OSMAM11
Kısıtlı Erişim
Milona Meydan Savaşı ve Zaferi
1
887’de Yunanistan’a karşı savaşın resmen ilân edilmesiyle birlikte üçüncü ve dördüncü tümenler Milona geçidine taarruz ettiler Üçüncü tümen sağda, dördüncü tümen soldaydı. Beş bataryadan kurulu Türk topçusu, Yunan mevzilerini 2.800 metreden ateş altına aldı.
Savaş, bütün şiddetiyle akşama kadar sürdü. Sonunda Türk topçusunun tahrip ettiği müstahkem yerler, üçüncü ve dördüncü tümenler tarafından zaptedildi. O gece, şiddeti biraz azalmış olmakla beraber, ateş sabaha kadar devam etti. Ertesi günü, bir gün evvel Dişkata'dan Alasonya'ya kaydırılmış olan beşinci ve Leftokarya'daki altıncı tümenler son kanattan hücum ettiler.
Altıncı tümen Analipsis kalesini ele geçirdi. Beşinci tümen de oldukça arazi kazanmıştı. Üçüncü tümen ise Albay Smolonski kumandasındaki bütün Yunan saldırılarına karşı koyuyordu. Alasonya'dan gelen dört tabur da savunmaya katılınca, düşman kesin şekilde durduruldu.
Bundan sonra savaşın insiyatifi tamamen Türk ordusuna geçti. Şafakla beraber taarruza geçen ikinci tümen, topçu ile birlikte Milona tepesine kadar ilerledi. Yunan ordusunda ise bu sırada yiyecek ve cephane sıkıntısı baş göstermiş bulunuyordu. Bunun sebebi, ulaştırma ve haberleşme kargaşasıydı. Askerler ise son derece yorgundu. Esasen Yunan ordusunda bir savaş geleneği mevcut değildi.
Rumlar muntazam muharebeye değil, çete savaşlarına, sivil ve savunmasız halka saldırmaya, yağma, tahrip ve soyguna alışıktılar Bu yüzden 20 Nisan'da dördüncü tümen Milona'ya doğru taarruza geçer geçmez. Prens Konstantin'in bütün gayretlerine rağmen, güneye doğru çekilmeye başladılar. Artık Türk ordusuna karşı koymak akıllarına bile gelmiyordu.
Bu çekiliş Milona-Tırnova yolunu Türkler'e açık bırakmıştı. Çekilen kuvvetler. General Marki kumandasındaki bir tugaydı. Bu tugay Kritri'ye doğru tehlikeli bir şekilde çekilince, sarılmak tehlikesine düşen General Marki, maiyetindeki bütün tümene çekilme emri vermek zorunda kaldı.
Hâlbuki bu tümenin çekilmesiyle, bu sefer Reveni ve Nezeros'daki kuvvetlerin yanları boş kalıyordu. Böyle bir durumda Tırnova'ya inecek olan Türk ordusu. Yunan ordusunu bir kaç parçaya bölebilirdi. Yunan kurmay heyeti General Marki'ye hiç bir şekilde çekilmemesini bildirdi. General buna karşılık sahte bir hücum hareketiyle çekilişi örtmeyi daha doğru buldu.
Ethem Paşa Taarruza Geçti
Türk ordusu, 23 Nisan gününe kadar hareketsiz kaldı. Bu sırada noksanlar tamamlanıyor, birlikler takviye ediliyordu. 23 Nisan'da Ethem Paşa taarruza geçti. Evvelâ Reveni boğazına kadar ilerledi, sonra burasını savunan kuvvetlerin arka tarafına düşmek için sol kanattan saldırıya geçti.
Beşinci ve altıncı tümenler; Deliler ve Musalar'a doğru ilerlediler. Beşinci tümen Karademirler yönünde ilerlemeye başlayınca. Yunanlılar Yenişehir yolu üzerine çekildiler.
Altıncı tümen Dereli'yi almış. Deliler'e doğru ilerlemişti. Aynı yere beşinci tümen de taarruz etti. İki taraftan sarılmış olan Yunanlılar, kasabayı boşaltıp Musalar'a çekildiler.
O gece beşinci tümen Akeropolo'ya altıncı tümen Deliler'e yerleşti. Ertesi sabah Türk taarruzu yeniden başladı.
Yunanlarda Bozgun ve Kaçış Başladı
İkinci ve üçüncü tümenler de taarruza katılmışlardı. Deliler'de yenilen General Mavromihalis. Prens Konstantin'e. Yenişehir'e doğru çekilmekte olduğunu bildirmişti. General Marki'nin çekilmesi ise tam bir bozgun hâlini almış bulunuyordu. Askerleri delice bir korkuya kapılmış olarak kaçmaktaydılar.
Palikaryalar. Atina ve Yenişehir sokaklarında gösterilerde bulunarak:
-"Harb isteriz..." diye avaz avaz haykırmakla harbin birbirinden tamamen ayrı şeyler olduğunu artık anlamış bulunuyorlardı. Yenişehir'e varan General Marki tümeninin er ve subayları, yorgunluk ve uykusuzluktan perişan bir halde sokaklara serilip kalmışlardı.
Prens Kostantin durumun ağırlığını anladı. Kurmay heyetinin tavsiyelerine uyarak hemen Yenişehir'i boşaltıp Çatalca (Pharsala)'ya kadar çekildi. Böylece, Yenişehir ve Tırnova, Türkler'in eline düştü. Pek çok da silâh, cephane ve esir ele geçirilmişti. Neticede Milona meydan savaşı, Türk ordusunun tam bir zaferiyle sona ermiş bulunuyordu.
Edhem Paşa düşmanın Tırhala'da toplandığını haber alarak 26 Nisan günü birinci tümeni hemen o tarafa doğru yola çıkardı. Ancak, Hayri Paşa oraya vardığı zaman şehri boşaltılmış halde bulup işgal etti. Yunanlılar yine kaçmışlardı.
1
Savaş, bütün şiddetiyle akşama kadar sürdü. Sonunda Türk topçusunun tahrip ettiği müstahkem yerler, üçüncü ve dördüncü tümenler tarafından zaptedildi. O gece, şiddeti biraz azalmış olmakla beraber, ateş sabaha kadar devam etti. Ertesi günü, bir gün evvel Dişkata'dan Alasonya'ya kaydırılmış olan beşinci ve Leftokarya'daki altıncı tümenler son kanattan hücum ettiler.
Altıncı tümen Analipsis kalesini ele geçirdi. Beşinci tümen de oldukça arazi kazanmıştı. Üçüncü tümen ise Albay Smolonski kumandasındaki bütün Yunan saldırılarına karşı koyuyordu. Alasonya'dan gelen dört tabur da savunmaya katılınca, düşman kesin şekilde durduruldu.
Bundan sonra savaşın insiyatifi tamamen Türk ordusuna geçti. Şafakla beraber taarruza geçen ikinci tümen, topçu ile birlikte Milona tepesine kadar ilerledi. Yunan ordusunda ise bu sırada yiyecek ve cephane sıkıntısı baş göstermiş bulunuyordu. Bunun sebebi, ulaştırma ve haberleşme kargaşasıydı. Askerler ise son derece yorgundu. Esasen Yunan ordusunda bir savaş geleneği mevcut değildi.
Rumlar muntazam muharebeye değil, çete savaşlarına, sivil ve savunmasız halka saldırmaya, yağma, tahrip ve soyguna alışıktılar Bu yüzden 20 Nisan'da dördüncü tümen Milona'ya doğru taarruza geçer geçmez. Prens Konstantin'in bütün gayretlerine rağmen, güneye doğru çekilmeye başladılar. Artık Türk ordusuna karşı koymak akıllarına bile gelmiyordu.
Bu çekiliş Milona-Tırnova yolunu Türkler'e açık bırakmıştı. Çekilen kuvvetler. General Marki kumandasındaki bir tugaydı. Bu tugay Kritri'ye doğru tehlikeli bir şekilde çekilince, sarılmak tehlikesine düşen General Marki, maiyetindeki bütün tümene çekilme emri vermek zorunda kaldı.
Hâlbuki bu tümenin çekilmesiyle, bu sefer Reveni ve Nezeros'daki kuvvetlerin yanları boş kalıyordu. Böyle bir durumda Tırnova'ya inecek olan Türk ordusu. Yunan ordusunu bir kaç parçaya bölebilirdi. Yunan kurmay heyeti General Marki'ye hiç bir şekilde çekilmemesini bildirdi. General buna karşılık sahte bir hücum hareketiyle çekilişi örtmeyi daha doğru buldu.
Ethem Paşa Taarruza Geçti
Türk ordusu, 23 Nisan gününe kadar hareketsiz kaldı. Bu sırada noksanlar tamamlanıyor, birlikler takviye ediliyordu. 23 Nisan'da Ethem Paşa taarruza geçti. Evvelâ Reveni boğazına kadar ilerledi, sonra burasını savunan kuvvetlerin arka tarafına düşmek için sol kanattan saldırıya geçti.
Beşinci ve altıncı tümenler; Deliler ve Musalar'a doğru ilerlediler. Beşinci tümen Karademirler yönünde ilerlemeye başlayınca. Yunanlılar Yenişehir yolu üzerine çekildiler.
Altıncı tümen Dereli'yi almış. Deliler'e doğru ilerlemişti. Aynı yere beşinci tümen de taarruz etti. İki taraftan sarılmış olan Yunanlılar, kasabayı boşaltıp Musalar'a çekildiler.
O gece beşinci tümen Akeropolo'ya altıncı tümen Deliler'e yerleşti. Ertesi sabah Türk taarruzu yeniden başladı.
Yunanlarda Bozgun ve Kaçış Başladı
İkinci ve üçüncü tümenler de taarruza katılmışlardı. Deliler'de yenilen General Mavromihalis. Prens Konstantin'e. Yenişehir'e doğru çekilmekte olduğunu bildirmişti. General Marki'nin çekilmesi ise tam bir bozgun hâlini almış bulunuyordu. Askerleri delice bir korkuya kapılmış olarak kaçmaktaydılar.
Palikaryalar. Atina ve Yenişehir sokaklarında gösterilerde bulunarak:
-"Harb isteriz..." diye avaz avaz haykırmakla harbin birbirinden tamamen ayrı şeyler olduğunu artık anlamış bulunuyorlardı. Yenişehir'e varan General Marki tümeninin er ve subayları, yorgunluk ve uykusuzluktan perişan bir halde sokaklara serilip kalmışlardı.
Prens Kostantin durumun ağırlığını anladı. Kurmay heyetinin tavsiyelerine uyarak hemen Yenişehir'i boşaltıp Çatalca (Pharsala)'ya kadar çekildi. Böylece, Yenişehir ve Tırnova, Türkler'in eline düştü. Pek çok da silâh, cephane ve esir ele geçirilmişti. Neticede Milona meydan savaşı, Türk ordusunun tam bir zaferiyle sona ermiş bulunuyordu.
Edhem Paşa düşmanın Tırhala'da toplandığını haber alarak 26 Nisan günü birinci tümeni hemen o tarafa doğru yola çıkardı. Ancak, Hayri Paşa oraya vardığı zaman şehri boşaltılmış halde bulup işgal etti. Yunanlılar yine kaçmışlardı.