İlkyardımda bilinmesi gerekenler
Sağlıklı bir yaşam için hepimizin bilmesi gereken küçük ama önemli detaylar
Kanama, kırık, bayılma, yanık, böcek sokması ve göze yabancı cisim kaçması gibi her zaman karşılaşabileceğimiz sağlık sorunları ile ilgili bilmeniz gereken ilkyardım kuralları
KANAMALAR
Vücudun herhangi bir yerinden aşırı kanama varsa bunun bir an önce durdurulması hayati önem taşır
Kanayan yeri ve etrafını dikkatlice temizleyip, kanama odağının neresi olduğunu tam olarak anlamaya çalışın
Sargı bezi ya da temiz bir bezle yaranın üzerini tam olarak kapatıp, elinizle kanayan yerin üzerine baskı uygulayın
Kolu ya da bacağı yukarı doğru ve kalp seviyesinin üzerine kaldırarak, kan akışını dindirmeye çalışın
Bunu yaparken kaldırdığınız kol ya da bacakta kırık şüphesi olmadığından özellikle emin olun
Yara yeri üzerine sargı bezi ya da temiz bir bezle basarak tampon uygulayın Bunun yarayı tamamen örtmesi gerekmektedir Bastırarak yara yeri üzerinde dikkatlice basınç uygulayın Daha sonra sargı bezi ile iyice sarın
Kanamanın halen kesilmediği görülürse, daha kalınca bir tamponu aynı sargı üzerinden iyice sarın Bunun kanama odağının üzerinde ve aşağı yukarı basınç uygulayacak şekilde olmasına dikkat edin
Eğer buna rağmen kanama durmuyorsa, kanayan yerin gerisinde, vücuda yakın olan ana atardamarın üzerine elinizle baskı uygulayıp, kan akışının azalmasını sağlayın
Ana atardamara 19 dk’dan çok direkt baskı uygulamayın ve damar üzerinde herhangi bir sıkı t urnike ya da bağ bağlamayın
Hastayı bacakları gövdeden yukarı durumda olacak şekilde yatırarak derhal bir sağlık kurumuna gönderin
KÜÇÜK DERİ YARALANMALARI VE KANAMALAR
Yara üzerinde pis, kir, toz, toprak varsa öncelikle bunları temizleyin; mümkünse temizve bol suyla yıkayın Temiz bir sargı bezi ya da bez parçası ile üzerini geçici olarak kapatın Bir süre yara yerinin üzerine elinizle basınç uygulayarak kanamayı durdurun Daha sonra temiz bir pamuk parçası ile yaranın üzerini iyice kurulayıp temizleyin Çıkan kanların oluşturduğu pıhtılar varsa çekip almayın; Bunlar kanamanın durdurulmasını sağlayan oluşumlardır
Yaranın ve etrafını Betadin solüsyonu ile iyice temizleyin Bu yaranın mikrop kapmasını engellemeye yarayacaktır
Varsa yara bandı ile yara yerini tam olarak kapatın Yara yeri büyükse steril bir gazlı bez ile yara yerini tam olarak kapatıp, sargı bezi ile sarın
Daha sonra yara iyileşinceye kadar düzenli olarak pansuman uygulayın Yarada sizi endişelendiren bir durum varsa derhal doktorunuza başvurun
KIRIKLAR
Kırık şüphesi olan yerde; Ağrı, şişlik, duyarlılık, şekil bozukluğu, fonksiyon bozukluğu, hareket anormalliği (olmaması gereken hareket) görülebilir
Yapılması gerekenler:
Her zaman öncelikle kanama olup olmadığını kontrol edin Eğer kanama varsa öncelikle kanamayı kontrol edin ve yarayı sarın
Kırık olan yerin hareketine izin vermeyin Gördüğünüz herhangi bir şekil bozukluğunu asla düzeltmeye çalışmayın
Kırık yerininhareketine izin vermeyecek şekilde kol ya da bacağı atel ile destekleyin Bunu yaparken her zaman kırık yerinin üzerindeki eklemi de içine alacak şekilde atel uygulaması yapmaya dikkat edin Eklemin hareketine izin verilmemesi kırık yerinin iyice sabitleştirilmesine olanak sağlayacaktır
OMURGA VE BOYUN KIRIKLARI
Omurga kırıkları, omurilik zedelenmelerine ve felce neden olabileceği için, daima çok ciddi ve dikkatlice değerlendirilmelidir
Hastayı sakinleştirip, kesinlikle kımıldamamasını sağlayın Hareket etmesine engel olacak şekilde vücudunun etrafını giysi, palto vb şeylerle destekleyin
Boynunu ve başını hiç oynatmayacak şekilde oldukça dikkatli destekleyin
Derhal acil tıbbi yardım isteyin
BAYILMALAR
Bayılanbir kişiyi yere sırtüstü uzatıp, bacaklarını yukarı doğru kaldırın ve rahat nefes almasını sağlayın Solunum hızını ve nabzını kontrol edin
Yanıt durumunu değerlendirin Anormalbir durum varsa derhal tıbbi yardım isteyin
Hasta kendine gelinceye kadar kontrolünüzü sürdürün
Hastanın kısa sürede (5-10 dk) kendine gelmesi beklenir Gelmiyorsa derhal tıbbi yardım isteyin
Hasta kendine gelmeye başladıysa onu sakinleştirerek yavaş yavaş oturma konumuna getirin
Düştüğü sırada herhangi bir yerinin yaralanıp yaralanmadığını kontrol edin
Yiyecek-içecek vermeyiniz
YANIKLAR
Yanığın bulunduğu yer ve yanık alanı önemlidir
Yanığın alanı büyüdükçe şok olasılığı artmaktadır Vücut yüzeyinin %15’inden fazlasını kapsayan yanıklar ölüm tehlikesi oluşturabilir
Yanık alanı enfeksiyonlar açısından ciddi bir risk yaratmaktadır
Çapı 2-3 cm’den büyük, derinin altına kadar inen yanıklar ve elektrik yanıkları mutlaka hastanede doktor kontrolünde tedavi edilmelidir
Yanık yeri olaydan hemen sonra temiz soğuk bir suyla, mümkünse musluk altında 5-10 dakika tutulmalıdır
Yanık yerine asla yağ, krem, diş macunu, kolonya, pudro gibi maddeler uygulanmamalıdır
Eğer yanık yerinde üzerinde içi sıvı dolu küçük kesecikler (veziküller) oluşmuşsa bunları kesnlikle ellemeyin ve patlatmayın
Yanık nedeni parmak ve ellerde şişme oluşabileceğinden yüzük, saat vb gibi maddeler çıkarılmalıdır
Yanık yerinin enfeksiyon açısından ciddi bir risk taşıdığını kesinlikle unutmayın
Yanık alanını ve etrafını Betadin solüsyonu ile temizleyin
Temiz bir sargı beziyle yanık yerinin üstünü tam olarak kapatın Kesinlikle pamuk kullanmayın
Yanık yerini basınç ve sürtünmeden korumak gereklidir Bu nedenle yanık yerinin üzerine çok sıkı bandaj uygulamayın
Yanık pansumanı için derhal bir sağlık kurumuna başvurun
BÖCEK SOKMALARI
Böceğin soktuğu yer kesinlikle kaşınmamalı, üzerine buz ya da soğuk kompres uygulanarak şişliğin oluşması azaltılmaya çalışılmalıdır
Böceğin soktuğu yer ağız boşluğundaysa (dil, boğaz) oluşabilcek şişlik ve reaksiyon boğulma tehlikesi yaratabilir Bu nedenle derhal hekime başvurulması yerinde olacaktır
GÖZDE YABANCI CİSİM
Gözün tahriş olduğu durumlarda temiz ve bol bir suyla göz iyice yıkanmalıdır Bunu yaparken göze kesinlikle elle temas edilmemesi ve ovuşturulmaması uygun olacaktır Steril bir gazlı bezi göz ve çevresini iyice örtecek şekilde kapatın Bunu yaparken uyguladığınız tamponun göze basınç uygulamamasına dikkat edin
Şüphelendiğiniz bir durum ya da gözde aşırı tahriş varsa, derhal doktorunuza başvurun
Sağlıklı bir yaşam için hepimizin bilmesi gereken küçük ama önemli detaylar
Kanama, kırık, bayılma, yanık, böcek sokması ve göze yabancı cisim kaçması gibi her zaman karşılaşabileceğimiz sağlık sorunları ile ilgili bilmeniz gereken ilkyardım kuralları
KANAMALAR
Vücudun herhangi bir yerinden aşırı kanama varsa bunun bir an önce durdurulması hayati önem taşır
Kanayan yeri ve etrafını dikkatlice temizleyip, kanama odağının neresi olduğunu tam olarak anlamaya çalışın
Sargı bezi ya da temiz bir bezle yaranın üzerini tam olarak kapatıp, elinizle kanayan yerin üzerine baskı uygulayın
Kolu ya da bacağı yukarı doğru ve kalp seviyesinin üzerine kaldırarak, kan akışını dindirmeye çalışın
Bunu yaparken kaldırdığınız kol ya da bacakta kırık şüphesi olmadığından özellikle emin olun
Yara yeri üzerine sargı bezi ya da temiz bir bezle basarak tampon uygulayın Bunun yarayı tamamen örtmesi gerekmektedir Bastırarak yara yeri üzerinde dikkatlice basınç uygulayın Daha sonra sargı bezi ile iyice sarın
Kanamanın halen kesilmediği görülürse, daha kalınca bir tamponu aynı sargı üzerinden iyice sarın Bunun kanama odağının üzerinde ve aşağı yukarı basınç uygulayacak şekilde olmasına dikkat edin
Eğer buna rağmen kanama durmuyorsa, kanayan yerin gerisinde, vücuda yakın olan ana atardamarın üzerine elinizle baskı uygulayıp, kan akışının azalmasını sağlayın
Ana atardamara 19 dk’dan çok direkt baskı uygulamayın ve damar üzerinde herhangi bir sıkı t urnike ya da bağ bağlamayın
Hastayı bacakları gövdeden yukarı durumda olacak şekilde yatırarak derhal bir sağlık kurumuna gönderin
KÜÇÜK DERİ YARALANMALARI VE KANAMALAR
Yara üzerinde pis, kir, toz, toprak varsa öncelikle bunları temizleyin; mümkünse temizve bol suyla yıkayın Temiz bir sargı bezi ya da bez parçası ile üzerini geçici olarak kapatın Bir süre yara yerinin üzerine elinizle basınç uygulayarak kanamayı durdurun Daha sonra temiz bir pamuk parçası ile yaranın üzerini iyice kurulayıp temizleyin Çıkan kanların oluşturduğu pıhtılar varsa çekip almayın; Bunlar kanamanın durdurulmasını sağlayan oluşumlardır
Yaranın ve etrafını Betadin solüsyonu ile iyice temizleyin Bu yaranın mikrop kapmasını engellemeye yarayacaktır
Varsa yara bandı ile yara yerini tam olarak kapatın Yara yeri büyükse steril bir gazlı bez ile yara yerini tam olarak kapatıp, sargı bezi ile sarın
Daha sonra yara iyileşinceye kadar düzenli olarak pansuman uygulayın Yarada sizi endişelendiren bir durum varsa derhal doktorunuza başvurun
KIRIKLAR
Kırık şüphesi olan yerde; Ağrı, şişlik, duyarlılık, şekil bozukluğu, fonksiyon bozukluğu, hareket anormalliği (olmaması gereken hareket) görülebilir
Yapılması gerekenler:
Her zaman öncelikle kanama olup olmadığını kontrol edin Eğer kanama varsa öncelikle kanamayı kontrol edin ve yarayı sarın
Kırık olan yerin hareketine izin vermeyin Gördüğünüz herhangi bir şekil bozukluğunu asla düzeltmeye çalışmayın
Kırık yerininhareketine izin vermeyecek şekilde kol ya da bacağı atel ile destekleyin Bunu yaparken her zaman kırık yerinin üzerindeki eklemi de içine alacak şekilde atel uygulaması yapmaya dikkat edin Eklemin hareketine izin verilmemesi kırık yerinin iyice sabitleştirilmesine olanak sağlayacaktır
OMURGA VE BOYUN KIRIKLARI
Omurga kırıkları, omurilik zedelenmelerine ve felce neden olabileceği için, daima çok ciddi ve dikkatlice değerlendirilmelidir
Hastayı sakinleştirip, kesinlikle kımıldamamasını sağlayın Hareket etmesine engel olacak şekilde vücudunun etrafını giysi, palto vb şeylerle destekleyin
Boynunu ve başını hiç oynatmayacak şekilde oldukça dikkatli destekleyin
Derhal acil tıbbi yardım isteyin
BAYILMALAR
Bayılanbir kişiyi yere sırtüstü uzatıp, bacaklarını yukarı doğru kaldırın ve rahat nefes almasını sağlayın Solunum hızını ve nabzını kontrol edin
Yanıt durumunu değerlendirin Anormalbir durum varsa derhal tıbbi yardım isteyin
Hasta kendine gelinceye kadar kontrolünüzü sürdürün
Hastanın kısa sürede (5-10 dk) kendine gelmesi beklenir Gelmiyorsa derhal tıbbi yardım isteyin
Hasta kendine gelmeye başladıysa onu sakinleştirerek yavaş yavaş oturma konumuna getirin
Düştüğü sırada herhangi bir yerinin yaralanıp yaralanmadığını kontrol edin
Yiyecek-içecek vermeyiniz
YANIKLAR
Yanığın bulunduğu yer ve yanık alanı önemlidir
Yanığın alanı büyüdükçe şok olasılığı artmaktadır Vücut yüzeyinin %15’inden fazlasını kapsayan yanıklar ölüm tehlikesi oluşturabilir
Yanık alanı enfeksiyonlar açısından ciddi bir risk yaratmaktadır
Çapı 2-3 cm’den büyük, derinin altına kadar inen yanıklar ve elektrik yanıkları mutlaka hastanede doktor kontrolünde tedavi edilmelidir
Yanık yeri olaydan hemen sonra temiz soğuk bir suyla, mümkünse musluk altında 5-10 dakika tutulmalıdır
Yanık yerine asla yağ, krem, diş macunu, kolonya, pudro gibi maddeler uygulanmamalıdır
Eğer yanık yerinde üzerinde içi sıvı dolu küçük kesecikler (veziküller) oluşmuşsa bunları kesnlikle ellemeyin ve patlatmayın
Yanık nedeni parmak ve ellerde şişme oluşabileceğinden yüzük, saat vb gibi maddeler çıkarılmalıdır
Yanık yerinin enfeksiyon açısından ciddi bir risk taşıdığını kesinlikle unutmayın
Yanık alanını ve etrafını Betadin solüsyonu ile temizleyin
Temiz bir sargı beziyle yanık yerinin üstünü tam olarak kapatın Kesinlikle pamuk kullanmayın
Yanık yerini basınç ve sürtünmeden korumak gereklidir Bu nedenle yanık yerinin üzerine çok sıkı bandaj uygulamayın
Yanık pansumanı için derhal bir sağlık kurumuna başvurun
BÖCEK SOKMALARI
Böceğin soktuğu yer kesinlikle kaşınmamalı, üzerine buz ya da soğuk kompres uygulanarak şişliğin oluşması azaltılmaya çalışılmalıdır
Böceğin soktuğu yer ağız boşluğundaysa (dil, boğaz) oluşabilcek şişlik ve reaksiyon boğulma tehlikesi yaratabilir Bu nedenle derhal hekime başvurulması yerinde olacaktır
GÖZDE YABANCI CİSİM
Gözün tahriş olduğu durumlarda temiz ve bol bir suyla göz iyice yıkanmalıdır Bunu yaparken göze kesinlikle elle temas edilmemesi ve ovuşturulmaması uygun olacaktır Steril bir gazlı bezi göz ve çevresini iyice örtecek şekilde kapatın Bunu yaparken uyguladığınız tamponun göze basınç uygulamamasına dikkat edin
Şüphelendiğiniz bir durum ya da gözde aşırı tahriş varsa, derhal doktorunuza başvurun
