1- Dürüstlük.
En önemlisi budur. İyi bir tartışmacı önce kendisine ve başkalarına dürüst olmalıdır. Bu şu demektir: yanlışını gördüğünde kabul edeceksin ve gerekirse özür dilemeyi bileceksin. Bilmiyorsan da bilmediğini açıkça söyleyeceksin.
2- Tutarlı olmaya ve kalmaya önem ver. Kendinle çelişir duruma düşme. Karşındakinden de bunu bekle ve iste.
3- Dile hakim olmalısın. Dildeki nüanslar, yani anlam incelikleri ve farklılıkları önemlidir ve bambaşka anlamlar çıkmasına neden olabilir. Dil sevgisi ve bilgisi çok önemlidir. Dili gelişmiş olmayanın düşüncesi de gelişemez.
4- Hakaret ve küfür yok. Bunlar hem ayıptır hem de kendi fikrini savunman sırasında etkini azaltır. Dikkati o ifadelere yönlendirir.
5- Karşındakinin kim, ne, neci olduğunu değil, ne dediğini, neyi savunduğunu dikkate almalısın. Kişilerle alt kesimden insanlar uğraşır. Sen fikirlerle uğraşmalısın. Karşındakinin fikirlerini ve ne dediğini alıp onlara cevap vermelisin.
6- İnançları asla tartışma. İnançlar tartışılamaz, onlarla alay edilemez, aşağılanamaz ve küçümsenemez.
7- Karşındaki tartışmacının sözlerini içerik ve biçim yönünden de incele. Önemli ipuçları veriyor olabilir. Dilin içinde bir de gizli dil vardır; o daha çok şey anlatır.
8- Her görüşte doğrular ve yanlışlar iç içedir. Bu nedenle bir fikri mutlak olarak red etme, kabul etme. Kesin hükümlere çok az başvur. O kesin hükümler fikirlerle değil, daha çok olaylarla ilgili olanlarla ilgili olabilir.
9- Görüşlerine dayanak sun. Söyleyip bırakma. İddianı destekleyecek veri, kanıt, işaret göster. Karşı tarafdan da aynı şeyleri iste.
10- Karşındakine soru sor. Onu iddialarının hassas ve zayıf alanlarıyla ilgili zorla, sıkıştır.
11- Bir üslubun olsun. Okunan, takip edilen birisi ol. Anlatımına ve yazımına dikkat et.
Bunlara eklenecek başka maddeler de bulunabilir. İlk aklıma gelenleri yazdım. İlk iki madde dışındakiler önem sırasına göre yazılmadı.
En önemlisi budur. İyi bir tartışmacı önce kendisine ve başkalarına dürüst olmalıdır. Bu şu demektir: yanlışını gördüğünde kabul edeceksin ve gerekirse özür dilemeyi bileceksin. Bilmiyorsan da bilmediğini açıkça söyleyeceksin.
2- Tutarlı olmaya ve kalmaya önem ver. Kendinle çelişir duruma düşme. Karşındakinden de bunu bekle ve iste.
3- Dile hakim olmalısın. Dildeki nüanslar, yani anlam incelikleri ve farklılıkları önemlidir ve bambaşka anlamlar çıkmasına neden olabilir. Dil sevgisi ve bilgisi çok önemlidir. Dili gelişmiş olmayanın düşüncesi de gelişemez.
4- Hakaret ve küfür yok. Bunlar hem ayıptır hem de kendi fikrini savunman sırasında etkini azaltır. Dikkati o ifadelere yönlendirir.
5- Karşındakinin kim, ne, neci olduğunu değil, ne dediğini, neyi savunduğunu dikkate almalısın. Kişilerle alt kesimden insanlar uğraşır. Sen fikirlerle uğraşmalısın. Karşındakinin fikirlerini ve ne dediğini alıp onlara cevap vermelisin.
6- İnançları asla tartışma. İnançlar tartışılamaz, onlarla alay edilemez, aşağılanamaz ve küçümsenemez.
7- Karşındaki tartışmacının sözlerini içerik ve biçim yönünden de incele. Önemli ipuçları veriyor olabilir. Dilin içinde bir de gizli dil vardır; o daha çok şey anlatır.
8- Her görüşte doğrular ve yanlışlar iç içedir. Bu nedenle bir fikri mutlak olarak red etme, kabul etme. Kesin hükümlere çok az başvur. O kesin hükümler fikirlerle değil, daha çok olaylarla ilgili olanlarla ilgili olabilir.
9- Görüşlerine dayanak sun. Söyleyip bırakma. İddianı destekleyecek veri, kanıt, işaret göster. Karşı tarafdan da aynı şeyleri iste.
10- Karşındakine soru sor. Onu iddialarının hassas ve zayıf alanlarıyla ilgili zorla, sıkıştır.
11- Bir üslubun olsun. Okunan, takip edilen birisi ol. Anlatımına ve yazımına dikkat et.
Bunlara eklenecek başka maddeler de bulunabilir. İlk aklıma gelenleri yazdım. İlk iki madde dışındakiler önem sırasına göre yazılmadı.
okey:
