YagmuR
Üye
- Katılım
- 18 Ağu 2006
- Mesajlar
- 2,504
- Tepkime puanı
- 586
- Puanları
- 0
- Yaş
- 35
- Konum
- ¤´ UnuTuLu§taN `¤
- Web sitesi
- www.gencislam.com
Kağıtlara Nişasta Aharının YapIlmasının Sebepleri
1. Renklendirilen veya koyu renklere sahip olan el yapımı fabrikasyon kağıtlarının gözeneklerini iyice kapatmak.
2. Gözenekleri kapanan kağıtlar üzerinde altın, guaj ve sulu noyayla çok daha rahat çalışabilmek.
3. Yumurta aharının gerekli olmadığı, ancak az miktard ahar yapmak istenildiği durumlarda.
4. Yumurta aharı yapılacak kağıtları daha iyi doyurmak ve yumurta aharının daha etkili olabilmesi için.
5. Silinti (tashih) yapmayı kolaylaştırmak için. (silinti belli olmaz)
6. Fırçanın kolayca kaymasını sağlamak.
7. Şikaf (renkli) halkar yapılacak murakka veya kağır üzerine nişasta aharı yapılır. Halkar yapılacak zemin çok parlak ve az emici olmamalıdır.
Ahar Nedir ve Yapılma Sebepleri
Kağıdın yazı yazmaya çok elverişli olması için, üzerine sürülen madde. Ahar kelimesi, yemek yemek manasında kuvvet ifade ettiği gibi, kağıdın sağlam ve kullanışlı hale getirilmesi için bu maddenin sürülmesi sebebiyle de aynı isim kullanılmıştır. Bu işe de kağıdı aharlamak, aharlanan kağıda da aharlı kağıt denilmiştir.
1. Gözenekli, ham olan kağıtların nişasta aharından sonra parlamasını ve kayganlaşmasını sağlar.
2. Gözenekleri kapatarak kağıdın fazla emici olmasını engeller.
3. Altın iyi parlar ve kağıt, altını daha az çeker
4. Silinti (tashih) yapmayı kolaylaştırır ve silinti belli olmaz. Hatayı telafi etmeye yarar.
5. Fırçanın/kamışın kolayca kaymasını sağlar.
6. İnce tezhip yapılacak ve bol altın zemin boyanacaksa veya tamamen altından oluşan zer halkar yapılacaksa yumurta aharı tercih edilir.
Yumurta Aharı Nasıl Yapılır?
Gerekli Malzemeler:
10 Adet çok taze yumurta (ördek yumurtasıda kullanılabilir)
Tülbent
Cam derin kase
Delikli sünger
Avuç ayası kadar şap
Nişasta aharı yapılmış ve yapılmamış kağıtlar
1. Yumurtanın akları sarılarından iyice ayrılarak akları derin kaseye konur. Sarıları hiç karıştırılmaz. Akların içinde şap, el ile döndürülerek çırpılır. Önce yoğurt kıvamına sonra tekrar sıvı hale gelir. İçinde hiç tortu kalmayıncaya kadar çırpılır. Üzerindeki köpük sertleşinceye kadar bekletilip Köpükler atılarak kalanı tülbentten süzülür.
2. Kalan sıvı, sünger yardımı ile kağıtlara ince katlar halinde sürülür. Çok az yumurta aharı isteniyorsa su katıp öyle sürülür. Süngerle sürülebileceği gibi fırça ayrdımıylada sürülür. Nemliyekn üst üste sıralanır, üzerinde ağırlıkla bir hafta bekletilir.
Not: Yumurta aharı kağıdın cinsine göre çok sürüldüğünde çatlar ve yüzey bozulur. Tezhip yapılamaz.
Kağıtları Renklendirici Maddeler
1. Kına: 4 yemek kaşığı kına, 1 litre suda, fındık kadar şap ile kaynatılarak tülbentten süzülür.
2. Kırmızı Lahana: 1 kırmızı lahana, 1 litre suda, fındık kadar şap ile kaynatılarak tülbentten süzülür.
3. Kırmızı soğan kabuğu: Bolca soğan kabuğu, 1 litre suda, fındık kadar şap ile kaynatılarak tülbentten süzülür.
4. Sarı soğan kabuğu: Kırmızı soğan kabuğundaki gibi işlem yapılır.
5. Kahve veya Neskafe: 1 çay bardağı neskafe, 1 litre suda, fındık kadar şap ile kaynatılarak tülbentten süzülür.
6. Çay: 1 su bardağı çay 1 litre suda demlenip, 1 çay kaşığı karbonat ile kaynatılır. İçine fındık kadar şap atılarak süzülür.
7. Sumak: Bolca sumak, 1 litre suda şap ile kaynatılarak süzülür.
8. Defne Yaprağı veya Ayva yağrağı: Renk verekcek kadar yaprak 1 litre su da şap ilekaynatılır ve süzülür
Kağıtların Aharlanması
Ahar : Nişasta, yumurta akı, nişadır, kitre, zamk-ı Arabi, üstübeç, beyaz şap, balık tutkalı, un, hatmi çiçeği, taze gül yaprağı, pirinç gibi maddelerden, yapılan ve ham kâğıtların terbiyesinde kullanılan sıvı. Bu maddeler tek tek veya karışık olarak kullanılır.
Kâğıt iki şekilde aharlanır :
1- Ahar yapılacak madde sıcak suda eritilir, kıvamınca karıştırılıp kâğıt buna daldırılır.
2- Sünger veya pamukla ahar kâğıdın üstüne sürülüp kurutulur. Bir kat ahar sürülmüşse tek aharlı; iki veya daha fazla sürülmüşse çift aharlı denir, buna kısaltılarak çiftâli de denilmiştir. Ahar kâğıda iki veya üç defadan fazla sürülmemelidir, aksi hâlde zamanla çatlar. Ayrıca kâğıda ahar sürüldükten sonra, bir hafta geçmeden kâğıtları mührelemek lâzımdır.
Yazıların çeşitlerine göre aharın cinsi değişir. Yalnız bir tarafına yazı yazılacak kâğıtlara (levha) kalın ahar; kitap yapraklarının iki tarafına ince ahar yapılırdı. Kâğıdın cinsine göre birkaç kat sürüldüğü de olurdu. Meşk kâğıtlarına kolaylık olsun diye kalın ahar sürülmüştür. Âhar ve mührelenmiş kâğıtlar, zamana, rutubet, küf ve kitap kurtlarına karşı daha dayanıklıdır.
Eskiden en güzel aharlar İstanbul'da yapılmıştır. Beyazıt semtinde, eski Askerî Tıbbiye karşısında aharlanmış, mührelenmiş kâğıtların satıldığı eski kitaplarda kayıtlıdır. Ayrıca hattatların kendi kâğıtlarını aharladıkları da bilinmektedir.
Aharlanmış kâğıt mürekkebi emmediği için, yanlış yazıldığında ıslatarak silmek mümkündür. Hattatlar ellerini tükürükleyerek veya yalayarak yanlışlarını düzelttiklerinden «mürekkep yalamak» deyimi ortaya çıkmıştır.
Kaynak: Türk İslam Sanatları Hat Dergisi
1. Renklendirilen veya koyu renklere sahip olan el yapımı fabrikasyon kağıtlarının gözeneklerini iyice kapatmak.
2. Gözenekleri kapanan kağıtlar üzerinde altın, guaj ve sulu noyayla çok daha rahat çalışabilmek.
3. Yumurta aharının gerekli olmadığı, ancak az miktard ahar yapmak istenildiği durumlarda.
4. Yumurta aharı yapılacak kağıtları daha iyi doyurmak ve yumurta aharının daha etkili olabilmesi için.
5. Silinti (tashih) yapmayı kolaylaştırmak için. (silinti belli olmaz)
6. Fırçanın kolayca kaymasını sağlamak.
7. Şikaf (renkli) halkar yapılacak murakka veya kağır üzerine nişasta aharı yapılır. Halkar yapılacak zemin çok parlak ve az emici olmamalıdır.
Ahar Nedir ve Yapılma Sebepleri
Kağıdın yazı yazmaya çok elverişli olması için, üzerine sürülen madde. Ahar kelimesi, yemek yemek manasında kuvvet ifade ettiği gibi, kağıdın sağlam ve kullanışlı hale getirilmesi için bu maddenin sürülmesi sebebiyle de aynı isim kullanılmıştır. Bu işe de kağıdı aharlamak, aharlanan kağıda da aharlı kağıt denilmiştir.
1. Gözenekli, ham olan kağıtların nişasta aharından sonra parlamasını ve kayganlaşmasını sağlar.
2. Gözenekleri kapatarak kağıdın fazla emici olmasını engeller.
3. Altın iyi parlar ve kağıt, altını daha az çeker
4. Silinti (tashih) yapmayı kolaylaştırır ve silinti belli olmaz. Hatayı telafi etmeye yarar.
5. Fırçanın/kamışın kolayca kaymasını sağlar.
6. İnce tezhip yapılacak ve bol altın zemin boyanacaksa veya tamamen altından oluşan zer halkar yapılacaksa yumurta aharı tercih edilir.
Yumurta Aharı Nasıl Yapılır?
Gerekli Malzemeler:
10 Adet çok taze yumurta (ördek yumurtasıda kullanılabilir)
Tülbent
Cam derin kase
Delikli sünger
Avuç ayası kadar şap
Nişasta aharı yapılmış ve yapılmamış kağıtlar
1. Yumurtanın akları sarılarından iyice ayrılarak akları derin kaseye konur. Sarıları hiç karıştırılmaz. Akların içinde şap, el ile döndürülerek çırpılır. Önce yoğurt kıvamına sonra tekrar sıvı hale gelir. İçinde hiç tortu kalmayıncaya kadar çırpılır. Üzerindeki köpük sertleşinceye kadar bekletilip Köpükler atılarak kalanı tülbentten süzülür.
2. Kalan sıvı, sünger yardımı ile kağıtlara ince katlar halinde sürülür. Çok az yumurta aharı isteniyorsa su katıp öyle sürülür. Süngerle sürülebileceği gibi fırça ayrdımıylada sürülür. Nemliyekn üst üste sıralanır, üzerinde ağırlıkla bir hafta bekletilir.
Not: Yumurta aharı kağıdın cinsine göre çok sürüldüğünde çatlar ve yüzey bozulur. Tezhip yapılamaz.
Kağıtları Renklendirici Maddeler
1. Kına: 4 yemek kaşığı kına, 1 litre suda, fındık kadar şap ile kaynatılarak tülbentten süzülür.
2. Kırmızı Lahana: 1 kırmızı lahana, 1 litre suda, fındık kadar şap ile kaynatılarak tülbentten süzülür.
3. Kırmızı soğan kabuğu: Bolca soğan kabuğu, 1 litre suda, fındık kadar şap ile kaynatılarak tülbentten süzülür.
4. Sarı soğan kabuğu: Kırmızı soğan kabuğundaki gibi işlem yapılır.
5. Kahve veya Neskafe: 1 çay bardağı neskafe, 1 litre suda, fındık kadar şap ile kaynatılarak tülbentten süzülür.
6. Çay: 1 su bardağı çay 1 litre suda demlenip, 1 çay kaşığı karbonat ile kaynatılır. İçine fındık kadar şap atılarak süzülür.
7. Sumak: Bolca sumak, 1 litre suda şap ile kaynatılarak süzülür.
8. Defne Yaprağı veya Ayva yağrağı: Renk verekcek kadar yaprak 1 litre su da şap ilekaynatılır ve süzülür
Kağıtların Aharlanması
Ahar : Nişasta, yumurta akı, nişadır, kitre, zamk-ı Arabi, üstübeç, beyaz şap, balık tutkalı, un, hatmi çiçeği, taze gül yaprağı, pirinç gibi maddelerden, yapılan ve ham kâğıtların terbiyesinde kullanılan sıvı. Bu maddeler tek tek veya karışık olarak kullanılır.
Kâğıt iki şekilde aharlanır :
1- Ahar yapılacak madde sıcak suda eritilir, kıvamınca karıştırılıp kâğıt buna daldırılır.
2- Sünger veya pamukla ahar kâğıdın üstüne sürülüp kurutulur. Bir kat ahar sürülmüşse tek aharlı; iki veya daha fazla sürülmüşse çift aharlı denir, buna kısaltılarak çiftâli de denilmiştir. Ahar kâğıda iki veya üç defadan fazla sürülmemelidir, aksi hâlde zamanla çatlar. Ayrıca kâğıda ahar sürüldükten sonra, bir hafta geçmeden kâğıtları mührelemek lâzımdır.
Yazıların çeşitlerine göre aharın cinsi değişir. Yalnız bir tarafına yazı yazılacak kâğıtlara (levha) kalın ahar; kitap yapraklarının iki tarafına ince ahar yapılırdı. Kâğıdın cinsine göre birkaç kat sürüldüğü de olurdu. Meşk kâğıtlarına kolaylık olsun diye kalın ahar sürülmüştür. Âhar ve mührelenmiş kâğıtlar, zamana, rutubet, küf ve kitap kurtlarına karşı daha dayanıklıdır.
Eskiden en güzel aharlar İstanbul'da yapılmıştır. Beyazıt semtinde, eski Askerî Tıbbiye karşısında aharlanmış, mührelenmiş kâğıtların satıldığı eski kitaplarda kayıtlıdır. Ayrıca hattatların kendi kâğıtlarını aharladıkları da bilinmektedir.
Aharlanmış kâğıt mürekkebi emmediği için, yanlış yazıldığında ıslatarak silmek mümkündür. Hattatlar ellerini tükürükleyerek veya yalayarak yanlışlarını düzelttiklerinden «mürekkep yalamak» deyimi ortaya çıkmıştır.
Kaynak: Türk İslam Sanatları Hat Dergisi