Berre Tuna
Nazende
Filistin asıllı yönetmen Basil El-Hatib Suriye’de Filistin trajedisini ele alan bir dizi filmin çekimlerine başladı. Film, 1917-1967 tarihleri arasını konu ediniyor.
Betül Akyüz / Timeturk
Filistinlilerin çektikleri acıları dile getirmek için Suriye’de “Ben Kudüs’üm” isimli yeni bir dizinin çekimlerine başlandı. Üç yıllık veri toplama ve emeğin ardından çekimlerine başlanan filmin hiçbir kesime iyi görünme çabasında olmadığı bu nedenle çok cesur bir çalışma olduğuna dikkat çekiliyor. Dizide tarihsel akışın yanı sıra o dönemdeki olaylardan etkilenmiş karakterler ve sonları da ele alınıyor. Filmin Filistin asıllı yönetmeni daha önce de Filistin davasını ele alan çalışmalarıyla biliniyor.
Yönetmen Basil El-Hatib, Suriye’nin Tartus kentinde “Ben Kudüs’üm” isimli bir dizi film çekiyor. Suriye-Mısır yapımı olan bu film, Kudüs şehrindeki Filistin halkının yaşadığı trajediyi ele alıyor.
Dizinin olayları 1917-1967 yılları arasında geçiyor. Savaş ve devrimleri kapsayan bu 50 yıllık dönem Kudüs çatışması açısından büyük önem taşımaktadır. Dizi, Filistin insanına ve topraklarını, ailelerini kaybetmelerine neden olan siyasi, ekonomik değişimlerden etkilenen bir dizi karaktere odaklanıyor.
“Yahya Ayyaş”, “Hayfa’ya dönen” dizi filmleri ve kısa sinema filmleri aracılığıyla yönetmenlik hayatında Filistin davasını benimsemesiyle bilinen El-Hatib, bundan önce yayınlananların istediği düzeyde olmadığını açıkladı. Filistin asıllı olan yönetmen, sanatsal olgunluğu, kendi vatanıyla ilgili olduğu için “Ben Kudüs’üm” dizi filminde yakaladığına işaret etti.
El-Hatib, bu diziyi çekme fikrinin 1990 yılında yayınlanan “Mukaddes dikim rüyası” romanıyla ortaya çıktığını ardından dizinin hatlarını ve gerçek yazı aşamasını oluşturacak olaylarını toplamaya başladığını, tüm bu çalışmaların üç yıl gibi bir süreyi kapladığını ve büyük çaba sarfettiğini ifade etti.
El-Hatib çekim alanında şöyle konuştu: “Altı ayımı günde on iki saat yazarak geçirdim. Çok hassas ve şaibeli bir dönemden bahsediyorum. Bu nedenle de genel tarihi olaylarla dizideki karakterlerin sonlarına ilişkin özel tarih arasında uyum olması gerekir.”
Yönetmen El-Hatib sözlerine hem hayalini harekete geçiren hem de vicdanı rahat bir şekilde çalışmasını sağlayan; kendisini harcadığı çaba neticesinde vatani bir çalışma sunduğunu hissetmeye iten ahlaki bir unsura sahip olduğunu ekledi. Yönetmen ayrıca senaryoda geçen konunun, bu dönemi belgeleyen onlarca kitapta anıldığını ifade etti. Gerçeklerin kurban olmasına yol açacak her türlü nezakete karşı çıkan El-Hatib, dizinin pazarlanmasını kolaylaştırmak için ayrıntılardan taviz vermeyi de kesinlikle reddettiğini vurguladı.
Uydu kanalları dört gözle bekliyor
El-Hatib, dizi çok cesur bir yapım olduğu ve hiçbir tarafa ya da nizama iyi görünmeye çalışmadığı için bazı Arap uydu kanallarınca dört gözle beklendiğine işaret etti. Yönetmen aynı zamanda insani değerler taşıdığı ve yayınlayacak olan kanal için bir şeref kaynağı olacağı için dizinin pazarlanması hususunda oldukça iyimser.
Yönetmen en son annesinin şehri Gazze’yi ziyaret etti. Bu ziyaret kendisine duygusal bir enerji verdi. Edindiği izlenimler önünde geniş ufuklar açtı ve görüşünü daha açık kıldı. Bu bağlamda El-Hatib şöyle dedi: “İlk defa vatanımı ziyaret ediyor ve toprağına dokunuyor, havasını kokluyorum.”
Dizinin çekimi işgalcinin Kudüs’ü Yahudileştirme ve yerleşim uygulamalarını yoğunlaştırdığı bir döneme denk geldi. El-Hatib bu hususta da şunları söyledi: “Ne şaşırtıcı ki bugün olanlar 50 sene önce olan olaylarla aynı ve Arapların verdiği yanıt da neredeyse aynı. Sanki tarih tekerrür ediyor. Biz de hatalarımızdan bir ders çıkarmıyoruz.”
Dizede Filistinli karakterleri Suriyeli Abid Fehed ile Mısırlı Faruk El-Fişavi ile Ahmet Mahir canlandırıyor.
Dizi Sykes-Picot Antlaşması’na ışık tutuyor
Sanatçı Abid Fehed’e göre bu dizi eski bir kitap gibi ayrıntılarıyla, bugün bile bedelini ödemeye devam ettiğimiz Sykes-Picot Antlaşması sırasında neler olduğunu bilmeyen bir nesli aydınlatıyor.
Fehed, ailesinin fertlerinden büyük kısmını kaybeden, iki çocuk babası Filistinli mücadeleci Şerif’i temsil ediyor. Şerif’in oğullarından biri Amerikan üniversitesinde eğitim görmesi nedeniyle küreselleşme ve normalleşmeden etkilenerek İngiliz işgaline farklı bir gözle bakarken diğer oğlu bu işgale ilk karşı çıkan oluyor.
Fehed, Arap uydu kanallarının da normalleşmeden etkilenip diziyi yayınlamaktan çekinmemeleri yönündeki emelini dile getirdi. Sanatçı: “Uydu kanalları bana göre bu diziyi yayınlamak için yarışmalıdır. Çünkü film, saygın bir içerik, güzel bir dramatik yapı ve bir görüş sunuyor.”
Yönetmen El-Hatib, Filistin davasını konu alan yapımlar çıkarmakta aceleci davranılmasını eleştirerek: “bu oldukça hassas bir konu. Bu konuda bir yapım çalışması vakit ve araştırma ister. Bu sanattır. Yapım işi aceleye gelmez. Günümüzdeki sosyal konuları ele alan herhangi bir dizi gibi çekimi yapılamaz. Birilerinin yarı ziyafetine dönüşmesine müsaade edilemez” dedi.
Yönetmen şöyle ekledi: “İyi niyetli olmak yetmez. Aksine Filistin halkını ve davasını kötüleyebilir. Bu tür çalışmalara kültürlü, eğitimli, iddialı ulusal projeleri bulunan kimselerin kalkışmasını temenni ederim. Gaye ise insanlık trajedisinin gösterilmesine destek olmak olmalıdır, aksi değil.”
