Hz. Muhammed'in (asm) Mucize Ahlakı Peygamberimiz'in (asm) mucize olan yüce ahlâkı nasıldı, misaller verebilir misiniz?
Yeryüzünde “EN GÜVENİLİR” insan: HZ. MUHAMMED (asm) Peygamberimizin güvenilir oluşunu düşmanları bile kabul etmişler, daha peygamberlik gelmeden önce O’na (asm) “El-Emin” ünvanını vermişlerdir.
Abdullah bin Abbas’tan rivayetle:
Ebu Cehil Hz. Muhammed’e (asm) dedi ki: “Biz seni yalanlamıyoruz, biz sana gelen kitabı yalanlıyoruz.”
Bunun üzerine Allah: “Şüphesiz onlar seni yalanlamıyorlar” mealindeki ayeti indirmiştir. (Tirmizi)
Kureyş ahalisi Kâbe’nin inşasında Hacerü’l-Esved’i yerine kimin koyacağı hususunda anlaşmazlığa düşünce aralarında hakem seçmeye karar verdiler. Oraya ilk kim gelirse onu hakem kılacaklardı. Derken Hz. Muhammed (asm) çıkageldi. (Bu henüz kendisine peygamberlik gelmeden önceydi.) Dediler ki:
“Bu Muhammed’dir. Bu kendisine son derece güvenilen bir zattır. Yani emindir. Onun hakem olmasına hepimiz yürekten razıyız. Hakemliğini kabul ediyoruz.” (İmam-ı Suyuti)
Bizans kralı Hirakliyus Ebu Süfyan’a sordu: “Hz. Muhammed peygamberlik iddiasında bulunmadan önce kendisini yalanla suçlar mıydınız?”
Ebu Süfyan: “Hayır” diye cevap verdi. (Buhari)
Yeryüzünde “EN ŞEFKATLİ, EN MERHAMETLİ” insan: HZ. MUHAMMED (asm) Cenab-ı Hak Kur'ân-ı Kerim’de Peygamber Efendimiz’in (asm) şefkat ve merhameti hakkında şöyle buyurmuştur:
“Şanım hakkı için, size kendinizden öyle (izzetli) bir peygamber geldi ki, sıkıntıya düşmeniz ona ağır gelir; size düşkündür, mü’minlere karşı çok şefkatlidir, merhametlidir.” (Tevbe, 128)
O’nun (asm) merhameti, ihsan ve iyiliği de inanan-inanmayan herkese ulaşmıştır.
Hz. Muhammed’in (asm) Uhud savaşında mübarek dişi şehit edilip yüzünden de yaralandığı zaman bu durum ashabın çok gücüne gitti ve dediler ki: “Onlara beddua etseniz ya!”Hz. Muhammed (asm) de:
“Ben lanetleyici olarak gönderilmedim. Ben ancak Hakk’a çağırıcı ve rahmet olarak gönderildim” diyerek şu duada bulundu:
“Allah’ım kavmime hidayet et, çünkü onlar bilmiyorlar.” (İmam-ı Suyuti)
Bir bedevi geldi. Hz. Muhammed’den (asm) bir şey istedi. Hz. Muhammed (asm) ona istediğini verdikten sonra:
“Sana iyilikte bulundum değil mi?” diye sorunca Bedevî:
“Hayır, bana iyilikte bulunmadın” diye cevap verdi. Bunun üzerine Müslümanlar öfkelenip ona hücum etmek istediler.
Hz. Muhammed (asm):
“Yapmayın!” diye işaret etti. Sonra evine girip biraz daha istediği şeyden yolladı ve:
“Nasıl, şimdi sana ihsan etmiş oldum mu?” diye sordu. Bedevi de:
“Evet, Allah seni ve ehlini ve bütün kabileni hayır ile mükâfatlandırsın” dedi. Hz. Muhammed (asm) daha sonra:
“Demin söylediğin sözden ashabımın kalbinde sana karşı bir nefret uyanmış olabilir. Haydi, onların yanında da benim önümde söylediğin sözleri tekrar et de, gönüllerinde sana karşı besledikleri kötü duygu gidiversin” tavsiyesinde bulundu. (İmam-ı Suyuti)
Yeryüzünde “EN YUMUŞAK HUYLU” insan: HZ. MUHAMMED (asm) "İşte Allah’tan bir rahmet iledir ki, sen onlara yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı kalpli olsaydın, elbette (onlar) etrafından dağılırlardı." (Al-i İmran, 159)
Peygamberimiz (asm), peygamberliğinden önce de, sonra da insanların en halimi, en yumuşak huylusuydu. Hayatı boyunca bu meziyetini devam ettirmiştir. Cenab-ı Hak da kendisini korumuş ve bu sıfatından dolayı övmüştür.
Hz. Enes’den (ra):
“Resulullah (asm) ile birlikte idim. Üstünde yünden yapılmış kaba ve sert bir cübbe vardı. Bir bedevi gelip cübbesini öyle bir çekti ki, mübarek boynu tahriş oldu. Sonra bedevi ona:
“Haydi şu iki deveme, yanında bulunan ganimet mallarından mal yüklet! Sen babanın ve kendi malından yükletmiyorsun ya!” Bunun karşısında Resulullah (asm) sükût buyuruyordu. Biraz sonra bedeviye sordu:
“Şimdi söyle bakalım bana yaptığın bu kötülüğüne kısas yapılacak mı?” Bedevi:
“Hayır.” dedi. Resulullah (asm):
“Niçin?” diye sordu. Bedevi şöyle cevap verdi:
“Çünkü sen kötülüğe kötülükle mukabele etmezsin de ondan.” Resulullah (asm) bu söz karşısında sadece güldü ve bir deveye arpa, diğerine de hurma yüklenmesini emretti." (Sahih-i Buhari)
Yeryüzünde “EN HAYALI, EN EDEBLİ” insan: HZ. MUHAMMED (asm) Peygamber Efendimiz (asm) son derece hayâ sahibi idi. Ayıp olan şeylere karşı adeta gözleri yumuktu. Cenab-ı Hak Kur'ân-ı Kerimde mealen şöyle buyurmuştur:
“Çünkü bu haliniz, peygambere eziyet veriyor, fakat (o) sizden utanıyor. Allah ise Hak(kı söylemek)’ten çekinmez.” (Ahzab, 53)
İbnu Mes'ud (ra) anlatıyor:
"Resûlullah (asm):
"Allah'tan hakkıyla hayâ edin!" buyurdular. Biz:
"Ey Allah'ın Resûlü, elhamdülillah, biz Allah'tan hayâ ediyoruz" dedik. Ancak O (asm), şu açıklamayı yaptı:
"Söylemek istediğim bu (sizin anladığınız hayâ) değil. Allah'tan hakkıyla hayâ etmek, başı ve onun taşıdıklarını, batnı ve onun ihtivâ ettiklerini muhâfaza etmen, ölümü ve toprakta çürümeyi hatırlamandır. Kim âhireti dilerse dünya hayatının zinetini terketmeli, âhireti bu hayata tercih etmelidir. Kim bu söylenenleri yerine getirirse, Allah'tan hakkıyla hayâ etmiş olur." (Tirmizî)
"Peygamber Efendimiz (asm) öylesine hayâ ve edep sahibi idi ki, hiç kimseye hoşlanmadığı şeyle (hayâ ve iyiliğinden dolayı) hitâp etmezdi." (İmam-ı Buhari Kitabu’l-Menakıb)
Hz. Aişe’den (ra):
“Kendilerine bir kimsenin, hoşlanmadığı bir şeyi yaptığı haber verilince:
“Neden falan kimse böyle diyor, böyle yapıyor?” demezdi. Umumi manada şöyle buyururlardı:
“Niçin böyle yapıyorlar veya diyorlar?” derdi. Bu şekilde o adamı yaptığı veya söylediği işten alıkoyardı ve adını vermezdi.” (Ebu Dâvud)
Yeryüzünde “EN CESUR, EN YİĞİT” insan: HZ. MUHAMMED (asm) Savaşa gidecek gönüllüler yazılmaya başladığında hiç değişmeyen bir adet vardı. O’nun (asm) ismi daima ilk sırada olurdu. Fakat cesareti hiçbir zaman galibin zulmüne dönüşmezdi. Düşmanını yenince affederdi.
Hz. Ali (ra) anlatıyor:
“Biz savaş kızıştığında gözler öfkeden kıpkırmızı kesildiğinde O’nun (asm) arkasına sığınırdık. Çünkü düşmana ondan daha yakın kimse olmazdı. Bedir günü kendimi gördüm; hepimiz Resulullah’la (asm) korunuyorduk. Zira o gün O (asm) düşmana hepimizden daha yakındı ve hepimizden hızlı ve cesur hücum ediyordu. Denildi ki cesur ve çok güzel harp eden kişi, düşman yaklaştığı zaman, hemen Hz. Muhammed’in (asm) yanı başında yer alırdı. Çünkü düşmana en yakın o olurdu.” (Beyhaki)
Yeryüzünde “EN CÖMERT” insan: Hz. Muhammed (asm) Cömertlik bakımından da Peygamber Efendimiz’e (asm) kimse yetişemezdi. Sahabeler O’nun (asm) cömertliğini denizin dalgalarına benzeterek anlatırlardı. Abdullah bin Cabir (ra) O’nun (asm) bu özelliğini:
“Kendisinden bir şey istenip de ‘hayır’ dediği görülmemiştir.” diyerek ifade etmiştir.
Hz. Ebu Hureyre’den (ra):
Bir adam gelip Resulullah’dan (asm) bir şey istedi. Bunun üzerine Allah’ın Resulü (asm) başka bir adamdan onun için otuz ölçek ödünç alıp verdi. Sonra alacaklı borcunu istemeye gelince ona tam altmış ölçek verdi ve sebebini izah ederek şöyle buyurdu:
“Verdiğimin yarısı alacağındır. Diğer yarısı ise bizden sana olan bir ihsandır.” (Tirmizi)
Hz. Enes (ra) dedi ki: “Allah’ın Resulü (asm) yarına hiç bir şey saklamazlardı.” (Tirmizi)
O’nun (asm) cömertliğine dair olan haberler ve hadiseler kitaplarda sayılamayacak kadar çokça bulunmaktadır.
Yeryüzünde “EN MÜTEVAZİ” insan: HZ.MUHAMMED (asm) Peygamber Efendimiz’in (asm) tevazusu kimsede bulunmayacak kadar büyük ve emsalsizdi. Zira O (asm) o kadar alçak gönüllü idi ki; kendisinin övülmesinden hiçbir zaman hoşlanmadı.
İbn-i Abbas’tan rivayet edilmiştir:
“Hz. Muhammed (asm), kral bir peygamber olmakla, kul bir peygamber olmak arasında bırakıldı da O (asm), kul bir peygamber olmayı tercih etti.” (Beyhaki)
Hz. Ömer’in (ra) naklettiği bir hadis-i şerifte:
“Nasranîlerin Meryem oğlu İsa’yı (as) övdükleri gibi beni övmeyin. Ben ancak bir kulum. Allah’ın kulu ve Resulü deyiniz bana yeter.” (İmam-ı Buhari)
Bir defasında kendisine: “Ey kâinatın hayırlısı” diye hitap eden kişiye: “İşte o İbrahim’dir” demiştir. (İmam-ı Müslim)
Yeryüzünde “EN ADÂLETLİ” lider: HZ. MUHAMMED (asm) “Resulullah (asm) kimseyi suçundan ötürü eleştirmezdi. Yahut birinin iftirasıyla diğerini cezalandırmazdı. Birinin aleyhine konuşan kimseyi iyice tetkik etmeden doğrulamazdı.” (Tirmizi)
Huneyn Savaşı'na katılan bir sahâbî anlatır:
"Ben devemin üzerinde Hz. Peygamber'in (asm) yanında ilerliyordum. Ayağımda sert pabuç vardı. Devem Peygamber'in (asm) devesini sıkıştırdığında pabucumun kenarı Resûlullah'ın (asm) baldırına dokunarak rahatsız ediyordu. Bunun üzerine Resûlullah (asm) ayağıma kamçı ile vurarak "Canımı yakıyorsun, arkamdan yürü!" dedi. Ben de onun yanından savuştum. Ertesi gün Resûlullah (asm) beni istemiş. Kendi kendime "Beni dün ayağını incittiğim için aramıştır" dedim. Yanına geldim. Bana "Sen dün benim ayağımı incitmiş, canımı yakmıştın. Ben de senin ayağına kamçı ile vurmuştum. Seni bunun karşılığını ödemek için çağırdım" dedi ve bana seksen koyun verdi". (Taberi 3, 93)
Yeryüzünde “RABBİNE EN ÇOK GÜVENEN” insan: Hz. Muhammed (asm) “Kim Allah’a tevekkül ederse, artık O ona yeter!” (Talâk, 3)
Resûlullâh Efendimiz 'in (asm) her adımında tevekkül eseri görmek mümkündür. O (asm), evine girip çıkarken, yatıp kalkarken, hülasa her türlü işinde bu hâlet-i rûhiye ile hareket ederdi.
İbn-i Abbas der ki;
“Hasbünallahü ve ni’mel-vekil (Allah bize yeter) cümlesini Hz. İbrahim (as) ateşe atıldığı zaman söyledi. Aynı sözü Hz. Muhammed (asm) de söyledi. Şöyle ki, kendisine; “İnsanlar size karşı ordu hazırladılar. O halde onlardan korkunuz” dedikleri zaman, bu söz onların imanını artırdı ve “Allah (cc)bize yeter, o ne güzel vekildir” dediler.” (Buhari, Nesai)
Hz. Peygamber (asm) Necid’in Nahl denilen mevkiinde Gatafan ve Muhacir kabileleriyle savaştı. Bir ara Müslümanların bir gaflet anından yararlanan Gavres bin Haris isimli bir kişi elinde kılıcı olduğu halde gelip, Hz. Peygamber'in (asm) tepesine dikildi ve: “Seni benim elimden kim kurtarabilir!” diye haykırdı. Hz. Peygamber (asm); “Allah (cc) kurtarabilir” dediler. Bunun üzerine adamın kılıcı birdenbire elinden düştü. Hz. Peygamber (asm) bu düşen kılıcı alarak, ona; “Peki şimdi sen söyle bakalım, seni benim elimden kim kurtarabilir?” buyurdular. Gavres; “Bana merhamet et” dedi. Hz. Peygamber (asm)de ona; “Sen Allah'tan başka ilah olmadığına şehadet eder misin?” diye sordular. O ise, “Hayır, fakat sana söz veriyorum ki, bundan böyle seninle savaşmayacağım ve seninle savaşanların yanında yer almayacağım” dedi. Gavres’ten bu sözü alan Hz. Peygamber (asm) onu serbest bıraktı. Arkadaşlarının yanına dönen Gavres onlara; “Ben şu anda insanların en hayırlısının yanından geliyorum” dedi. (Hayatü’s-Sahabe)
Yeryüzündeki “EN SABIRLI” insan: HZ. MUHAMMED (asm) Allah Resulü'nün (asm) tarif ve tavsiye ettiği sabır, bütün peygamberlerin ortak vasfıdır. Allah'ın dinini tebliğ ederken, hepsi de çeşitli sıkıntılara ve eziyetlere uğramış, yurtlarından çıkarılmış, hükümdarlar tarafından zindanlara atılmıştır. Hatta birçoğu da bu uğurda şehit edilmiştir. Ancak onlar sabrederek vazifelerini yapmaya devam etmişlerdir. Resul-i Ekrem Efendimiz'in (asm) hayatı ise, baştan sona en güzel sabır örnekleri ile doludur.
Sevgili Peygamberimiz'in (asm) İslâm Dini'ni tebliğ yolunda katlandığı zorluklarla alakalı olarak Târık bin Abdullah el-Muhâribî, bir müşahedesini şöyle anlatır:
“Resulullah’ı (asm) Zülmecaz Panayırı'nda üzerinde kırmızı bir elbise olduğu hâlde görmüştüm:
“Ey insanlar! Lâ ilâhe illâllah, deyiniz de kurtulunuz!” diye yüksek sesle hitap ediyordu. Bir adam da elindeki taşla onu takip ediyor ve:
“Ey insanlar, sakın ona inanmayınız, itaat etmeyiniz. Çünkü o yalancıdır” diyerek bağırıyordu. Attığı taşlarla Efendimiz'in (asm) ayak bileklerini kanatmıştı. Oradakilere:
“Kimdir bu zat” diye sordum.
“Bu, Abdulmuttalib oğullarından bir gençtir.” dediler.
“Ya onun ardına düşüp taş atan kimdir, diye sordum.
“O da O’nun amcası Ebû Leheb'dir, dediler.” (Dârekutnî)
Hz. Muhammed (asm) İslamiyet’i tebliğ ederken birçok sıkıntılara maruz kalmıştır. Fakat bunların hepsine mucizevî bir sabır göstermiştir.
Yeryüzündeki “EN KANAATKÂR” insan: Hz. MUHAMMED (asm) Resul-i Ekrem Efendimiz (asm) her hususta olduğu gibi kanaat mevzuunda da bizim için en güzel örnektir. O (asm), eline geçen yığın yığın malları vakit geçirmeden Allah (cc) yolunda harcamış, ihtiyacından fazlasını yanında alıkoymamıştır. Bu sebeple sık sık:
“Allah’ım! Muhammed ailesinin rızkını ihtiyaç miktarı kadar ver.” diye dua etmiştir. (Müslim)
Ebû Derdâ şöyle demiştir:
“Resûlullah (asm) için un elenmezdi ve onun tek bir gömleği vardı.” (Taberânî)
Peygamberimiz hayatı boyunca beyaz ekmek yememiştir.
"Resûlullahın (asm) mübarek hanelerinde et ile ekmek bir arada bulunmazdı. Bir arada bulunduğu zaman da yemekte bulunanlar çok olurdu." (Şemail-i Şerif)
Peygamber Efendimiz'in (asm) vefatından sonra Abdurrahman bin Avf Hazretleri, bir gün misafirlerine et ve ekmek bulunan bir sofra getirdi. Bu arada ağlamaya başladı. Sebebi sorulunca buyurdu ki:
"Peygamber Efendimiz (asm) ve ailesi, dünyadan arpa ekmeğini bile doyuncaya kadar yiyemeden ayrıldılar. Biz şimdi et ile ekmeği bir arada yer olduk. İşte bunun için ağlıyorum." (Şemâil-i Şerîf: 2/289)
Yeryüzündeki “EN VAKUR” insan: Hz. MUHAMMED (asm) Resulullah (asm) bulunduğu meclislerde son derece derli toplu oturur, vakara yakışmayacak herhangi bir durumu görülmezdi. Çoğu zaman sükût hâlinde bulunur, gereksiz hiçbir söz sarf etmezdi.
Ebû Mâlik el-Eşcaî babasının şöyle dediğini rivâyet eder; “Bizler delikanlı iken sık sık Resûlullah'ın (asm) huzurunda otururduk. Allah Resulü'nden (asm) daha uzun süre sükût hâlinde duran birini görmedim. Sahabeleri konuşup lâfa daldıklarında kendisi tebessüm ederdi.” (Heysemî, 298)
Ebu Sais el-Hudri’den (ra):
“Resulullah (asm) mecliste oturduklarında, cübbesiyle ayaklarını ve dizlerini örter, elleriyle kendilerine çeki düzen verirlerdi.” (İmam Ebu Davud, Kitabu’l Edeb)
Yeryüzünde “EN GÜVENİLİR” insan: HZ. MUHAMMED (asm) Peygamberimizin güvenilir oluşunu düşmanları bile kabul etmişler, daha peygamberlik gelmeden önce O’na (asm) “El-Emin” ünvanını vermişlerdir.
Abdullah bin Abbas’tan rivayetle:
Ebu Cehil Hz. Muhammed’e (asm) dedi ki: “Biz seni yalanlamıyoruz, biz sana gelen kitabı yalanlıyoruz.”
Bunun üzerine Allah: “Şüphesiz onlar seni yalanlamıyorlar” mealindeki ayeti indirmiştir. (Tirmizi)
Kureyş ahalisi Kâbe’nin inşasında Hacerü’l-Esved’i yerine kimin koyacağı hususunda anlaşmazlığa düşünce aralarında hakem seçmeye karar verdiler. Oraya ilk kim gelirse onu hakem kılacaklardı. Derken Hz. Muhammed (asm) çıkageldi. (Bu henüz kendisine peygamberlik gelmeden önceydi.) Dediler ki:
“Bu Muhammed’dir. Bu kendisine son derece güvenilen bir zattır. Yani emindir. Onun hakem olmasına hepimiz yürekten razıyız. Hakemliğini kabul ediyoruz.” (İmam-ı Suyuti)
Bizans kralı Hirakliyus Ebu Süfyan’a sordu: “Hz. Muhammed peygamberlik iddiasında bulunmadan önce kendisini yalanla suçlar mıydınız?”
Ebu Süfyan: “Hayır” diye cevap verdi. (Buhari)
Yeryüzünde “EN ŞEFKATLİ, EN MERHAMETLİ” insan: HZ. MUHAMMED (asm) Cenab-ı Hak Kur'ân-ı Kerim’de Peygamber Efendimiz’in (asm) şefkat ve merhameti hakkında şöyle buyurmuştur:
“Şanım hakkı için, size kendinizden öyle (izzetli) bir peygamber geldi ki, sıkıntıya düşmeniz ona ağır gelir; size düşkündür, mü’minlere karşı çok şefkatlidir, merhametlidir.” (Tevbe, 128)
O’nun (asm) merhameti, ihsan ve iyiliği de inanan-inanmayan herkese ulaşmıştır.
Hz. Muhammed’in (asm) Uhud savaşında mübarek dişi şehit edilip yüzünden de yaralandığı zaman bu durum ashabın çok gücüne gitti ve dediler ki: “Onlara beddua etseniz ya!”Hz. Muhammed (asm) de:
“Ben lanetleyici olarak gönderilmedim. Ben ancak Hakk’a çağırıcı ve rahmet olarak gönderildim” diyerek şu duada bulundu:
“Allah’ım kavmime hidayet et, çünkü onlar bilmiyorlar.” (İmam-ı Suyuti)
Bir bedevi geldi. Hz. Muhammed’den (asm) bir şey istedi. Hz. Muhammed (asm) ona istediğini verdikten sonra:
“Sana iyilikte bulundum değil mi?” diye sorunca Bedevî:
“Hayır, bana iyilikte bulunmadın” diye cevap verdi. Bunun üzerine Müslümanlar öfkelenip ona hücum etmek istediler.
Hz. Muhammed (asm):
“Yapmayın!” diye işaret etti. Sonra evine girip biraz daha istediği şeyden yolladı ve:
“Nasıl, şimdi sana ihsan etmiş oldum mu?” diye sordu. Bedevi de:
“Evet, Allah seni ve ehlini ve bütün kabileni hayır ile mükâfatlandırsın” dedi. Hz. Muhammed (asm) daha sonra:
“Demin söylediğin sözden ashabımın kalbinde sana karşı bir nefret uyanmış olabilir. Haydi, onların yanında da benim önümde söylediğin sözleri tekrar et de, gönüllerinde sana karşı besledikleri kötü duygu gidiversin” tavsiyesinde bulundu. (İmam-ı Suyuti)
Yeryüzünde “EN YUMUŞAK HUYLU” insan: HZ. MUHAMMED (asm) "İşte Allah’tan bir rahmet iledir ki, sen onlara yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı kalpli olsaydın, elbette (onlar) etrafından dağılırlardı." (Al-i İmran, 159)
Peygamberimiz (asm), peygamberliğinden önce de, sonra da insanların en halimi, en yumuşak huylusuydu. Hayatı boyunca bu meziyetini devam ettirmiştir. Cenab-ı Hak da kendisini korumuş ve bu sıfatından dolayı övmüştür.
Hz. Enes’den (ra):
“Resulullah (asm) ile birlikte idim. Üstünde yünden yapılmış kaba ve sert bir cübbe vardı. Bir bedevi gelip cübbesini öyle bir çekti ki, mübarek boynu tahriş oldu. Sonra bedevi ona:
“Haydi şu iki deveme, yanında bulunan ganimet mallarından mal yüklet! Sen babanın ve kendi malından yükletmiyorsun ya!” Bunun karşısında Resulullah (asm) sükût buyuruyordu. Biraz sonra bedeviye sordu:
“Şimdi söyle bakalım bana yaptığın bu kötülüğüne kısas yapılacak mı?” Bedevi:
“Hayır.” dedi. Resulullah (asm):
“Niçin?” diye sordu. Bedevi şöyle cevap verdi:
“Çünkü sen kötülüğe kötülükle mukabele etmezsin de ondan.” Resulullah (asm) bu söz karşısında sadece güldü ve bir deveye arpa, diğerine de hurma yüklenmesini emretti." (Sahih-i Buhari)
Yeryüzünde “EN HAYALI, EN EDEBLİ” insan: HZ. MUHAMMED (asm) Peygamber Efendimiz (asm) son derece hayâ sahibi idi. Ayıp olan şeylere karşı adeta gözleri yumuktu. Cenab-ı Hak Kur'ân-ı Kerimde mealen şöyle buyurmuştur:
“Çünkü bu haliniz, peygambere eziyet veriyor, fakat (o) sizden utanıyor. Allah ise Hak(kı söylemek)’ten çekinmez.” (Ahzab, 53)
İbnu Mes'ud (ra) anlatıyor:
"Resûlullah (asm):
"Allah'tan hakkıyla hayâ edin!" buyurdular. Biz:
"Ey Allah'ın Resûlü, elhamdülillah, biz Allah'tan hayâ ediyoruz" dedik. Ancak O (asm), şu açıklamayı yaptı:
"Söylemek istediğim bu (sizin anladığınız hayâ) değil. Allah'tan hakkıyla hayâ etmek, başı ve onun taşıdıklarını, batnı ve onun ihtivâ ettiklerini muhâfaza etmen, ölümü ve toprakta çürümeyi hatırlamandır. Kim âhireti dilerse dünya hayatının zinetini terketmeli, âhireti bu hayata tercih etmelidir. Kim bu söylenenleri yerine getirirse, Allah'tan hakkıyla hayâ etmiş olur." (Tirmizî)
"Peygamber Efendimiz (asm) öylesine hayâ ve edep sahibi idi ki, hiç kimseye hoşlanmadığı şeyle (hayâ ve iyiliğinden dolayı) hitâp etmezdi." (İmam-ı Buhari Kitabu’l-Menakıb)
Hz. Aişe’den (ra):
“Kendilerine bir kimsenin, hoşlanmadığı bir şeyi yaptığı haber verilince:
“Neden falan kimse böyle diyor, böyle yapıyor?” demezdi. Umumi manada şöyle buyururlardı:
“Niçin böyle yapıyorlar veya diyorlar?” derdi. Bu şekilde o adamı yaptığı veya söylediği işten alıkoyardı ve adını vermezdi.” (Ebu Dâvud)
Yeryüzünde “EN CESUR, EN YİĞİT” insan: HZ. MUHAMMED (asm) Savaşa gidecek gönüllüler yazılmaya başladığında hiç değişmeyen bir adet vardı. O’nun (asm) ismi daima ilk sırada olurdu. Fakat cesareti hiçbir zaman galibin zulmüne dönüşmezdi. Düşmanını yenince affederdi.
Hz. Ali (ra) anlatıyor:
“Biz savaş kızıştığında gözler öfkeden kıpkırmızı kesildiğinde O’nun (asm) arkasına sığınırdık. Çünkü düşmana ondan daha yakın kimse olmazdı. Bedir günü kendimi gördüm; hepimiz Resulullah’la (asm) korunuyorduk. Zira o gün O (asm) düşmana hepimizden daha yakındı ve hepimizden hızlı ve cesur hücum ediyordu. Denildi ki cesur ve çok güzel harp eden kişi, düşman yaklaştığı zaman, hemen Hz. Muhammed’in (asm) yanı başında yer alırdı. Çünkü düşmana en yakın o olurdu.” (Beyhaki)
Yeryüzünde “EN CÖMERT” insan: Hz. Muhammed (asm) Cömertlik bakımından da Peygamber Efendimiz’e (asm) kimse yetişemezdi. Sahabeler O’nun (asm) cömertliğini denizin dalgalarına benzeterek anlatırlardı. Abdullah bin Cabir (ra) O’nun (asm) bu özelliğini:
“Kendisinden bir şey istenip de ‘hayır’ dediği görülmemiştir.” diyerek ifade etmiştir.
Hz. Ebu Hureyre’den (ra):
Bir adam gelip Resulullah’dan (asm) bir şey istedi. Bunun üzerine Allah’ın Resulü (asm) başka bir adamdan onun için otuz ölçek ödünç alıp verdi. Sonra alacaklı borcunu istemeye gelince ona tam altmış ölçek verdi ve sebebini izah ederek şöyle buyurdu:
“Verdiğimin yarısı alacağındır. Diğer yarısı ise bizden sana olan bir ihsandır.” (Tirmizi)
Hz. Enes (ra) dedi ki: “Allah’ın Resulü (asm) yarına hiç bir şey saklamazlardı.” (Tirmizi)
O’nun (asm) cömertliğine dair olan haberler ve hadiseler kitaplarda sayılamayacak kadar çokça bulunmaktadır.
Yeryüzünde “EN MÜTEVAZİ” insan: HZ.MUHAMMED (asm) Peygamber Efendimiz’in (asm) tevazusu kimsede bulunmayacak kadar büyük ve emsalsizdi. Zira O (asm) o kadar alçak gönüllü idi ki; kendisinin övülmesinden hiçbir zaman hoşlanmadı.
İbn-i Abbas’tan rivayet edilmiştir:
“Hz. Muhammed (asm), kral bir peygamber olmakla, kul bir peygamber olmak arasında bırakıldı da O (asm), kul bir peygamber olmayı tercih etti.” (Beyhaki)
Hz. Ömer’in (ra) naklettiği bir hadis-i şerifte:
“Nasranîlerin Meryem oğlu İsa’yı (as) övdükleri gibi beni övmeyin. Ben ancak bir kulum. Allah’ın kulu ve Resulü deyiniz bana yeter.” (İmam-ı Buhari)
Bir defasında kendisine: “Ey kâinatın hayırlısı” diye hitap eden kişiye: “İşte o İbrahim’dir” demiştir. (İmam-ı Müslim)
Yeryüzünde “EN ADÂLETLİ” lider: HZ. MUHAMMED (asm) “Resulullah (asm) kimseyi suçundan ötürü eleştirmezdi. Yahut birinin iftirasıyla diğerini cezalandırmazdı. Birinin aleyhine konuşan kimseyi iyice tetkik etmeden doğrulamazdı.” (Tirmizi)
Huneyn Savaşı'na katılan bir sahâbî anlatır:
"Ben devemin üzerinde Hz. Peygamber'in (asm) yanında ilerliyordum. Ayağımda sert pabuç vardı. Devem Peygamber'in (asm) devesini sıkıştırdığında pabucumun kenarı Resûlullah'ın (asm) baldırına dokunarak rahatsız ediyordu. Bunun üzerine Resûlullah (asm) ayağıma kamçı ile vurarak "Canımı yakıyorsun, arkamdan yürü!" dedi. Ben de onun yanından savuştum. Ertesi gün Resûlullah (asm) beni istemiş. Kendi kendime "Beni dün ayağını incittiğim için aramıştır" dedim. Yanına geldim. Bana "Sen dün benim ayağımı incitmiş, canımı yakmıştın. Ben de senin ayağına kamçı ile vurmuştum. Seni bunun karşılığını ödemek için çağırdım" dedi ve bana seksen koyun verdi". (Taberi 3, 93)
Yeryüzünde “RABBİNE EN ÇOK GÜVENEN” insan: Hz. Muhammed (asm) “Kim Allah’a tevekkül ederse, artık O ona yeter!” (Talâk, 3)
Resûlullâh Efendimiz 'in (asm) her adımında tevekkül eseri görmek mümkündür. O (asm), evine girip çıkarken, yatıp kalkarken, hülasa her türlü işinde bu hâlet-i rûhiye ile hareket ederdi.
İbn-i Abbas der ki;
“Hasbünallahü ve ni’mel-vekil (Allah bize yeter) cümlesini Hz. İbrahim (as) ateşe atıldığı zaman söyledi. Aynı sözü Hz. Muhammed (asm) de söyledi. Şöyle ki, kendisine; “İnsanlar size karşı ordu hazırladılar. O halde onlardan korkunuz” dedikleri zaman, bu söz onların imanını artırdı ve “Allah (cc)bize yeter, o ne güzel vekildir” dediler.” (Buhari, Nesai)
Hz. Peygamber (asm) Necid’in Nahl denilen mevkiinde Gatafan ve Muhacir kabileleriyle savaştı. Bir ara Müslümanların bir gaflet anından yararlanan Gavres bin Haris isimli bir kişi elinde kılıcı olduğu halde gelip, Hz. Peygamber'in (asm) tepesine dikildi ve: “Seni benim elimden kim kurtarabilir!” diye haykırdı. Hz. Peygamber (asm); “Allah (cc) kurtarabilir” dediler. Bunun üzerine adamın kılıcı birdenbire elinden düştü. Hz. Peygamber (asm) bu düşen kılıcı alarak, ona; “Peki şimdi sen söyle bakalım, seni benim elimden kim kurtarabilir?” buyurdular. Gavres; “Bana merhamet et” dedi. Hz. Peygamber (asm)de ona; “Sen Allah'tan başka ilah olmadığına şehadet eder misin?” diye sordular. O ise, “Hayır, fakat sana söz veriyorum ki, bundan böyle seninle savaşmayacağım ve seninle savaşanların yanında yer almayacağım” dedi. Gavres’ten bu sözü alan Hz. Peygamber (asm) onu serbest bıraktı. Arkadaşlarının yanına dönen Gavres onlara; “Ben şu anda insanların en hayırlısının yanından geliyorum” dedi. (Hayatü’s-Sahabe)
Yeryüzündeki “EN SABIRLI” insan: HZ. MUHAMMED (asm) Allah Resulü'nün (asm) tarif ve tavsiye ettiği sabır, bütün peygamberlerin ortak vasfıdır. Allah'ın dinini tebliğ ederken, hepsi de çeşitli sıkıntılara ve eziyetlere uğramış, yurtlarından çıkarılmış, hükümdarlar tarafından zindanlara atılmıştır. Hatta birçoğu da bu uğurda şehit edilmiştir. Ancak onlar sabrederek vazifelerini yapmaya devam etmişlerdir. Resul-i Ekrem Efendimiz'in (asm) hayatı ise, baştan sona en güzel sabır örnekleri ile doludur.
Sevgili Peygamberimiz'in (asm) İslâm Dini'ni tebliğ yolunda katlandığı zorluklarla alakalı olarak Târık bin Abdullah el-Muhâribî, bir müşahedesini şöyle anlatır:
“Resulullah’ı (asm) Zülmecaz Panayırı'nda üzerinde kırmızı bir elbise olduğu hâlde görmüştüm:
“Ey insanlar! Lâ ilâhe illâllah, deyiniz de kurtulunuz!” diye yüksek sesle hitap ediyordu. Bir adam da elindeki taşla onu takip ediyor ve:
“Ey insanlar, sakın ona inanmayınız, itaat etmeyiniz. Çünkü o yalancıdır” diyerek bağırıyordu. Attığı taşlarla Efendimiz'in (asm) ayak bileklerini kanatmıştı. Oradakilere:
“Kimdir bu zat” diye sordum.
“Bu, Abdulmuttalib oğullarından bir gençtir.” dediler.
“Ya onun ardına düşüp taş atan kimdir, diye sordum.
“O da O’nun amcası Ebû Leheb'dir, dediler.” (Dârekutnî)
Hz. Muhammed (asm) İslamiyet’i tebliğ ederken birçok sıkıntılara maruz kalmıştır. Fakat bunların hepsine mucizevî bir sabır göstermiştir.
Yeryüzündeki “EN KANAATKÂR” insan: Hz. MUHAMMED (asm) Resul-i Ekrem Efendimiz (asm) her hususta olduğu gibi kanaat mevzuunda da bizim için en güzel örnektir. O (asm), eline geçen yığın yığın malları vakit geçirmeden Allah (cc) yolunda harcamış, ihtiyacından fazlasını yanında alıkoymamıştır. Bu sebeple sık sık:
“Allah’ım! Muhammed ailesinin rızkını ihtiyaç miktarı kadar ver.” diye dua etmiştir. (Müslim)
Ebû Derdâ şöyle demiştir:
“Resûlullah (asm) için un elenmezdi ve onun tek bir gömleği vardı.” (Taberânî)
Peygamberimiz hayatı boyunca beyaz ekmek yememiştir.
"Resûlullahın (asm) mübarek hanelerinde et ile ekmek bir arada bulunmazdı. Bir arada bulunduğu zaman da yemekte bulunanlar çok olurdu." (Şemail-i Şerif)
Peygamber Efendimiz'in (asm) vefatından sonra Abdurrahman bin Avf Hazretleri, bir gün misafirlerine et ve ekmek bulunan bir sofra getirdi. Bu arada ağlamaya başladı. Sebebi sorulunca buyurdu ki:
"Peygamber Efendimiz (asm) ve ailesi, dünyadan arpa ekmeğini bile doyuncaya kadar yiyemeden ayrıldılar. Biz şimdi et ile ekmeği bir arada yer olduk. İşte bunun için ağlıyorum." (Şemâil-i Şerîf: 2/289)
Yeryüzündeki “EN VAKUR” insan: Hz. MUHAMMED (asm) Resulullah (asm) bulunduğu meclislerde son derece derli toplu oturur, vakara yakışmayacak herhangi bir durumu görülmezdi. Çoğu zaman sükût hâlinde bulunur, gereksiz hiçbir söz sarf etmezdi.
Ebû Mâlik el-Eşcaî babasının şöyle dediğini rivâyet eder; “Bizler delikanlı iken sık sık Resûlullah'ın (asm) huzurunda otururduk. Allah Resulü'nden (asm) daha uzun süre sükût hâlinde duran birini görmedim. Sahabeleri konuşup lâfa daldıklarında kendisi tebessüm ederdi.” (Heysemî, 298)
Ebu Sais el-Hudri’den (ra):
“Resulullah (asm) mecliste oturduklarında, cübbesiyle ayaklarını ve dizlerini örter, elleriyle kendilerine çeki düzen verirlerdi.” (İmam Ebu Davud, Kitabu’l Edeb)
