Metot Üzerine Konuşma, Çeviren: K. Sahir Sel
#1
Tarih, masal, seyahat, hayal, belagat hakkında
... Geçmiş yüzyılların yazarlarıyla konuşmak, seyahat etmekle hemen hemen aynı şeydir. Kendi gelenek ve göreneklerimiz hakkında daha sağlam bir yargıya varmak ve hiçbir şey görmeyenlerin yaptığı gibi, modalarımızın tersi olan her şeyi gülünç ve akla aykırı olduğunu sanmamak için, başka ulusların adetleri ve ahlakı hakkında bazı şeyler bilmekte yarar vardır. Fakat insan, seyahatlere çok zaman harcayınca sonunda kendi ülkesine yabancı olur ve geçmiş yüzyıllarda yapılan şeylere fazla merak gösterince, kendi yüzyılında olup bitenlerden pek bilgisiz kalır. Masalların birçok olayların, aslında mümkün olmadıkıları halde mümkünmüş gibi hayal ettirmeleri bir yana, en sadık tarihler dahi, olayları okunmaya daha layık hale getirmek için onların değerini değiştirip arttırmasalar bile, hemen hemen her zaman en adi e en az tanınan halleri ihmal ederler en azından, böylece geriye kalan kısım da artık olduğu gibi görünmez olur. Bu yüzden kendi gelenek ve göreneklerine tarih kitaplarından çıkardıkları örneklere göre düzen verenler romanlarımızdaki kahramanların acayipliklerine düşmekten ve güçlerini aşan tasarılar kurmaya sürüklenmekten kurtulamazlar.
Belagati pek beğendiğim gibi, şiirin de aşıkı idim. Muhakemesi kuvvetli olup düşüncelerini, açık ve anlaşılır kılmak için, en iyi yoğurabilen kimseler , sırf aşağı Bretanya azıyla konuşsalar ve retorik öğrenmeseler bile, her zaman ileri sürdükleri fikirleri gayet iyi ispat etmekten geri kalmazlar; ve güzel buluşlarını en fazla süs ve tatlılıkla söyleyebilenler de, şiir sanatından hiç haberleri olmasalar da, gene en iyi şairler olmaktan geri kalmazlar.
#1
Tarih, masal, seyahat, hayal, belagat hakkında
... Geçmiş yüzyılların yazarlarıyla konuşmak, seyahat etmekle hemen hemen aynı şeydir. Kendi gelenek ve göreneklerimiz hakkında daha sağlam bir yargıya varmak ve hiçbir şey görmeyenlerin yaptığı gibi, modalarımızın tersi olan her şeyi gülünç ve akla aykırı olduğunu sanmamak için, başka ulusların adetleri ve ahlakı hakkında bazı şeyler bilmekte yarar vardır. Fakat insan, seyahatlere çok zaman harcayınca sonunda kendi ülkesine yabancı olur ve geçmiş yüzyıllarda yapılan şeylere fazla merak gösterince, kendi yüzyılında olup bitenlerden pek bilgisiz kalır. Masalların birçok olayların, aslında mümkün olmadıkıları halde mümkünmüş gibi hayal ettirmeleri bir yana, en sadık tarihler dahi, olayları okunmaya daha layık hale getirmek için onların değerini değiştirip arttırmasalar bile, hemen hemen her zaman en adi e en az tanınan halleri ihmal ederler en azından, böylece geriye kalan kısım da artık olduğu gibi görünmez olur. Bu yüzden kendi gelenek ve göreneklerine tarih kitaplarından çıkardıkları örneklere göre düzen verenler romanlarımızdaki kahramanların acayipliklerine düşmekten ve güçlerini aşan tasarılar kurmaya sürüklenmekten kurtulamazlar.
Belagati pek beğendiğim gibi, şiirin de aşıkı idim. Muhakemesi kuvvetli olup düşüncelerini, açık ve anlaşılır kılmak için, en iyi yoğurabilen kimseler , sırf aşağı Bretanya azıyla konuşsalar ve retorik öğrenmeseler bile, her zaman ileri sürdükleri fikirleri gayet iyi ispat etmekten geri kalmazlar; ve güzel buluşlarını en fazla süs ve tatlılıkla söyleyebilenler de, şiir sanatından hiç haberleri olmasalar da, gene en iyi şairler olmaktan geri kalmazlar.