II. Abdülhamit’in En Büyük İsteği
Sultan II. Abbülhamit Han, 1876 yılında Osmanlı Devleti’nin 34. padişahı olarak tahta çıkmış. 1909 yılında tahttan indirilmiştir. Tarihimizin bu büyük hükümdarı, tarihçi İsmet Bozdağ tarafından kitaplaştırılan olan “Hatırat”ında, politik dehasını da gözler önüne seren ve kırk yıl boyunca içinde bir sır olarak kalan en büyük isteğini şu sözlerle ifade etmiştir:
“Kırk yıldır büyük devletlerin birbirleri ile kapışmasını bekledim. Bütün ümidim oydu ve Osmanlı’nın bahtını buna bağlı gördüm. O beklediğim gün geldi. (I. Dünya Savaşını kast ediyor.) Heyhat ki ben tahttan uzaklaştırılmış, ülkemi idare edenler de akıldan ve basiretten uzaklaşmışlardı. Kırk yıl beklediğim büyük fırsat, bir daha ele geçmemek üzere Osmanlı’nın elinden çıktı gitti. Otuz bu kadar yıl tahttan uzaklaşmamak için çalışmam bunun içindi. Saltanatım günlerinde bazı büyük devletlere tavizler vermişsem, bunun içindi. Donanmayı Halice kapamış, talime dahi çıkarmamış isem bunun içindi. Girit’i İngilizlere kaptırmamak için Yunan Muharebesi’ni göze almışsam bunun içindi. Velhasıl otuz bu kadar yıl ne yapmışsam, ne etmişsem, doğrusu ya da yanlışı da yalnız bunun içindi. Bu sırrı kırk yıl içimde sakladım. Gelecek kuşaklara beni tanımaları için anlatacağım.
Bu sırrımı en güvendiğim sadrazamlarıma bile açmadım, çünkü sınayarak öğrendim ki, iki kişinin bildiği bir şey sır olmaktan çıkıyor. Oysa bunun yabancı devletlerce bilinmemesi, duyulmaması gerekliydi. Osmanlılar, ancak böyle bir fırsatı zamanında ve basiretle kullandıkları takdirde kurtulacaklar, yeniden büyük devlet olacaklardı.
Apaçık görüyordum ki Avrupa’nın büyük devletleri kendi aralarında dünyayı bölüşmeye çıkmışlardı. Bölüşülecek ülkeler arasında Osmanlı mülkü de vardı. Ben bu kuvvetlerin önünde tek başıma duramazdım. Gücümüz yetmezdi. Yapabileceğim tek şey, aralarındaki rekabetten yararlanıp her birine daha büyük lokma ümidi dağıtarak birini ötekine düşürmekten ibaretti...”
İsmet Bozdağ, Sultan Abdülhamit’in Hatıra Defteri, Pınar Yayınları, İstanbul, 2005, s. 65-66-70.
Sultan II. Abbülhamit Han, 1876 yılında Osmanlı Devleti’nin 34. padişahı olarak tahta çıkmış. 1909 yılında tahttan indirilmiştir. Tarihimizin bu büyük hükümdarı, tarihçi İsmet Bozdağ tarafından kitaplaştırılan olan “Hatırat”ında, politik dehasını da gözler önüne seren ve kırk yıl boyunca içinde bir sır olarak kalan en büyük isteğini şu sözlerle ifade etmiştir:
“Kırk yıldır büyük devletlerin birbirleri ile kapışmasını bekledim. Bütün ümidim oydu ve Osmanlı’nın bahtını buna bağlı gördüm. O beklediğim gün geldi. (I. Dünya Savaşını kast ediyor.) Heyhat ki ben tahttan uzaklaştırılmış, ülkemi idare edenler de akıldan ve basiretten uzaklaşmışlardı. Kırk yıl beklediğim büyük fırsat, bir daha ele geçmemek üzere Osmanlı’nın elinden çıktı gitti. Otuz bu kadar yıl tahttan uzaklaşmamak için çalışmam bunun içindi. Saltanatım günlerinde bazı büyük devletlere tavizler vermişsem, bunun içindi. Donanmayı Halice kapamış, talime dahi çıkarmamış isem bunun içindi. Girit’i İngilizlere kaptırmamak için Yunan Muharebesi’ni göze almışsam bunun içindi. Velhasıl otuz bu kadar yıl ne yapmışsam, ne etmişsem, doğrusu ya da yanlışı da yalnız bunun içindi. Bu sırrı kırk yıl içimde sakladım. Gelecek kuşaklara beni tanımaları için anlatacağım.
Bu sırrımı en güvendiğim sadrazamlarıma bile açmadım, çünkü sınayarak öğrendim ki, iki kişinin bildiği bir şey sır olmaktan çıkıyor. Oysa bunun yabancı devletlerce bilinmemesi, duyulmaması gerekliydi. Osmanlılar, ancak böyle bir fırsatı zamanında ve basiretle kullandıkları takdirde kurtulacaklar, yeniden büyük devlet olacaklardı.
Apaçık görüyordum ki Avrupa’nın büyük devletleri kendi aralarında dünyayı bölüşmeye çıkmışlardı. Bölüşülecek ülkeler arasında Osmanlı mülkü de vardı. Ben bu kuvvetlerin önünde tek başıma duramazdım. Gücümüz yetmezdi. Yapabileceğim tek şey, aralarındaki rekabetten yararlanıp her birine daha büyük lokma ümidi dağıtarak birini ötekine düşürmekten ibaretti...”
İsmet Bozdağ, Sultan Abdülhamit’in Hatıra Defteri, Pınar Yayınları, İstanbul, 2005, s. 65-66-70.