zevâlpezîr (A.-F.) [ زوالپذیر ] yok olucu, fani.
zevât (A.) [ ذوات ] kişiler.
zevâyâ (A.) [ 1 [ زوایا .açılar. 2.köşeler. 3.küçük tekkeler, zaviyeler.
zevc (A.) [ 1 [ زوج .koca. 2.çiftin teki.
zevcât (A.) [ زوجات ] nikahlı kadınlar, karılar.
zevce (A.) [ زوجه ] nikahlı kadın, karı.
zevceteyn (A.) [ زوجتين ] karıkoca.
zevceyn (A.) [ زوجين ] karıkoca.
zevciyet (A.) [ زوجيت ] eşlik.
zevebân (A.) [ ذوبان ] erime.
zevk (A.) [ 1 [ ذوق .beğeni, hoşlanma. 2.tat.
zevkbahş (A.-F.) [ ذوق بخش ] zevk veren.
zevrak (A.) [ زورق ] kayık.
zeyl (A.) [ 1 [ ذیل .ek, zeyil. 2.etek.
zeylen (A.) [ ذیلا ] ek olarak.
zeyn (A.) [ زین ] süs.
zeyn olmak süslenmek.
zeytûn (A.) [ زیتون ] zeytin.
zıdd (A.) [ ضد ] zıt, karşıt.
zıddiyyet (A.) [ ضدیت ] zıtlık, karşıtlık.
zılâl (A.) [ ظلال ] gölgeler.
zıll (A.) [ ظل ] gölge.
zımnen (A.) [ ضمنا ] bu arada, dolayısıyla.
zımnî (A.) [ ضمنی ] dolaylı, üstü kapalı.
zırh (F.) [ زره ] zırh.
zırhpûş (F.) [ زره پوش ] zırhlı.
zıyâ’ (A.) [ ضياع ] kaybolma.
zıyâ’ (A.) [ ضياء ] çiftlikler.
zî (A.) [ ذی ] sahip.
zi’b (A.) [ ذئب ] kurt.
zîbâyî (F.) [ زیبایی ] güzellik.
zîbâ (F.) [ زیبا ] güzel.
zîbak (A.) [ زیبق ] cıva.
zîc (A.) [ زیج ] yıldız atlası.
zifâf (A.) [ زفاف ] gerdek.
zih (F.) [ زه ] kiriş.
zîhayât (A.) [ ذی حيات ] canlı.
zihgîr (F.) [ زهگير ] okçu yüzüğü.
zihî (F.) [ زهی ] ne güzel, bravo.
zihin (A.) [ ذهن ] zihin.
zihn (A.) [ ذهن ] zihin.
zihnen (A.) [ ذهنا ] zihin yoluyla.
zihnî (A.) [ ذهنی ] sihinsel.
zihniyyet (A.) [ ذهنيت ] düşünce tarzı, anlayış.
zîk (A.) [ ضيق ] darlık.
zîkıymet (A.) [ ذی قيمت ] değerli.
zikr (A.) [ ذکر ] zikir, anma.
zikr etmek anmak.
zikr olunmak anılmak, zikredilmek.
zîkudret (A.) [ ذی قدرت ] güçlü, kudretli.
zillet (A.) [ ذلت ] düşkünlük, aşağılık, alçaklık.
zilzâl (A.) [ زلزال ] sarsıntı.
zimâm (A.) [ زمام ] yular.
zimâmdâr (A.-F.) [ 1 [ زمامدار .yular tutan. 2.işleri yürüten, sorumlu.
zîmedhal (A.) [ ذی مدخل ] müdahalesi olan.
zimmet (A.) [ ذمت ] elde tutma zorunluluğu.
zîn (F.) [ زین ] eyer.
zinâ’ (A.) [ زناء ] zina, nikahsız cinsel ilişki.
zinâkâr (A.-F.) [ زناکار ] zina eden.
zencîrbend (F.) [ زنجيربند ] zincire vurulmuş.
zencîrbend edilmek zincire vurulmak.
zindân (F.) [ زندان ] hapishane.
zindânî (F.) [ 1 [ زندانی .zindancı. 2.mahpus.
zinde (F.) [ 1 [ زنده .diri, canlı. 2.sağlığı yerinde.
zindegânî (F.) [ زندگانی ] yaşam.
zindîk (A.) [ زندیق ] zındık.
zînet (A.) [ زینت ] ziynet, süs.
zinhâr (F.) [ زنهار ] sakın.
zîr (F.) [ زیر ] alt, aşağı.
zîrâ (F.) [ زیرا ] çünkü.
zirâ’ (A.) [ 75-90 [ ذراع cm. lik bir uzunluk ölçüsü birimi, dirsek ile orta parmak
ucu arasındaki uzaklık.
zirâ’at (A.) [ زراعت ] tarım.
zirâ’î (A.) [ زراعی ] tarımsal.
zirâ’at nezareti tarım bakanlığı.
zîrdest (F.) [ زیردست ] el altındaki, emir altındaki, ast.
zîre (F.) [ زیره ] kimyon.
zîrek (F.) [ زیرک ] uyanık, zeyrek.
zîrîn (F.) [ زیرین ] alttaki.
zîrûh (A.) [ ذی روح ] canlı.
zîrüzeber (F.) [ زیر و زبر ] altüst.
zîrüzeber etmek altüst etmek, yerle bir etmek.
zîrüzeber olmak altüst olmak, yerle bir olmak.
zirve (A.) [ زروه ] doruk.
zîşan (A.) [ ذی شان ] şerefli.
zişt (F.) [ زشت ] çirkin.
ziştî (F.) [ زشتی ] çirkinlik.
zîvekâr (A.) [ ذی وقار ] ağırbaşlı.
zîver (F.) [ 1 [ زیور .süs. 2.ziynet, takı.
ziyâ’ (A.) [ ضياء ] ışık.
ziyâdâr (A.-F.) [ ضيادار ] aşıklı.
ziyâde (A.) [ زیاده ] fazla, çok.
ziyâfet (A.) [ ضيافت ] şölen, ziyafet.
ziyân (F.) [ زیان ] zarar.
ziyânkâr (F.) [ زیانکار ] zarar veren.
ziyâretgâh (A.-F.) [ زیارتگاه ] ziyaret yeri.
zû’(A.) [ ضوء ] aydınlık, ışık.
zu’bân (A.) [ ذؤبان ] kurtlar.
zu’m (A.) [ زعم ] sanı.
zuafâ’ (A.) [ ضعفا ] zayıflar.
zucret (A.) [ ضجرت ] yürek daralması, iç sıkıntısı.
zûd (F.) [ 1 [ زود .çabuk. 2.erken.
zufr (A.) [ ظفر ] tırnak.
zuhr (A.) [ ظهر ] öğle.
zuhûr (A.) [ ظهور ] ortaya çıkma, görünme.
zuhur etmek ortaya çıkmak, çıkmak.
zuhûrât (A.) [ ظهورات ] beklenmedik gelişmeler.
zukâk (A.) [ زقاق ] sokak.
zulm (A.) [ ظلم ] cefa, eziyet.
zulm etmek zulüm yapmak.
zulmânî (A.) [ ظلمانی ] karanlıkla ilgili.
zulmet (A.) [ ظلمت ] karanlık.
zulmetefzâ (A.-F.) [ ظلمت افزا ] karanlığı arttıran.
zulümât (A.) [ ظلمات ] karanlıklar.
zunûn (A.) [ ظنون ] zanlar.
zûr (F.) [ زور ] güç.
zurafâ (A.) [ 1 [ ظرفا .zarifler. 2.seviciler, sevici kadınlar.
zûrbâ (F.) [ 1 [ زوربا .güçlü. 2.zorba.
zûrmend (F.) [ زورمند ] güçlü.
zurûf (A.) [ 1 [ ظروف .kaplar. 2.zarflar.
zübde (A.) [ زبده ] öz.
zücâc (A.) [ زجاج ] cam.
zücâciyye (A.) [ زجاجيه ] cam eşyalar.
zühd (A.) [ زهد ] zahitlik, aşırı sofuluk.
zühhâd (A.) [ زهاد ] zahitler.
zühre (A.) [ زهره ] Venüs, Çoban Yıldızı.
zührevî (A.) [ زهروی ] cinsel ilişkiyle bulaşan.
zühûl (A.) [ ذهول ] dalgınlıkla unutma.
zükâm (A.) [ زکام ] nezle.
zükûr (A.) [ ذکور ] erkekler.
zülâl (A.) [ زلال ] berrak, saf.
zülf (F.) [ زلف ] zülüf.
züll (A.) [ ذل ] alçalma, alçaklık, düşkünlük, zillet.
zülüf (F.) [ زلف ] zülüf, iki yandaki lüleli saç.
zümre (A.) [ زمره ] grup, topluluk.
zümûm (A.) [ ذموم ] yermeler, kötülemeler.
zümürrüd (A.) [ زمرد ] zümrüt.
zünbûr (A.) [ زنبور ] eşek arısı.
zünnâr (A.) [ زنار ] papaz kuşağı.
zünûb (A.) [ 1 [ ذنوب .suçlar, günahlar. 2.kuyruklar.
zürâfe (A.) [ زرافه ] zürafa.
zürefâ (A.) [ ظرفا ] zarifler.
zürrâ’ (A.) [ زراع ] ekiciler, çiftçiler.
zürriyyât (A.) [ ذریات ] soylar, zürriyetler.
zürriyyet (A.) [ ذریت ] soy, zürriyet.
züvvâr (A.) [ زوار ] ziyaretçiler.
züyûl (A.) [ ذیول ] ekler, zeyiller.
