Zeynep Özmen
Kevok_84
- Katılım
- 7 Haz 2006
- Mesajlar
- 3,306
- Tepkime puanı
- 11
- Puanları
- 0
Es-selamün aleyküm daimen ebeden..
EBU ZEKERİYYÂ MUHYİDDÎN YAHYÂ İBN-İ ŞEREF EN-NEVEVÎ
Hayatı- Eserleri.
Yedinci asrın hadis bilginlerinden ve ünlü İslâm hukukçularındandır.
Şam'ın bir kasabası olan Neva'da doğmuş, 646'da Şam'a gelerek asrın
mümtaz şahsiyetlerinden okumuş, hadis ve fıkıh gibi İslâmî ilimlerin
bütün şûbelerinde yüksek bir salâhiyet kazanmıştır.
Keskin bir zekâya ve kuvvetli bir hâfızaya mâlikti, Küçük yaşında
Kur'ân-ı Kerîm'i 4,5 ayda, Et-Tenbîh adli eseri 8,5 ay zarfında
ezberlemiş ve Mühezzeb'i de ezberlemiştir.
Şâfiî fıkhının gelişmesinde büyük rolü vardır. Zamânında Şâfiî
mezhebini o temsil ediyordu. Usul ve fürû'da (Kur’ân,Sünnet,Fıkıh ve
Ahlâk) imamdır.
Sözü, Fıkıh alimleri arasında senet kabul edilmiştir. Fakihlerin
tercih derecesini kazanmıştır. Hadîs ilmine ve hadîs ricâline
de tam mânâsiyle vâkıftı. Nevevî, Hâlit b. Yûsuf tarîkıyla Enes bin
Mâlik'den:"Bir kimse cân ü gönülden şehâdet arzu ederse fiilen şehit
olmasa bile şehitlik sevâbını kazanır" meâlindeki hadîsi tahriç ile
teferrüt etmiştir. Kendisinden de Ebü'l-Feth ve İbni'l-Attâr hadîs
rivâyet eder. Fıkıhda ve hadîsde nasıl bir imam ise, zühd ve takvâda da
o derece ileri idi. Geceleri ibâdetle, Kur'an okumakla, eser yazmakla
geçirirdi.
Dünyevi geçim bakımından hayâtı zarûret ve yokluk içinde geçti. Kimseden
birşey kabul etmezdi. Pamuklu elbise giyer ve sincâbî renkte sarık
sarardı. Sakalında birkaç beyaz kıl vardı. 665'de Dârü'l-hadis Reisliğine
tâyin olunmuş, vefâtına kadar o vazifede kalmış ve hiçbir cihetten maaş
almamıştır. Dinî tartışmalarda sekînet ve vakârını muhâfaza ederdi.
Dâima iyi ve güzel olan şeylerle emir ve fenalıktan nehyederdi.
Bu vazifesini hükümdarlara, vâlîlere ve zâlimlere de ulaştırmaktan
çekinmezdi. Onlara, mektup yazar, hakikati bildirir, ilahi azab ile
korkuturdu.
Zehebî Tezkiretü'l-Huffâz adlı meşhur eserinde Nevevî merhu-
mun mâ'rufu emir, münkerden nehiy hakkında hükümdarlara, vâlî-
lere ve ezcümle El-Muhsin Melikü'l-Ümerâ Bedreddin ve Meliki'z-
Zâhir'e yazdığı mektuplardan ve risâlelerden bahseder. Süyûtî mer-
hum da Hüsnü'l-Muhâdara fî Ahbâri'z-Zâhire isimli eserinde bun-
lardan örnekler verir. Bâzılarını aynen naklediyor. İnsanî ve ilmî ke-
malâtı nefsinde toplamış olan bu zat, hayatının son günlerinde Beyt-i
Mukaddes'i ziyâret ettikten sonra memleketine dönmüş, orada baba-
sının yanında hastalanarak henüz elli yaşına varmadan 671 senesi
Recep ayının 24. gecesi Allâh'ın rahmetine kavuşmuş ve doğduğu
Neva'ya gömülmüştür. Kabri halen bugün de ziyâret edilmektedir.
ESERLERİ
42 yi aşan eser bırakmıştır. Başlıcaları şunlardır:
1 -(Riyâzü's-sâlihîn min Kelâmi Seyyidi'l-Mürselin).
Bu kıymetli eseri Sahîh-i Buhârî, Müslim, Sünen-i Tirmîzî,
Sünen-i Ebî Dâvud, Sünen-i Nesâî ve İmâm Mâlik'in Muvatta'ı
gibi ana kaynaklardan derleyip 656 bölüm üzerine tertip ve 670
senesi Ramazân-ı şerîfinin 14. pazartesi günü tamamlamıştır. Müellif,
eserin önsözünde kitabın mâhiyeti hakkında yeterli derecede bilgi
vermiştir. Bu eser, Mekke'de ve Mısır'da basılmıştır. Tanınmış
hadis ve tefsir âlimlerinden Muhammed Alân es-Sıddîkî tarafından
( Delîlü'l-fâlihîn li turukı Riyâzi's-Sâlihîn ) adlı sekiz ciltlik
mükemmel bir şerh yazmış, 1928'de Mısır'da basılmıştır.
2 - Erbaînü'n-Nevevî: İslâm dîninin usul ve kâidelerine âit ha-
disleri kapsamaktadır. İslâm âlimleri bu esere lâyık olduğu önemi ver-
mişler, birçok şerhler yazmışlardır. Nevevî'nin kırk hadîsi üzerine
İbn-i Dakikı'l-İyd'in ve bizzat Nevevî'nin kendisinin de birer şerhi
vardır ve her ikisi de Mısır'da basılmıştır. Metin, Şerkâvî'nin şerhiyle
birlikte Mısır'da basılmıştır: Sa`dü'd-dîn Taftâzânî'nin ve Miş-
kâtü'l-Mesâbih şârihi Aliyyü'l-Kârî'nin, Şerkâvî'nin Arapça şerhleri
meşhur ve basılmıştır. (Nûreddin İycî, Sırâcü't-Tâlibîn ve Minhâcü'l-
Âbidîn) adli Farsça bir şerhini yazmıştır. Rûhü'l-beyan sahibi Bursalı
İsmâil Hakkı merhûmun da Türkçe basılmış bir şerhi vardır.
Bu metin, Tecrîd-i Sarih tercümanlarından merhum "Ahmed Naîm Bey"
hocamız tarafından da gayet güzel bir üslûp ile dilimize
çevrilmiştir.
3 - El-Minhâc: Hadisten Sahîh-i Müslim'in çok mühim bir şerhi
olup beş cilt üzerine Mısır'da yayınlandığı gibi Buhârî şerhi Kasta-
lânî'nin kenarında da basılmıştır.
4 - Sahîh-i Buhârî'ye de kısmen bir şerh yazmıştır.
5 - Et-Takrîb ve't-teysîr li ma'rifeti Süneni'l-beşîr en-nezîr:
Usûl-i hadîse dâir olup İbn-i Salâh'ın Ulûmu'l-hadîs nâmındaki
kitabından özetlediği (El-İrşad) adlı eserini telhis etmiştir.
Celâleddin Süyûtî'nin Tedrîbu'r-râvî fî takrîbi'n-Nevevî adlı şerhi
vardır.
Bir cüzü Fransızca tercümesiyle birlikte 1902 tarihinde Pâris'te
basılmıştır. Burhânettin Çelebi (851), Hâfız Zeyneddin Irâkî (806),
Şemsettin Simâvî (902) gibi tanınmış âlimlerin şerhleri vardır.
6 - Tehzîbü'l-Esmâ' ve'l-lûgât: Hadis ricâlinin isimlerini açıklayan
ve alfabe sırasiyle tertiplenen bu eser, müellifin meşhur
ve faydalı eserlerindendir. Şeyh Abdu'r-Rahman Bestâmî (El-Kavâidü's-
Seniyye) unvânı ile bu kitabı telhis etmiştir. Süyûtî merhumun bir
Muhtasarı vardır. Profesör Wüstenfeld tarafindan yedi cüz üzerine
Londra'da basılmıştır. Tehzîbü'l-Esmâ' Mısır'da da basılmıştır.
7 - El-İrşad: Bu eser de hadis ilmine dâirdir.
8 - Hilyetu'l-Ebrâr ve şiârü'l-Ahyar fî Telhîsi'd-Deavâti ve'l-Ezkâr) :
Ezkâr-i Nevevî adıyla bilinen bu eserde, 356 bölüm
bulunmaktadır. 1306 da Mısır'da basılmıştır. Şeyh Muhammed Mekkî
El-Fütûhâtü'r-Rabbâniyye ale'l-ezkâri'n-Neveviyye adlı bir şerh yaz-
mıştır. Basılmıştır, Selâhaddin Süyûtî de Ezkârü'l-Ezkâr nâmı altında
telhis etmiştir. Şahâbeddin Remlî'nin Muhtasarü'l-ezkâr'ı vardır.
9 - Et-Tibyân fî âdâbı Hameleti'l-Kur'an: Müellif bu eseri
Muhtârü'l-beyan nâmiyle de kısaltmıştır. Mısır'da iki defa basıl-
mıştır. Şeyh Muhammed İbnü'l-İycî tarafından (Hadîkatü'l-beyan)
adı ile Fransızcaya tercüme edilmiştir.
10 - Mekâsidü'n-Nevevî: Tevhit, ibâdet ve tasavvufa dâir olan
bu eser, 1324'de Beyrut'ta ve Mısır'da basılmıştır.
11 - Minhâcü't-tâlibîn ve umdetü'I-müttakîn: En muteber
Şafiî kitaplarından olan Minhâc, meşhur Şâfiî fakihlerinden Abdül-
kerim Rafii'nin, Şafiî fıkhına dâir yazılan (EI-Muharrer) adli meşhur
ve mûteber eserin özetidir. Nevevî, bu eseri tenkih ve zayıf
kavilleri kaldırdıktan sonra birçok ilâveler de yapmıştır. Çeşitli
defa Mısır'da basıldığı gibi Fransızca tercümesiyle birlikte Profe-
sör Fon Denberç tarafından Leiden'de basılmıştır. Şâfiî fakihleri
bu esere de lâyık olduğu ehemmiyeti vermişler, birçok şerhler yazmış-
lardır. Keşfü'z-zünûn müellifi otuzdan fazla şerh kaydediyor. Minhâc'-
ın meşhur iki şerhi vardır. Biri Remlî'nin, diğeri İbn-i Hacer Hey-
temî'nindir. Remlî'nin şerhi Mısır'da, Heytemî'nin şerhi doğu ve
güney doğu Anadolu ve civârında meşhurdur. Şeyh Zekeriyyâ el-Ensârî,
bu eseri Menheç ismindeki eseri ile hem kısaltmış ve hem de şerh
etmiştir. Minhâcü't-tâlibîn. kenarında Zekeriyyâ el-Ensârî'nin
Menhecü't-tullâb'ı ile birlikte Mısır'da, Mekke'de basılmıştır.
Hatip Şirbînî'nin Minhac şerhi metin ile birlikte dört cilt üzerine ve
Celâleddin Mahallî'nin Minhac şerhi de iki cilt üzerine Mısır'da basıl-
mıştır.
12 - Ravzatu't-tâlibîn ve umdetü'l-müttakîn: Şafiî fıkhına dâir
El-Vecîz'in en büyük şerhi olan Abdülkerim Râfiî'nin Fethü'l-azîz adlı
eserinden tenkih edilmiştir. Ravza, Şâfiî mezhebinde i`timada şâyân
kaynak eserlerdendir. İbnü'l-Mâzi Yemenî Ravzatü't-tâlib_în ünvânı al-
tında özetlemiştir. Şeyh Bürhâneddin tarafından da telhis edilmiş
ve Şâfiî ulemâsından birçokları şerhler yazmışlardır. Celâleddin Sü-
yûtî Ravza'yı, şiir diline çevirip Felâh adını vermiştir. Ravza'yı
en iyi özetleyen Şemseddin Kalyubî (849)'dir.
13 - Tashîhü't-tenbîh: Şâfiî fıkhına dâirdir. Şeyh Ebû Şîrâzî
(476)'nin Şâfiîler arasında elde dolaşan meşhur ve mûteber beş kita-
bından biri olan Et-Tenbîh'in şerhidir. Tenbîh'in kenarında 1329'da
Mısır'da basılmıştır. Et-Tenbîh, Lâtince tercümesi ile birlikte Lei-
den'de yayınlanmıştır.
14 - El-izâhu fi'l-menâsik: Özetlenmiş bir eserdir. Delilleri kaldırarak
İbnü's-Salâh Şehrezûrî'nin kitabını telhis etmiştir. Basılmıştır.
Nûreddin Aliyyü's-Sühreverdî'nin bir şerhi vardır.
15 - El-Mecmû': El-Mühezzeb'in şerhidir. Dokuz cilttir. Takıy-
yüddîn Sübkî'nin Tekmile'si ve Râfiî'nin Şerh-i kebîr'i ve İbn-i Hacer-i
Askalânî'nin (Et-Telhîsü'l-habîr fî tahrîci ahâdîsi'r-Râfüyyi'l-kebir)
ile birlikte 12 cilt üzerine Mısır'da basılmıştır.
16 - Tabakât-ı fukahâ: Te'liflerinin hepsi de çok değerli olup
Nevevî merhumun ilminin faziletine şahitlik etmektedir.
Mevlâ makâmını cennet etsin
EBU ZEKERİYYÂ MUHYİDDÎN YAHYÂ İBN-İ ŞEREF EN-NEVEVÎ
Hayatı- Eserleri.
Yedinci asrın hadis bilginlerinden ve ünlü İslâm hukukçularındandır.
Şam'ın bir kasabası olan Neva'da doğmuş, 646'da Şam'a gelerek asrın
mümtaz şahsiyetlerinden okumuş, hadis ve fıkıh gibi İslâmî ilimlerin
bütün şûbelerinde yüksek bir salâhiyet kazanmıştır.
Keskin bir zekâya ve kuvvetli bir hâfızaya mâlikti, Küçük yaşında
Kur'ân-ı Kerîm'i 4,5 ayda, Et-Tenbîh adli eseri 8,5 ay zarfında
ezberlemiş ve Mühezzeb'i de ezberlemiştir.
Şâfiî fıkhının gelişmesinde büyük rolü vardır. Zamânında Şâfiî
mezhebini o temsil ediyordu. Usul ve fürû'da (Kur’ân,Sünnet,Fıkıh ve
Ahlâk) imamdır.
Sözü, Fıkıh alimleri arasında senet kabul edilmiştir. Fakihlerin
tercih derecesini kazanmıştır. Hadîs ilmine ve hadîs ricâline
de tam mânâsiyle vâkıftı. Nevevî, Hâlit b. Yûsuf tarîkıyla Enes bin
Mâlik'den:"Bir kimse cân ü gönülden şehâdet arzu ederse fiilen şehit
olmasa bile şehitlik sevâbını kazanır" meâlindeki hadîsi tahriç ile
teferrüt etmiştir. Kendisinden de Ebü'l-Feth ve İbni'l-Attâr hadîs
rivâyet eder. Fıkıhda ve hadîsde nasıl bir imam ise, zühd ve takvâda da
o derece ileri idi. Geceleri ibâdetle, Kur'an okumakla, eser yazmakla
geçirirdi.
Dünyevi geçim bakımından hayâtı zarûret ve yokluk içinde geçti. Kimseden
birşey kabul etmezdi. Pamuklu elbise giyer ve sincâbî renkte sarık
sarardı. Sakalında birkaç beyaz kıl vardı. 665'de Dârü'l-hadis Reisliğine
tâyin olunmuş, vefâtına kadar o vazifede kalmış ve hiçbir cihetten maaş
almamıştır. Dinî tartışmalarda sekînet ve vakârını muhâfaza ederdi.
Dâima iyi ve güzel olan şeylerle emir ve fenalıktan nehyederdi.
Bu vazifesini hükümdarlara, vâlîlere ve zâlimlere de ulaştırmaktan
çekinmezdi. Onlara, mektup yazar, hakikati bildirir, ilahi azab ile
korkuturdu.
Zehebî Tezkiretü'l-Huffâz adlı meşhur eserinde Nevevî merhu-
mun mâ'rufu emir, münkerden nehiy hakkında hükümdarlara, vâlî-
lere ve ezcümle El-Muhsin Melikü'l-Ümerâ Bedreddin ve Meliki'z-
Zâhir'e yazdığı mektuplardan ve risâlelerden bahseder. Süyûtî mer-
hum da Hüsnü'l-Muhâdara fî Ahbâri'z-Zâhire isimli eserinde bun-
lardan örnekler verir. Bâzılarını aynen naklediyor. İnsanî ve ilmî ke-
malâtı nefsinde toplamış olan bu zat, hayatının son günlerinde Beyt-i
Mukaddes'i ziyâret ettikten sonra memleketine dönmüş, orada baba-
sının yanında hastalanarak henüz elli yaşına varmadan 671 senesi
Recep ayının 24. gecesi Allâh'ın rahmetine kavuşmuş ve doğduğu
Neva'ya gömülmüştür. Kabri halen bugün de ziyâret edilmektedir.
ESERLERİ
42 yi aşan eser bırakmıştır. Başlıcaları şunlardır:
1 -(Riyâzü's-sâlihîn min Kelâmi Seyyidi'l-Mürselin).
Bu kıymetli eseri Sahîh-i Buhârî, Müslim, Sünen-i Tirmîzî,
Sünen-i Ebî Dâvud, Sünen-i Nesâî ve İmâm Mâlik'in Muvatta'ı
gibi ana kaynaklardan derleyip 656 bölüm üzerine tertip ve 670
senesi Ramazân-ı şerîfinin 14. pazartesi günü tamamlamıştır. Müellif,
eserin önsözünde kitabın mâhiyeti hakkında yeterli derecede bilgi
vermiştir. Bu eser, Mekke'de ve Mısır'da basılmıştır. Tanınmış
hadis ve tefsir âlimlerinden Muhammed Alân es-Sıddîkî tarafından
( Delîlü'l-fâlihîn li turukı Riyâzi's-Sâlihîn ) adlı sekiz ciltlik
mükemmel bir şerh yazmış, 1928'de Mısır'da basılmıştır.
2 - Erbaînü'n-Nevevî: İslâm dîninin usul ve kâidelerine âit ha-
disleri kapsamaktadır. İslâm âlimleri bu esere lâyık olduğu önemi ver-
mişler, birçok şerhler yazmışlardır. Nevevî'nin kırk hadîsi üzerine
İbn-i Dakikı'l-İyd'in ve bizzat Nevevî'nin kendisinin de birer şerhi
vardır ve her ikisi de Mısır'da basılmıştır. Metin, Şerkâvî'nin şerhiyle
birlikte Mısır'da basılmıştır: Sa`dü'd-dîn Taftâzânî'nin ve Miş-
kâtü'l-Mesâbih şârihi Aliyyü'l-Kârî'nin, Şerkâvî'nin Arapça şerhleri
meşhur ve basılmıştır. (Nûreddin İycî, Sırâcü't-Tâlibîn ve Minhâcü'l-
Âbidîn) adli Farsça bir şerhini yazmıştır. Rûhü'l-beyan sahibi Bursalı
İsmâil Hakkı merhûmun da Türkçe basılmış bir şerhi vardır.
Bu metin, Tecrîd-i Sarih tercümanlarından merhum "Ahmed Naîm Bey"
hocamız tarafından da gayet güzel bir üslûp ile dilimize
çevrilmiştir.
3 - El-Minhâc: Hadisten Sahîh-i Müslim'in çok mühim bir şerhi
olup beş cilt üzerine Mısır'da yayınlandığı gibi Buhârî şerhi Kasta-
lânî'nin kenarında da basılmıştır.
4 - Sahîh-i Buhârî'ye de kısmen bir şerh yazmıştır.
5 - Et-Takrîb ve't-teysîr li ma'rifeti Süneni'l-beşîr en-nezîr:
Usûl-i hadîse dâir olup İbn-i Salâh'ın Ulûmu'l-hadîs nâmındaki
kitabından özetlediği (El-İrşad) adlı eserini telhis etmiştir.
Celâleddin Süyûtî'nin Tedrîbu'r-râvî fî takrîbi'n-Nevevî adlı şerhi
vardır.
Bir cüzü Fransızca tercümesiyle birlikte 1902 tarihinde Pâris'te
basılmıştır. Burhânettin Çelebi (851), Hâfız Zeyneddin Irâkî (806),
Şemsettin Simâvî (902) gibi tanınmış âlimlerin şerhleri vardır.
6 - Tehzîbü'l-Esmâ' ve'l-lûgât: Hadis ricâlinin isimlerini açıklayan
ve alfabe sırasiyle tertiplenen bu eser, müellifin meşhur
ve faydalı eserlerindendir. Şeyh Abdu'r-Rahman Bestâmî (El-Kavâidü's-
Seniyye) unvânı ile bu kitabı telhis etmiştir. Süyûtî merhumun bir
Muhtasarı vardır. Profesör Wüstenfeld tarafindan yedi cüz üzerine
Londra'da basılmıştır. Tehzîbü'l-Esmâ' Mısır'da da basılmıştır.
7 - El-İrşad: Bu eser de hadis ilmine dâirdir.
8 - Hilyetu'l-Ebrâr ve şiârü'l-Ahyar fî Telhîsi'd-Deavâti ve'l-Ezkâr) :
Ezkâr-i Nevevî adıyla bilinen bu eserde, 356 bölüm
bulunmaktadır. 1306 da Mısır'da basılmıştır. Şeyh Muhammed Mekkî
El-Fütûhâtü'r-Rabbâniyye ale'l-ezkâri'n-Neveviyye adlı bir şerh yaz-
mıştır. Basılmıştır, Selâhaddin Süyûtî de Ezkârü'l-Ezkâr nâmı altında
telhis etmiştir. Şahâbeddin Remlî'nin Muhtasarü'l-ezkâr'ı vardır.
9 - Et-Tibyân fî âdâbı Hameleti'l-Kur'an: Müellif bu eseri
Muhtârü'l-beyan nâmiyle de kısaltmıştır. Mısır'da iki defa basıl-
mıştır. Şeyh Muhammed İbnü'l-İycî tarafından (Hadîkatü'l-beyan)
adı ile Fransızcaya tercüme edilmiştir.
10 - Mekâsidü'n-Nevevî: Tevhit, ibâdet ve tasavvufa dâir olan
bu eser, 1324'de Beyrut'ta ve Mısır'da basılmıştır.
11 - Minhâcü't-tâlibîn ve umdetü'I-müttakîn: En muteber
Şafiî kitaplarından olan Minhâc, meşhur Şâfiî fakihlerinden Abdül-
kerim Rafii'nin, Şafiî fıkhına dâir yazılan (EI-Muharrer) adli meşhur
ve mûteber eserin özetidir. Nevevî, bu eseri tenkih ve zayıf
kavilleri kaldırdıktan sonra birçok ilâveler de yapmıştır. Çeşitli
defa Mısır'da basıldığı gibi Fransızca tercümesiyle birlikte Profe-
sör Fon Denberç tarafından Leiden'de basılmıştır. Şâfiî fakihleri
bu esere de lâyık olduğu ehemmiyeti vermişler, birçok şerhler yazmış-
lardır. Keşfü'z-zünûn müellifi otuzdan fazla şerh kaydediyor. Minhâc'-
ın meşhur iki şerhi vardır. Biri Remlî'nin, diğeri İbn-i Hacer Hey-
temî'nindir. Remlî'nin şerhi Mısır'da, Heytemî'nin şerhi doğu ve
güney doğu Anadolu ve civârında meşhurdur. Şeyh Zekeriyyâ el-Ensârî,
bu eseri Menheç ismindeki eseri ile hem kısaltmış ve hem de şerh
etmiştir. Minhâcü't-tâlibîn. kenarında Zekeriyyâ el-Ensârî'nin
Menhecü't-tullâb'ı ile birlikte Mısır'da, Mekke'de basılmıştır.
Hatip Şirbînî'nin Minhac şerhi metin ile birlikte dört cilt üzerine ve
Celâleddin Mahallî'nin Minhac şerhi de iki cilt üzerine Mısır'da basıl-
mıştır.
12 - Ravzatu't-tâlibîn ve umdetü'l-müttakîn: Şafiî fıkhına dâir
El-Vecîz'in en büyük şerhi olan Abdülkerim Râfiî'nin Fethü'l-azîz adlı
eserinden tenkih edilmiştir. Ravza, Şâfiî mezhebinde i`timada şâyân
kaynak eserlerdendir. İbnü'l-Mâzi Yemenî Ravzatü't-tâlib_în ünvânı al-
tında özetlemiştir. Şeyh Bürhâneddin tarafından da telhis edilmiş
ve Şâfiî ulemâsından birçokları şerhler yazmışlardır. Celâleddin Sü-
yûtî Ravza'yı, şiir diline çevirip Felâh adını vermiştir. Ravza'yı
en iyi özetleyen Şemseddin Kalyubî (849)'dir.
13 - Tashîhü't-tenbîh: Şâfiî fıkhına dâirdir. Şeyh Ebû Şîrâzî
(476)'nin Şâfiîler arasında elde dolaşan meşhur ve mûteber beş kita-
bından biri olan Et-Tenbîh'in şerhidir. Tenbîh'in kenarında 1329'da
Mısır'da basılmıştır. Et-Tenbîh, Lâtince tercümesi ile birlikte Lei-
den'de yayınlanmıştır.
14 - El-izâhu fi'l-menâsik: Özetlenmiş bir eserdir. Delilleri kaldırarak
İbnü's-Salâh Şehrezûrî'nin kitabını telhis etmiştir. Basılmıştır.
Nûreddin Aliyyü's-Sühreverdî'nin bir şerhi vardır.
15 - El-Mecmû': El-Mühezzeb'in şerhidir. Dokuz cilttir. Takıy-
yüddîn Sübkî'nin Tekmile'si ve Râfiî'nin Şerh-i kebîr'i ve İbn-i Hacer-i
Askalânî'nin (Et-Telhîsü'l-habîr fî tahrîci ahâdîsi'r-Râfüyyi'l-kebir)
ile birlikte 12 cilt üzerine Mısır'da basılmıştır.
16 - Tabakât-ı fukahâ: Te'liflerinin hepsi de çok değerli olup
Nevevî merhumun ilminin faziletine şahitlik etmektedir.
Mevlâ makâmını cennet etsin