Bu CHP mi çözecek başörtüsü sorununu?
CHP 29 Ekim resepsiyonuna katılmayacakmış...
Başörtüsüne tepki ver, örtü sorununu çözerim diye ortaya çık...
Geçelim bir kalemde... Peki neden değişemez CHP?
Çünkü işin devlet ideolojisine uzanan yapısal bir yönü var... Üç maddede özetleyelim:
Türk modernleşme modeli, ödevleri, hakları, tavırları, yaşam biçimiyle sıkı sıkıya tanımlanmış bir 'Türk-laik yurttaş' kimliği üzerine oturtulmuştur. Bu resmi kimlik çerçevesinde yaratılmaya çalışılan resmi 'insan' Türk modernizasyon projesinin temel taşıyıcısı olmuştur.
Bunun dışında kalan tüm kimlik ve taleplere, yani devlet-birey kutuplaşmasında bireyin özerkliğinin altını çizen siyasal hareketlere merkezkaç güçler olarak bakmıştır.
Toplumdaki tüm aracı aktörler ve kurumları bu resmi kimlik projesini gerçekleştirecek işlevlerle donatmıştır.
Bu çerçevede merkez sağ ve sol partiler merkezkaç talepleri ehlileştiren araçlar, yani milli devlet modelinin sentez aygıtları, entegrasyon araçları ve filtraj ınekanizmaları olarak vazife görmüşlerdir.
Liberaller, Sosyalistler, Kürtler, İslamcılar, gecekondu sakinleri, dindarlar devlet kaynaklı modernleşmenin reddettiği kimlik ve taleplerini siyasi kimlik ve taleplere çevirmemeye, başka bir deyişle devletin tanımladığı ve kontrol ettiği özel mekânlara hapsetmeye zorlanmışlardı.
Denebilir ki Türk 'demokrasi' anlayışı dini ve etnik farklılıklara ve değerlere özel mekânlar ve özel yaşamlar çerçevesinde özgürlük tanımakla sınırlı kalmıştır.
Türk demokrasisinin gösterdiği terakki, özel mekânların kamusallaşması ya da en azından çoğalması şeklinde değil, özel mekânlar ve dünyalar çerçevesinde ifade edilebilecek değerler ve farklılıkların sayısının artmasıyla ölçülmüştür; siyasi partiler de bu sayı artışını sağladıkları oranda demokrat olmuşlardır.
Başka bir deyişle, merkez güç-merkezkaç güç çatışması, özel yaşamların ve yerel-kültürel kimliklerin özel yaşamlara hapsedildiği, kamu yaşamının ise siyasal merkez tarafından belirlendiği bir yapılanmayı ifade eder. Bu yapılanma, özel alanla kamu alanını birbirinden sıkı sıkıya ayıran, ancak ayırırken kamu sahasını; 'yerel değer karşıtı evrensel değerlerle' ahlakileştiren bir ikilik üzerine oturur.
Türk siyasal yaşamı uzun süre, merkezkaç güçlerin taleplerini gerçekleştirme çabalarıyla, merkezin bunları bazen doğrudan bazen ehlileştirerek bastırma çabası arasındaki gerilimden şekillenmişti.
Diğer bir deyişle belli bir iktidar ilişkileri alanını ve bir yaşam biçimini belirlemişler ve bu korunmanın simgesi, hatta doğrulanması olarak kullanmışlardır.
Bu çerçevede kültürel ve sosyal sahada laiklik, ekonomik sahada tekelimsi sanayi yapılanması ve kapalı bir rant sistemi Türk sistemi ve globalleşmesinin temel dinamiği olarak ortaya çıkar.
Nitekim Türkiye'de globalleşme politikaları demokratlığı ve demokrasiyi vurgulamak yerine korumacı sınırlar altında tanımlanan bir liberalizmi ifade etmişlerdir.
Türk modernleşme modelinin temel iç çelişkisi ve kriz yaratıcı niteliği de buradan kaynaklanmaktadır.
Bu model hemen her yönüyle iflas etmiştir...
CHP ise hâlâ bu sahada oynuyor, üstelik son günlerde oynamıyor gibi yaparak oynuyor.
ali bayramoğlu
