Bediüzzaman'ın Nur felsefesi...

Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Eymen İbrahim Ahmed'le yapılan röportaj...


Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Eymen İbrahim Ahmed'le yapılan röportaj...

Hocam Risâle-i Nur’la nasıl tanıştınız?
İslâm Tarihi ve asırlar boyu gelmiş geçmiş Müslüman düşünürlerle ilgilenirken, bu şahsiyetlerden İslâm düşüncesinde yeni yapılanmalara öncülük etmiş olanlara özel bir ilgim oluştu. Bediüzzaman Said Nursî’yi de bu yeni fikrî oluşum sürecinin öncü ve zirve şahsiyetlerinden biri olarak görmekteyim.
Bediüzzaman Said Nursî hakkındaki görüşlerinizi alabilir miyiz?
Bediüzzaman Said Nursî, kelâm ilminde ve Kur’ân tefsirinde başarılı yenilikler yapmıştır. Yıllar boyu aralarında çelişkiler olduğu zannedilen birçok konu ve düşünceyi, tefsirlerinde ve İslâmî anlayışında bir çerçevede toplamayı başarmıştır. Gazali’yi ve İbn-i Rüşd’ü okudum. Gazali kalp dünyasına hitap ederken, İbn-i Rüşd akla dem vurur. Bu durum, düşünürleri yıllar yılı meşgul etmiş. “Bu iki unsuru nasıl bir araya getirebiliriz?” düşüncesi fikrî bir kaostur. İşte Bediüzzaman bu zor denklemi kurabilmiş bir şahsiyettir. Said Nursî muazzam bir düşünürdür. Kendisinin benim üzerimde büyük bir etkisi oldu. Çünkü ben de sürekli en yeni Batı fikriyatıyla en değerli İslâm düşünce ürünlerini birleştirmeye çalıştım. Bu çabayı göstermiş, bu zorlu denklemi insanlığın kurtuluşu için yıllar önce sunmuş olan Bediüzzaman’ı bundan dolayı çok sevmekteyim.
O sadece aklı önceleyen ya da kalbi temel alan bir anlayışı değil, hem kalbi hem aklı hem de bürhanı temel alan Nur felsefesini ortaya koymuştur.
Arap dünyasının ve özelde Mısır’ın Risâle-i Nur’a ve Bediüzzaman’a bakışı nedir?
Bu sorunuz gerçekten çok önemli. Bediüzzaman Said Nursî, Lem’alar, Sözler gibi risâlelerinin birçoğunda arzularıyla, korkularıyla, beklentileriyle, aklıyla, ruhuyla kısacası bütün yönleriyle insanı ele almıştır. O, bu ele alış tarzıyla, insanı değerlendirirken tek bir noktaya yoğunlaşan kendinden önceki düşünürlerden farklılık arz eder. Said Nursî, dinin hayatı konu alan bir sistem olduğunun, hayatın Yaratıcısının dinin de Yaratıcısı olduğunun şuurundadır. Eserlerinde bu noktayı ispat eden aklî ve naklî deliller sunmaktadır.
Arap dünyasında Said Nursî’ye büyük bir önem verildiğini görürüz. Arap dünyasında onun hakkında yazıp konuşan birçok mütefekkir, yazar, felsefeci, müfessir ve muhaddis âlimler bulunmaktadır. Mısır’da Ezher Üniversitesi başkanıdır. Ahmed Ömer Haşimi ‘Risâle-i Nur ve Dinî Söylemin Yenilenmesi’ başlıklı ilmî, fikrî bir çalışmaya öncülük etti. Panel bu başlık adı altında dünyanın dört bir yanından gelen konukların ve geniş kitlelerin katılımıyla Ezher Üniversitesi’nde düzenlendi. Fas’taki Hasan Esami Üniversitesi’nde de “Said Nursî’nin Kur’ân Tefsiri ve Faslı Âlim Ahmed İbn Azibe’nin Tefsiri Arasındaki İlişki” konulu büyük bir konferans düzenlendi. Yine Güney Afrika’da düzenlenen ve büyük katılımların olduğu konferansın konusu ise “Kur’ân Tefsirinde Bediüzzaman Said Nursî’nin Ortaya Koyduğu Yenilikler”di. Avrupa’da Londra’da bir üniversitede gerçekleşen uluslar arası oturumun konusu “Bediüzzaman Said Nursî ve Dünya Gündemine Sundukları” idi. Bu çalışmaların tümü fikri ve ilmî özelliğiyle öne çıkan İstanbul’daki “Mecellet ve Nur” dergisinde yer almıştır. Son olarak söylemek istediğim; ileriki zamanda, derin bir samimiyetle dini, insanı ve insan sevgisini anlamaya çalışmış bu büyük düşünüre dünya gündeminde, daha çok yer verileceği kanaatindeyim.
Prof. Dr. Eymen İbrahim Ahmed Tealip kimdir?
Eymen İbrahim Ahmed Tealip 1963 yılında Mısır‘ın Doğu Vilayeti‘nde doğdu. 1985’de Zagazig Üniversitesi Sanat Fakültesi Arap Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun oldu. 1990 yılında ‘Apollo Şiirleri Üzerine Düşünceler’ adlı çalışmasıyla yüksek lisansını tamamladı. ’Modern Arap Şiirinde Yabancılaşma’ adlı eserle 1996’da Zagazig Üniversitesi’nde doktora derecesi aldı. 2000 yılında ‘Modern Arapça Eleştirisi’ eseriyle yardımcı doçent, 2007 yılında profösör oldu. Çeşitli yıllarda Libya’da Omar Al Mukhtar Üniversitesi’nde, Emirates Üniversitesi’nde, Gine Cumhuriyeti Gamal Abdulnassir Üniversitesi ve Lansana Quenti Üniversitesi’nde çalıştı.

Yeni Asya

Allah razı olsun.
Ancak, Nur bir felsefe değildir. Tasavvuf da değildir.
İlm-i Kelam da değildir. Fıkıh da değildir. İlm-i Hal de değildir.

Belki hepsini içeren, ama hepsinden farklı, ne batıdan ne doğudan alınmamış asrın hastalıklarına reçete olan Kur'an Ziyasının Nurudur. O şefaf bir reşhadır veya aynadır ki; Kur'an'ın ziyasını hem içinde tutar, hem onunla mevsuf, hem dahi Kur'an ziyasına mani olmayıp, onun tamamen güzükmesine sed olmaz.

Öyle ki talebeleri mukallit olsa Risalelerin şeffafiyetine perde olamaz. Nerde ise ateş dokumasa dahi ışık verecek kabiliyettedir.

Hem canlıdır, tam bir mürşid-i Kamil , hem tam bir mürşid-i Hakikidir. Nuraniyet sırri ile bir anda milyon yerlerde olup, talebelerinin imdanına yetişen ve onları her daim irşad ederek muhafazaya vesile bir Rahmet kapısıdır.

Bütün mürşid-i Kamiler gibi talebesini her daim hıfz edip şeytanın vesvesesinden ve nefsinin emmaresinden muhafaza eder.

Ben şahitim ki, ne zaman ki gaflet ve dalalet hücum edip beni evham ve şüpheye gark etse, zerrelerimdeki Risale-i Nur, ihtiyarım olmadan, vesvesem ve nefsim ile mücadele ettiğini, benim aklıma lüzum bırakmadığına şahit olmuşum.

Hem ne zaman ki, bir meselede analamasam, canlı bir mürşid gibi beni o meseleyi anlayacak yere sevk ettiğini tatlı bir lezzet ile seyretmişim.

Hem ne zaman ki Nur'larla meşguliyetim ziyadeleşimiş, maişetimde ve işlerimde kolaylık bariz olmuş. Ne vakit tenbellik etsem, maişetimde güçlük ile beraber, beş dakikalık iş bazen bir gün kadar müşkül hale düşmüştür.
ve hakeza

Tahdis-i Nimettir.

Muhabbetle

Usame kardeşim, şöyle düşünelim:

Biri seni muhteşem bir caddede dolaşman için gönderse, sen o caddede kendi mesleğine uygun dükkanları bulacak ve seyredeceksin. O muhteşem caddede - mesela sen kuyumcu olsan; ama hiç kuyumcu olmasa- virane nazarı ile bakacak, o caddenin değeri sen de sükut edecektir.

İşte Kur'an Caddesinin muhteşemliği bu sırdandır ki: O caddede süluk eden her meslek sahibi, ister dünya mesleği, ister ahiret mesleği olsun, kendi mesleğince bakar ve ayatı kendi mesleğince tetkik eder.

Mesela, bir kozmoğrafyacı, "semayı, yayıp döşedik" ayetini sadece kendine ve sadece mesleğine hitab ediyor görse bir açıdan haklıdır, bir açıdan haksızdır.

İşte yukarıdaki yazıda Risaleleri kendi dünyevi mesleği olan felsefe ile bakan bir zatın müşahedatı derc edilmiş. Elbette kendi mesleği mucibince Risaleleri tetkik ettikten sonra Risalelerdeki üstün felsefeyi görmüş "Nur Felsefesi" demiş.
Kendi mesleğine uygun pek çok bahis bulmuş . Hayret etmiş.

Elbette, Risale-i nur felsefe mesleğinde gitmiyor.
Ama, içinde felsefenin en alası vardır.
Elbette, Tasavvuf mesleğinde gitmiyor.
Ama, içinde Tasavvuf vardır.
Elbette ilm-i Kelam değildir.
Ama içinde ehl-i Kelam'ın parmaklarını ısırtacak kemalde kelam vardır.
vehakeze.

Elbette izin verelim, her bir meslek kendi mesleğince baksın.

Biz yıkmıyoruz. Tamir ediyoruz.

O dinsiz felsefenin hadimi olan Zat, belki Risale-i Nur'daki dine hizmetkar felsefeyi görür ve felsefsini dine hizmetkar etmek ister.
Kim bilir? Hemen kınamak doğru değil.