Göz damlası, astımlının spreyi, şeker hastasının iğnesi orucu bozar mı?..
Oruçlu iken diş doldurtmak, kaplatmak, çektirmek orucu bozar mı? Buruna, göze, kulağa damlatılan ilaç orucu bozar mı? Kadın özel halin başlayacağı günü de oruca niyet etmeli midir?
Soru: 1 - Oruçlu iken diş doldurtmak, kaplatmak, çektirmek orucu bozar mı?
Cevap: Aslında bu gibi tedavilerde boğazdan aşağıya, bedenden içeriye bir şey gitmezse, mesela kan ve ilaç yutulmazsa oruç bozulmaz. Çünkü orucu bozacak herhangi bir madde ne boğazdan aşağıya kaçmış ne de bedenden içeriye geçmiştir. Öyle ise orucu bozacak bir durum söz konusu olmamıştır. Bununla beraber, oruçlu iken morfinli diş çekiminin orucu bozmayacağı yolunda görüşler ifade ediliyorsa da bunu iftardan sonraya bırakmakta şüpheden kurtulmak için isabet vardır. Acil durumlarda ise buna zaten izin vardır. İğneli, morfinli oruçlar sonra kaza edilerek şüpheden kurtulma yolu tercih edilirse hiçbir şüphe de söz konusu olmaz zaten.
Soru: 2- Buruna, göze, kulağa damlatılan ilaç orucu bozar mı?
Cevap: Bu konuda da farklı tıbbi görüşler vardır. Buna göre, göze, kulağa damlatılan ilaç orucu bozmazsa da, buruna akıtılan ilacın yemek borusu ve mideyle bağlantısı bulunduğundan dolayı orucu bozacağı görüşünü öne çıkaranlar vardır. Demek oluyor ki, buruna akıtılan ilaç içeriye ulaşacak derecede çok olursa orucu bozar, göze, kulağa akıtılan bozmaz. Diyanet ilmihaline de bakılabilir. (İsam)
Soru: 3 - Kadın özel halin başlayacağı günü de oruca niyet etmeli midir? Yoksa adet görme ihtimali olan günde oruca niyet etmese de olur mu?
Cevap: Adet göreceğini sandığı günü de oruca niyet etmesi uygun olur. Özel hal başlamazsa orucunu sürdürür. Başlarsa hemen bırakır. Bir karışıklık söz konusu olmaz. Hatta iftar saatine yakın da olsa adetin başlamasıyla orucun bozulması uygun olur. O halde iken oruç tutulmaz.
Soru: 4- İlaç alıp da adeti Ramazan'dan sonraya tehir ettirmek caiz olur mu?
Cevap: Caiz olsa da sıhhi açıdan mahzur ihtimali akla gelmektedir. Zira her bünye ilaç almaya müsait olmayabiliyor. En iyisi, oruç tutulmalı, özür başlayınca bırakılmalı, yenen günleri de sonra kaza ederek borçtan kurtulma yolu tercih edilmeli, ilaç alarak zorlamaya gerek duyulmamalıdır.
Çünkü "tut" emri de dini emirdir. Adet başlayınca "ye" emri de.. Bu sebeple tutunca itaat etmiş de tutmayınca isyana yönelmiş olunmaz. Belki her iki halde de Rabb'imizin emrine uyulmuş, ikisinden de sevap kazanılmış olunur. Bundan dolayı bir maneviyat büyüğünün hanımlara şu hitabı düşünülmeye değer görülmüştür. Demiş ki:
- Hanımefendiler!. Sizler Allah'ın ne bahtiyar kullarısınız!. Orucunuzu tutar, sevap alırsınız, tutmaz yine sevap alırsınız. Çünkü her iki halde de emre uymuş olursunuz. Emre uyan sevap alır, günaha maruz sayılmaz.
Soru: 5- Astımlı hastaların kullandığı sprey orucu bozar mı?
Cevap: Nefes almakta zorluk çeken astımlının boğazına pompaladığı özel karışımlı hava orucu bozmaz!.
Çünkü bu, bir hayati ihtiyaçtır. Üstelik yutulan özel hava zerreciklerinin içeriye gittiği doğru olsa bile akciğerden ileriye geçmediği, mideye ulaşmadığı ve susuzluk ihtiyacını karşılamadığı da ileri sürülmektedir. Bu sebeple astımlının nefes almayı kolaylaştıran hava pompalamasının orucu bozmayacağı yolunda Diyanet'in de fetvası vardır.
Soru: 6 - Oruç tutan şeker hastalarının mecbur oldukları iğneyi yaptırmaları orucu bozar mı?
Cevap: Belli zamanlarda enjeksiyon yoluyla (insülin) almaları gereken şeker hastalarının oruç tutmalarında tıp bakımından bir sakınca bulunmazsa, oruçlu iken (insülin) iğnelerini yaptırmaları oruçlarını bozmaz. Çünkü şeker hastaları bunu yaptırmadan yaşayamaz. Hayati bir tehlikenin olduğu anlarda iğne yasağı yoktur zaten. Ancak hastalığın şiddetlenmesi gibi ciddi bir mahzur yoksa iğneler iftardan sonraya bırakılırsa daha sağlamı tercih edilmiş olunur.
Ahmed ŞAHİN
Oruçlu iken diş doldurtmak, kaplatmak, çektirmek orucu bozar mı? Buruna, göze, kulağa damlatılan ilaç orucu bozar mı? Kadın özel halin başlayacağı günü de oruca niyet etmeli midir?
Soru: 1 - Oruçlu iken diş doldurtmak, kaplatmak, çektirmek orucu bozar mı?
Cevap: Aslında bu gibi tedavilerde boğazdan aşağıya, bedenden içeriye bir şey gitmezse, mesela kan ve ilaç yutulmazsa oruç bozulmaz. Çünkü orucu bozacak herhangi bir madde ne boğazdan aşağıya kaçmış ne de bedenden içeriye geçmiştir. Öyle ise orucu bozacak bir durum söz konusu olmamıştır. Bununla beraber, oruçlu iken morfinli diş çekiminin orucu bozmayacağı yolunda görüşler ifade ediliyorsa da bunu iftardan sonraya bırakmakta şüpheden kurtulmak için isabet vardır. Acil durumlarda ise buna zaten izin vardır. İğneli, morfinli oruçlar sonra kaza edilerek şüpheden kurtulma yolu tercih edilirse hiçbir şüphe de söz konusu olmaz zaten.
Soru: 2- Buruna, göze, kulağa damlatılan ilaç orucu bozar mı?
Cevap: Bu konuda da farklı tıbbi görüşler vardır. Buna göre, göze, kulağa damlatılan ilaç orucu bozmazsa da, buruna akıtılan ilacın yemek borusu ve mideyle bağlantısı bulunduğundan dolayı orucu bozacağı görüşünü öne çıkaranlar vardır. Demek oluyor ki, buruna akıtılan ilaç içeriye ulaşacak derecede çok olursa orucu bozar, göze, kulağa akıtılan bozmaz. Diyanet ilmihaline de bakılabilir. (İsam)
Soru: 3 - Kadın özel halin başlayacağı günü de oruca niyet etmeli midir? Yoksa adet görme ihtimali olan günde oruca niyet etmese de olur mu?
Cevap: Adet göreceğini sandığı günü de oruca niyet etmesi uygun olur. Özel hal başlamazsa orucunu sürdürür. Başlarsa hemen bırakır. Bir karışıklık söz konusu olmaz. Hatta iftar saatine yakın da olsa adetin başlamasıyla orucun bozulması uygun olur. O halde iken oruç tutulmaz.
Soru: 4- İlaç alıp da adeti Ramazan'dan sonraya tehir ettirmek caiz olur mu?
Cevap: Caiz olsa da sıhhi açıdan mahzur ihtimali akla gelmektedir. Zira her bünye ilaç almaya müsait olmayabiliyor. En iyisi, oruç tutulmalı, özür başlayınca bırakılmalı, yenen günleri de sonra kaza ederek borçtan kurtulma yolu tercih edilmeli, ilaç alarak zorlamaya gerek duyulmamalıdır.
Çünkü "tut" emri de dini emirdir. Adet başlayınca "ye" emri de.. Bu sebeple tutunca itaat etmiş de tutmayınca isyana yönelmiş olunmaz. Belki her iki halde de Rabb'imizin emrine uyulmuş, ikisinden de sevap kazanılmış olunur. Bundan dolayı bir maneviyat büyüğünün hanımlara şu hitabı düşünülmeye değer görülmüştür. Demiş ki:
- Hanımefendiler!. Sizler Allah'ın ne bahtiyar kullarısınız!. Orucunuzu tutar, sevap alırsınız, tutmaz yine sevap alırsınız. Çünkü her iki halde de emre uymuş olursunuz. Emre uyan sevap alır, günaha maruz sayılmaz.
Soru: 5- Astımlı hastaların kullandığı sprey orucu bozar mı?
Cevap: Nefes almakta zorluk çeken astımlının boğazına pompaladığı özel karışımlı hava orucu bozmaz!.
Çünkü bu, bir hayati ihtiyaçtır. Üstelik yutulan özel hava zerreciklerinin içeriye gittiği doğru olsa bile akciğerden ileriye geçmediği, mideye ulaşmadığı ve susuzluk ihtiyacını karşılamadığı da ileri sürülmektedir. Bu sebeple astımlının nefes almayı kolaylaştıran hava pompalamasının orucu bozmayacağı yolunda Diyanet'in de fetvası vardır.
Soru: 6 - Oruç tutan şeker hastalarının mecbur oldukları iğneyi yaptırmaları orucu bozar mı?
Cevap: Belli zamanlarda enjeksiyon yoluyla (insülin) almaları gereken şeker hastalarının oruç tutmalarında tıp bakımından bir sakınca bulunmazsa, oruçlu iken (insülin) iğnelerini yaptırmaları oruçlarını bozmaz. Çünkü şeker hastaları bunu yaptırmadan yaşayamaz. Hayati bir tehlikenin olduğu anlarda iğne yasağı yoktur zaten. Ancak hastalığın şiddetlenmesi gibi ciddi bir mahzur yoksa iğneler iftardan sonraya bırakılırsa daha sağlamı tercih edilmiş olunur.
Ahmed ŞAHİN