MAHREMLER KİMLERDİR
Dokuz çeşit mahrem vardır. Biz onlardan, mahremlerin haramlığına sebeb olanların bazısını yazalım:
"Neseb; kayınlık (sıhriyet); süt emdirme; cem'i diğer" diye fıkıh kitablarında beyan olunmuştur. Bunlardan bize lazım olan, nikahın ebedî haramlığının sebebleridir. Ebedî haramlığın sebebi üçtür. Bunların dışında olan haramlık ise muvakkattir.
- Neseb sebebiyle nikahı haram olan hatunlar şunlardır: Anneler, kızlar, kardeşler, halalar, kardeş kızları, teyzeler, kız kardeşlerin kızları olmak üzere yedi kısımdır.
- Anneler: Kişinin kendi annesi, annesinin annesi, babasının annesi de buna dahildir. Nesebin dışında, anne edinilen kadınla halvet caiz değildir. Onunla evlenmek caizdir.
- Neseb olarak kızı, kızının kızı, oğlunun kızı ebediyen haramdır. Kişinin evlad edindiği kızın ve ahiret kızının nikahları haram değildir.
- Hemşirelerdir: Anne ve babadan, yalnız anneden, yalnız babadan hemşirelerin nikahları ebediyen haramdır. Süt hemşire dahi neseb hemşiresi gibidir. Neseb ve süt emdirenin dışında erkeğin kadına kadının erkeğe kardeşliği, nikahın haramlığına sebeb olamaz.
d. Halalardır: Kişinin babasının, anne ve babadan kız kardeşinin, yalnız babadan yalnız anneden babanın hemşiresinin, babalarının ve ecdadın halalarının, annesinin anneannenin halalarının ebediyen nikahları haramdır. Halanın halası ise, baba tarafından ise haram, anne ve baba tarafından ise haram, anne tarafından ise haram değildir, denildi.
- Teyzelerdir: Annesinin anne baba bir hemşiresi, yalnız anne yalnız baba tarafından annenin hemşirelerinin nikahları haamdır.
- Biraderlerin kızları: Kişiye bir anne babadan, yalnız anneden, yalnız babadan biraderlerinin kızları haramdır.
- Hemşirelerin kızları da böyledir, haramdır.
- Kayınlıkla haram olanlar dört kısımdır.
b.Üvey kızlardır.
c.Gelin hanımlardır. Kişiye kendi oğlunun hanımı haram olduğu gibi, oğlunun oğlu, kızının oğlunun hanımı dahi haramdır. Oğlunun zevcesinin diğer bir kocadan kızı haram değildir. Onunla evlenilebilir; oğianlığın hanımı haram olmadığı gibi. Çünkü oğlanlığına alınanın nikahı haram değildir.
d.Üvey annelerdir. Bir kişinin babasının hanımı ki üvey annesidir haram olduğu gibi, baba babasının, annne babasının zevcesi de haramdır.
SORU: Zeyd'in, zevcesi Hind'in diğer bir kocadan olan ölmüş oğlu Amr'ın zevcesi Zeyneb'i, Hind ile beraber nikahına almaşı caiz olur mu? Yani, Hind'in eski gelini kendisine eş olabilir mi?
CEVAB: Olur.
Yani, ölmüş üvey evladın karışı kişiye haram değildir.
SORU: Babasının zina etmiş olduğu kadın, oğluyla evlenebilir mi?
CEVAB: Hayır.
3.Kayınlıkta haram olanların, süt emdirmede de, zinada da hükmü aynıdır. Kişiye zevcesinin kızı, zevcesinin annesi haram olduğu gibi, zevcesinin süt kızı, süt annesi dahi haramdır. Zina ettiği kadının kızı, annesi, süt kızı, süt annesi dahi böyledir. Bunları nikahla almak haram olduğu gibi, bunlar ile şehvetle oynaşmak zevcesinin boş düşmesine sebebiyet verir.
Zeyd, zevcesi Hind'in süt kızı Zeyneb'e temasta bulunsa, Hanımı Hind Zeyd'e haram olur.
Emdirme sebebiyle nikahları haram olan kadınlar, neseb ve kayınlık sebebiyle nikahı haram bulunan hatunlar gibidir. Kişiye nesebde olan anneler, kardeşler, halalar, teyzeler, kardeş kızları, kız kardeşin kızları haram olduğu gibi emdirmede olanlar da haramdır.
Kayın valideler haram olduğu gibi süt kayın valideler de, süt üvey kızı, süt evladın zevcesi, süt babanın zevcesi de haramdır. Burada bilinecek kaideyi şu şekilde izah edebiliriz.
Süt hükmü: Burada iki kişi vardır: 1. Emen, 2. Emdiren.
Emen: Emen ve evladı, emdirene, emdirenin kız kardeşlerine, emdirenin kardeşlerine, emdirenin aslı ve evladına haram olur.
Emdiren: Emdiren tarafından ise, kendisi, kız kardeşleri, kardeşleri, aslı ve evladı emene haram olur. Emdirenin kocası, emenin babasıdır. Mirasın dışında neseb gibidir. Bunların nikahları, emenin kardeşlerine, anne ve babalarına haram değildir.
Nitekim En-Nisa' suresinin 23. ayetinde Cenab-ı Hakk bunları beyan etmiştir:
"Anneleriniz (bütün nineler dahil), kızlarınız (Bunda kızların kızları, oğulların kızları ve onların evlad ve torunları da dahildir.), kız kardeşleriniz (Anne baba bir veya anne bir baba bir hemşireler dahildir.), halalarınız (babanızın kız kardeşleri, onun babalarının hemşireleri ve annenin anne ve ninelerinin hemşireleri, babanın annesinin, ninelerinin hemşireleri, babanın annesinin, ninelerinin kız kardeşleri), biraderler kızları (ve torunları), hemşire kızları (Hemşirenin kız torunları da dahildir. Buraya kadar olan yedi mahrem neseb tarafında olan mahremlerdir.), sizi emziren süt anneleriniz (Süt nineleri de dahildir.), süt hemşireleriniz (Süt anne ve kardeşlerinde de neseb hükümleri caridir.), kadınlarınızın anneleri (Kızlarına zifaf vaki olsun olmasın, anneleri damada haramdır.), kendileriyle (zifafa) girdiğiniz karılarınızdan olup himayelerinizde bulunan üvey kızlarınız (la evlenmeniz) size haram edildi."
Ayet-i kerîmede süt hemşireleri yani süt anne ve kardeşlerinde de neseb hükümleri caridir, denildi. Binaenaleyh, süt anneler, süt hemşireler, süt babalar, süt kızlar, süt halalar, süt teyzeler, süt birader ve kızları hep neseb hükümlerine dahildir. Hadîs-i şerîfte:
"Neseb cihetinden haram olan süt cihetinden de haram olur." buyrulmuştur. Nikahları ebediyyen haram olanların bir arada oturup kalkmaları caizdir. Bunun dışında, yani nikahlanmalan ebedi haram olmayan erkek ve kadınların bir arada oturup bulunmaları caiz değildir. Örf ve adet yukardaki ayetin hükmüne muhalifse reddedilir.
İktibas: Sohbet ve Tesettürde Adab Dilara Yayınları